جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب «فلسفه سیاسی و روش‌شناسی» به قلم دکتر سیدصادق حقیقت که به تازگی به همت انتشارات کویر منتشر شده است شامل مجموعه گفت‌وگوهای او با متفکران داخلی و خارجی همچون مایکل والزر، مایکل سندل، امیتای اتزیونی، نیکلاس اونف، سیدحسین نصر، محی‌الدین مصباحی، مصطفی ملکیان، عباس منوچهری و... است که عمدتاً در فرصت مطالعاتی ۱۳۹۵- ۱۳۹۶ در ایالات متحده انجام شده‌اند و دو مکتب «جماعت‌گرایی» و «سازه‌انگاری» شیرازه مشترک این گفت‌وگو‌ها است.حقیقت بر این باور است که برای جا انداختن برخی بحث‌ها، قالب گفت‌وگو گاهی کارسازتر است: «مصاحبه عمیق به انسان این امکان را می‌دهد که با فیلسوف سیاسی یا روش‌شناس وارد لایه‌های عمیق مباحث شود تا بسیاری از ناگفته‌ها را بازگوید.» بر اساس مشی خودش با او به گفت‌وگو نشستیم تا ناگفته‌هایی را بازگوید. حقیقت از سال 1360 تحصیل علوم حوزوی را شروع کرد و از محضر آیات عظام محقق داماد، بهجت و شبیری زنجانی بهره برد. از سال 1368 در کنار دروس حوزوی، در دانشگاه تهران تحصیل علوم‌سیاسی را هم دنبال کرد. سپس کارشناسی ارشد را در دانشکده روابط‌ بین‌الملل و دکتری را در دانشگاه تربیت مدرس به‌ پایان برد. حاصل فعالیت‌های پژوهشی حقیقت تاکنون، هجده کتاب و هفتاد مقاله عمدتاً در حوزه اندیشه سیاسی اسلام بوده است. او که سابقه تدریس در دانشگاه بین‌المللی فلوریدا (FIU) را نیز دارد اکنون استاد مدعو علوم سیاسی دانشگاه تهران است.

روشنفكری و بلكه آكادمیای ما به دلایلی كه اینجا مجال بحث از آن نیست، تا كنون بیشتر به سیاست پرداخته و از توجه به جامعه و حتی سیاست‌های اجتماعی غفلت كرده است. حال آنكه بخش عمده‌ای از مسائل ایران در صد و پنجاه سال اخیر را در پرتو تحولات اجتماعی دقیق‌تر و بهتر می‌توان توضیح داد. روشنفكران ما عمدتا به ترجمه روی می‌آورند و پژوهشگران ایرانی نیز معمولا در خلأ پژوهش‌های گسترده میدانی و تجربی، با استناد به شواهدی نابسنده یا دست دوم به نظریه‌پردازی و جعل مفاهیمی می‌پردازند كه حتی اگر گمراه‌كننده نباشند، از تبیین واقعیت سیاسی و اجتماعی ناتوانند. اخیرا كتاب «انقلاب اجتماعی: سیاست و دولت رفاه در ایران» نوشته كوان هریس، استاد جامعه‌شناسی دانشگاه كالیفرنیا با ترجمه محمدرضا فدایی منتشر شده است. نویسنده این كتاب كوشیده فراسوی بحث‌های كلی و انتزاعی، با بررسی مشخص نهاد و سازمان‌های اجتماعی ایران به بحث از سیاستگذاری اجتماعی در ایران معاصر بپردازد و به تاثیر و تاثر جامعه از سایر حوزه‌های سیاست و اقتصاد توجه كند. عصر شنبه هفتم دی ماه نشستی در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات با حضور علی‌اصغر سعیدی و محمد مالجو برگزار شد. در این نشست همچنین پیام كوان هریس نیز قرائت شد. در ادامه گزارشی از سخنرانی‌های این نشست از نظر می‌گذرد.

احتمالا در سال‌های اخیر زیاد این طرف و آن طرف شنیده ایم یا خوانده‌ایم كه تفكیك فلسفه در قرن بیستم به دو سنت تحلیلی و قاره‌ای (اروپایی) چندان دقیق نیست و باید در تمییز گذاشتن میان این دو، بازنگری كرد و خط‌كشی‌ها را به دقت مشخص كرد و... اما واقعیت این است كه این دو قسم فلسفه‌ورزی، دست‌كم به واسطه آثار انبوه و ادبیات فربهی كه در طول سده بیستم پدید آورده‌اند، به شكل‌گیری دو سنت متفاوت فلسفی منجر شده‌اند، با دو زبان و بیان و اصطلاح‌شناسی متفاوت. از این‌رو اگرچه امكان‌پذیر است كه دغدغه‌ها و پرسش‌های بنیادی این دو سنت فلسفی، یكی باشند، اما قطعا برای پاسخ دادن به این سوال‌ها، شیوه فلسفه‌ورزی و ابزارهای مفهومی متفاوتی را پیش گرفته‌اند. از این‌رو سخن گفتن از گفت‌وگوی میان این دو سنت فكری و فلسفی، كار چندان ساده و آسانی نیست و راهرویی كه در این مسیر پرسنگلاخ گام می‌گذارد، باید خیلی مواظب راهزن‌های معرفتی و لغزش‌های مفهومی باشد. نشر كرگدن، به تازگی كتاب «نظریه معرفت در پدیدارشناسی» (هوسرل، هایدگر، مرلوپونتی) نوشته هنری پیترزما، استاد فقید فلسفه در دانشگاه تورنتو را با ترجمه فرزاد جابرالانصار منتشر كرده است. نویسنده این كتاب، كوشیده با رویكردی نظری و تاریخی، دیدگاه‌های معرفت‌شناسانه سه نفر از بزرگ‌ترین چهره‌های جریان فلسفی پدیدارشناسی از سنت قاره‌ای را تبیین كند. او كوشیده با كنار هم قرار دادن آرای این سه متفكر و توجه به شباهت‌ها و تفاوت‌های آرای آنان و همچنین قرار دادن این آرا و آموزه‌ها در پس زمینه معرفت‌شناسی استعلایی كانت، آرای معرفت‌شناسانه هیوم، باركلی، لاك وكارت و همچنین تلقی ارسطو و افلاطون از معرفت، گزارشی تازه از معرفت‌شناسی در سنت پدیدارشناسانه ارایه دهد. موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ایران عصر روز سه‌شنبه 19 آذر، در نشستی با حضور فرزاد جابرالانصار، پژوهشگر فلسفه و مترجم كتاب، محمد شفیعی و محسن زمانی دو پژوهشگر فلسفه اولی در سنت قاره‌ای و دومی در سنت تحلیلی، این كتاب را نقد و بررسی كرد. بهمن پازوكی، عضو هیات علمی موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه و پژوهشگر فلسفه قاره‌ای، مدیریت این جلسه را به عهده داشت.

معرفی نویسنده: دانشجوی دکترا در رشتۀ نظریۀ سیاست و حقوق در دانشگاه آزاد برلین. وی همچنین بورسیۀ بنیاد کنراد آدناوئر (Konrad-Adenauer) است. حوزۀ پژوهش شکری میان‌رشته‌ای است و رشته‌هایی چون علوم سیاسی، فلسفه، تحلیل رفتار و روابط بین‌الملل تطبیقی را دربرمی‌گیرد.