جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تأليف معين بن حسن بن محمد قاضي توني طبسي بر شرح ابوالثناء شمس الدين محمود بن عبدالرحمن اصفهاني درگذشته 749 بر متن بيضاوي و ناظر به حاشيه سيد شريف گرگاني بر اين شرح. متن «طوالع الانوار» در علم كلام و نگارش قاضي بيضاوي (م685) عبدالله پسر عمر است آغاز طوالع: الحمد لمن وجب وجوده ... چون اين كتاب مدتها درسي شده بود، شرحها و حاشيه ها بر آن نگاشته شد كه چلبي چند تاي آنها را در كشف الظنون ج1ص1116 ياد كرده گويد: ابوالثناء شمس الدين محمود پسر عبدالرحمان اصفهاني (674-749) اين كتاب را براي ملك ناصر محمد بن قلاوون شرح نگاشت و «مطالع الانظار» نام داد، كه خود حاشيه ها دارد، مانند: حاشيه مصلح الدين محمد لاري (م979)، حاشيه حميد الدين بن افضل الدين حسيني معروف به ابن افضل (م908)، حاشيه شريف گرگاني (740-816). چلبي از حاشيه معين بر طوالع ياد نمي كند ليكن صاحب ذريعه در ج 6 دو حاشيه به معين توني طبسي نسبت مي دهد يكي به شماره 676 بر طوالع الانوار بيضاوي كه جاي گفتگوي ما است و نسخه آن را صاحب ذريعه نزد آقاي مدرس رضوي ديده و احتمالا ً همين نسخه باشد كه به كتابخانه ملي آمده و شماره 2290/ع بدان داده شده است. ديگري حاشيه معين توني بر مطالع الانوار ارموي است كه در ذريعه ج6ش400 از فهرست رضوي نقل شده و در فهرست فكرت ص 192 سه نسخه آن را با تاريخهاي 894 و 966 و 933 معرفي كرده كه نسخه اول و سوم آن در نخستين مجلدات فهرست رضوي چاپ 1305 ص 16فصل دوم منطق معرفي شده است. طوالع همراه شرح آن «مطالع الانظار» در استانبول به سال 1305 در 494ص چاپ شده است (معجم المطبوعات سركيس ص 454). نگارنده حاشيه جاي گفتگو خود را در ديباچه اين كتاب، معين ابن حسن بن محمد توني مي نامد و در فهرست كتابخانه رضوي ج1فصل دوم منطق ص 16 در معرفي حاشيه اين مرد بر مطالع منطق تأليف ارموي (594-682) او را معين الدين توني و در ذريعه ج6ش400 او را معين طبسي توني نوشته اند (علينقي منزوي) بر مطالع الانظار - شرح مشهور شمس الدين اصفهاني طوالع الانوار بيضاوي. توني (بطوري كه در ديباچه مرقوم است) حواشي مير سيد شريف گرگاني بر مطالع الانظار را در اين شرح گنجانيده و هر جا از آن نقل ميكند در آغاز آن چنين ميگويد: «قال قدس سره» و عبارت مطالع را با عنوان «قوله» ميآورد. بروكلمان در شمار كساني كه درباره طوالع الانوار بيضاوي كار كرده اند از مؤلف بدينگونه ياد كرده «معين بن حسن توني اصفهاني» و به فهرست رامپور (132: 1) و بانكي (5: 4/523) و مصر (28072: 1) ارجاع كرده است. حاشيه اي است با عناوين (قوله-قوله) بر شرح شمس الدين محمود اصفهاني (-749ق) موسوم به «مطالع الانظار » بر كتاب «طوالع الانوار» قاضي عبدالله بيضاوي (-685ق) محشي به گفته خودش در مقدمه، حواشي مير سيد شريف جرجاني (-816ق) بر «مطالع الانظار» را در اين حاشيه گنجانده و با عبارت «قال قدس سره» متمايز كرده است. اين حاشيه ظاهرا -طبق نسخه هاي موجود -فقط بر مبحث ممكنات (طبيعيات) نگاشته شده است. [معجم المؤلفين 12/312؛ الذريعة 6/125؛ آستان قدس 4/375؛ کتابخانه ملک 1/180؛ كتابخانه ملي 11/732؛ مجلس شورا 10/1276؛ بروكلمان ذيل يكم: 742، ذريعه 125: 6، معجم المؤلفين 312: 12 و ديباچه كتاب؛ خزانة مفتي 5/55]

کتاب تاریخ خداباوری (به انگلیسی: a history of god) اثر کارن آرمسترانگ نویسنده و پژوهشگر انگلیسی است. در این کتاب تاریخ سه سنت دینی توحیدی، یهودیت، مسیحیت، و اسلام در کنار آیین بودایی و آیین هندو شرح داده شده است. در این کتاب کارن آرمسترانگ به شرح ماهیت خدا در سه دین توحیدی که ریشه همه آنها به حضرت ابراهیم می‌رسد پرداخته است. همچنین به چالش‌هایی اشاره می‌کند که در سه دین توحیدی و متون کتاب مقدس و عهد عتیق وجود دارد. کارن آرمسترانگ معتقد است علی‌رغم بحث‌های متعدد، هنوز نظریه‌ای رضایت بخشی عرضه نشده است که بتواند شرح دهد چرا بشر همواره با این چالش مواجه است که در کتاب مقدس تناقض‌هایی به چشم می‌خورد. در حال حاضر، بررسی تاریخ ادیان حاکی از این است که موجودات بشر از ابعاد روحانی نیز برخوردارند؛ و دلایلی هم مبنی بر این استدلال که انسان هوشمند، انسان دینی است نیز وجود دارد و افراد بشر به محض اینکه به خصوصیات انسانی می‌رسند، به ستایش خداوند می‌پردازند. کارن آرمسترانگ در این کتاب، سعی می‌کند نشان دهد که تاریخ نمی‌تواند واقعیت خدا را که توصیف ناپذیر است بیان کند، بلکه فقط شیوه اندیشه‌ای است که انسانها از زمان ابراهیم تا به امروز توانسته‌اند از طریق آن خدا را به تصویر دربیاورند. (منبع: ویکی پدیا فارسی)

کتاب تاریخ خداباوری (به انگلیسی: A History of God) اثر کارن آرمسترانگ نویسنده و پژوهشگر انگلیسی است. در این کتاب تاریخ سه سنت دینی توحیدی، یهودیت، مسیحیت، و اسلام در کنار آیین بودایی و آیین هندو شرح داده شده است. در این کتاب کارن آرمسترانگ به شرح ماهیت خدا در سه دین توحیدی که ریشه همه آنها به حضرت ابراهیم می‌رسد پرداخته است. همچنین به چالش‌هایی اشاره می‌کند که در سه دین توحیدی و متون کتاب مقدس و عهد عتیق وجود دارد. کارن آرمسترانگ معتقد است علی‌رغم بحث‌های متعدد، هنوز نظریه‌ای رضایت بخشی عرضه نشده است که بتواند شرح دهد چرا بشر همواره با این چالش مواجه است که در کتاب مقدس تناقض‌هایی به چشم می‌خورد. در حال حاضر، بررسی تاریخ ادیان حاکی از این است که موجودات بشر از ابعاد روحانی نیز برخوردارند؛ و دلایلی هم مبنی بر این استدلال که انسان هوشمند، انسان دینی است نیز وجود دارد و افراد بشر به محض اینکه به خصوصیات انسانی می‌رسند، به ستایش خداوند می‌پردازند. کارن آرمسترانگ در این کتاب، سعی می‌کند نشان دهد که تاریخ نمی‌تواند واقعیت خدا را که توصیف ناپذیر است بیان کند، بلکه فقط شیوه اندیشه‌ای است که انسانها از زمان ابراهیم تا به امروز توانسته‌اند از طریق آن خدا را به تصویر دربیاورند. (منبع: ویکی پدیا فارسی)

در قرن بیستم میلادی در عراق و ایران تغییرات فرهنگی و اجتماعی متعددی در راستای مدرنیزاسیون و توسعه انجام شد. هرچند در دو کشور روشنفکران متعددی بر لزوم نوگرایی و انجام اصلاحات توجه داشتند؛ اما بانی و هدایتگر اصلی مسیر اصلاحات نوگرایی فرهنگی در عراق ملک فیصل بن حسین (حک 1300-1312ش) و در ایران رضاشاه (حک 1304-1320ش) بود. مسئله پژوهش حاضر بررسی و مقایسه تغییرات فرهنگی عراق و ایران در دوره ملک فیصل و رضاشاه است. داده‌ها با استفاده از روش کتابخانه‌ای گردآوری شده و از روش مطالعه مقایسه‌ای و تطبیقی بهره گرفته شده‌است. یافته‌ها نشان می‌دهد که مهم‌ترین وجه مشترک مدرن‌سازی در عراق و ایران، اصلاحات حوزه آموزش در مقطع آموزش ابتدایی بود. در هر دو کشور نیز بر ضرورت حضور فعال اجتماعی زنان توجه شد. مهم‌ترین وجه تفاوت نیز مبتنی بر حفظ وجه دینی و بومی حیطه‌های فرهنگی مانند آموزش، انجمن‌ها و پوشش در عراق بود درحالی‌که در ایران وجه دینی و بومی حیطه‌های فرهنگی تحت‌تأثیر نوگرایی غربی و باستان‌گرایی به‌شدت تضعیف شد و به حاشیه برده شد. همچنین سطح تغییرات فرهنگی در ایران به‌مراتب گسترده‌تر از عراق بود.

روزنامه¬ها نقش بی‌بدیلی در تغییر رویکرد جامعه ایران در عصر قاجار داشتند. در روند معطوف به شکل-گیری نهضت مشروطیت در داخل ایران تعدادی روزنامه انتشار یافت که برخی از آن¬ها فارغ از موضع‌گیری سیاسی نسبت به مسائل کلی جامعه نگاه آسیب‌شناختی را دنبال می¬کردند. روزنامه تربیت یکی از مهم‌ترین و باثبات‌ترین این روزنامه‌ها بود که قریب نه سال با نگاهی انتقادی-اصلاحی نسبت به مسائل مهم جامعه ایران سعی داشت ضمن ریشه‌یابی عناصر و عوامل واماندگی جامعه، راهکارهای عملی در جهت برون‌رفت از آن شرایط ناگوار را ارائه دهد. دریافت عوامل واپس¬ماندگی جامعه و الگوهای پیشنهادی موردنظر روزنامه برای اصلاح ساختاری در جامعه عصر قاجار مسئله عمده این نوشتار را شکل می‌دهد؛ بنابراین پژوهش حاضر در پی پاسخ به این سؤال بنیادی است که عوامل اصلی فروماندگی جامعه ایران دوره قاجار از منظر روزنامه تربیت چیست؟ و روزنامه برای برون‌رفت از این شرایط چه الگوهایی را پیشنهاد می‌دهد؟ نتایج بررسی نشان می‌دهد تأکید روزنامه بیشتر معطوف بر ضعف‌های فرهنگی و ناتوانی در گسترش دانش‌های روزآمد است. براین‌اساس نظام پیشنهادها گرداننده روزنامه بیشتر متمرکز بر افزایش توان علمی جامعه و هم چنین درمان ریشه‌ای این نابسامانی است. البته از این منظر اصلاح نظام آموزشی و تربیتی در زمره اولویت‌های اصلی محسوب می‌شود. علاوه بر این فرایند اصلاح بدون توجه به بازسازی نظام اخلاقی جامعه کار بی‌ثمری خواهد بود.

با قتل خُمارویه در 282 هجری روزگار شکوه و بزرگی طولونیان به پایان آمد و دوره سستی و فروپاشی دولت آنان آغاز شد. فروپاشی و سقوط طولونیان چرا و چگونه به وقوع پیوست؟ در بررسی چرایی و چگونگی فروپاشی و سقوط دولت طولونی هم تأثیر عوامل داخلی را می¬توان دید و هم تأثیر عوامل خارجی را. طولونیان در دهه پایانی حکومت خویش (282-292ﻫ) پیوسته درگیر کشمکش درون خاندانی، میان فرزندان خمارویه و عموهایشان، فرزندان ابن¬طولون، بودند. پسران و جانشینان خردسال خُمارویه که از وی خزانه¬ای تهی به ارث برده بودند، توان و تجربه حکومت‌داری نداشتند و ازاین¬روی در این ده¬ سال قدرت و رشته امور مملکت در دست سرداران سپاه طولونی بود. این سرداران بارها در لحظه¬های سرنوشت¬ساز به طولونیان خیانت کردند و به خصم، عباسیان، پیوستند. شورش¬های قرمطیان در شام و ناتوانی طولونیان در سرکوبی و مهار آنان پای سپاهیان خلیفه را به شام و سپس به مصر باز کرد که پیامد آن پایان کار طولونیان بود.