جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

"نیچه درآمدی به فهم فلسفه" اثری است به قلم "کارل یاسپرس" که خواندن آن یک قدم جدی در درک فلسفه ی نیچه به حساب می آید. این کتاب تحلیل فلسفه ی یک فیلسوف (نیچه) توسط فیلسوفی دیگر( "کارل یاسپرس" ، یکی از بنیانگذاران فلسفه ی اگزیستانسیالیسم) است. "نیچه درآمدی به فهم فلسفه" مطالب منتشر شده از نیچه ، قطعات منتشر نشده و نامه ها را پوشش می دهد. در این اثر ، "کارل یاسپرس" پیوند نیچه به عنوان یک انسان را با نیچه به عنوان یک فیلسوف آشکار می کند. "کارل یاسپرس" از مکاتبات نیچه با پیتر گاست موسیقیدان ، فرانتس اوربک متخصص الهیات ، اروین رود کلاسیسیست ، مادرش ، خواهرش و دیگران ، پرتره ای ارائه می کند از یک فرد تنها ، تا حدودی کمرو ، وصله ی ناجور جامعه و در عین حال فوق العاده مودب و بیش از همه فردی که جانش بسته ی ایده ی گیرای وظیفه ی خود یعنی ارزیابی مجدد همه ارزش ها می باشد. از نظر "کارل یاسپرس"، خلوص نیچه، تابعی از اهمیتی بود که نیچه به وظیفه خود در ارزیابی مجدد ارزش ها قائل بود و همچنین نتیجه ی اینکه معاصرانش نمی توانستند با او همراه شوند. چرا که آن ها برای موفقیت در دنیا باید همچنین به اخلاق ، مسیحیت و ایده ی آلمان ، ازدواج ، صحت سیاسی ، داشتن دوستان مناسب و داشتن دیدگاه های درست، حتی اگر همه این عقاید بر اساس ارزش های نادرست باشد، پایبند می بودند. برخی می توانستند ایستادگی نیچه را در برابر این ارزشهای غلط تماشا کنند. اما به تماشا نشستن او برای از بین بردن حرفه اش، نمایشی دردناک بود. حتی اگر برخی می توانستند تماشا کنند ، هیچ کس نمی توانست با او همراه شود. او مجبور شد آن راه را به تنهایی برود. شاید دوستانی که از دور نظاره می کردند حق داشتند. وقتی نیچه در سال 1889 فروپاشید ، او اصلا فرد مهمی نبود و بسیاری از دوستانش شخص مهمی به حساب می آمدند. همانطور که "کارل یاسپرس" بازگو می کند ، نیچه خودش کتاب های خود را منتشر می کرد و هیچ خواننده ای هم در کار نبود. وی در میان پناهندگان بازل پذیرفته شد و از دسترسی به هرگونه خدمات خاص یا درمانی محروم شد. اکنون ورق ها برگشته است، زیرا بسیاری از افرادی که در زمان نیچه فرد مهمی بودند اکنون فقط به واسطه ی ارتباط با او شناخته می شوند.

«زبان اصالت در ایدئولوژی آلمانی» نوشته تئودور آدورنو است. این کتاب انتقادی فلسفی، نخستین بار در سال 1964 منتشر شد و به بررسی زبان و ایدئولوژی موجود در فلسفه‌ی آلمانی پس از جنگ جهانی دوم می‌پردازد. آدورنو در این اثر خود به نقد جریان‌های فکری می‌پردازد که به نظر او در تلاش برای احیای برخی مفاهیم اصالت و هویت‌اند که می‌توانند به صورت پنهان به تقویت ایدئولوژی‌های مخرب منجر شوند. آدورنو، فیلسوف برجسته‌ی مدرسه‌ی فرانکفورت و یکی از منتقدان عمده‌ی جامعه‌ی مدرن و فرهنگ جمعی، در "زبان اصالت در ایدئولوژی آلمانی" به تحلیل و بررسی نقدهایی می‌پردازد که بر زبان اختصاصی و ویژه‌ای استوار است که فیلسوفانی مانند مارتین هایدگر و دیگر متفکران اگزیستانسیالیست به کار برده‌اند. آدورنو این زبان را "جارگون" می‌نامد و معتقد است که این جارگون برای ایجاد نوعی اصالت و حقیقت متافیزیکی استفاده می‌شود که می‌تواند به خطرناک‌ترین شکل‌های ایدئولوژیکی بیانجامد. کتاب در برگیرنده‌ی نقدی دقیق و گاهی تند بر نحوه‌ی استفاده‌ی هایدگر از زبان است. آدورنو استدلال می‌کند که هایدگر و دیگران با ساخت یک زبان فلسفی عمدا پیچیده و مبهم، در واقع در پی ساخت یک ایدئولوژی‌اند که می‌تواند فرد را از مواجهه با واقعیت‌های سیاسی و اجتماعی منحرف سازد. آدورنو در این اثر به چالش کشیدن مفهوم "اصالت" را که اغلب توسط فیلسوفان اگزیستانسیالیست مورد استفاده قرار می‌گیرد، مورد توجه قرار می‌دهد. او معتقد است که این مفهوم می‌تواند به عنوان یک ابزار برای توجیه نظم‌های سیاسی و اجتماعی مخرب استفاده شود و در نهایت به تثبیت سلطه‌ی طبقاتی و سیاسی کمک کند. «زبان اصالت در ایدئولوژی آلمانی» نمونه‌ای برجسته از نقد فلسفی و اجتماعی است که در آن آدورنو با بینشی تیزبین و تحلیلی دقیق، به دفاع از روشنفکری عقلانی و متعهد می‌پردازد. او نه تنها زبان و استفاده‌ی آن در فلسفه را نقد می‌کند، بلکه به نحوه‌ی استفاده‌ی آن در ایجاد و تقویت ساختارهای قدرت و سلطه نیز می‌پردازد. این کتاب برای کسانی که به نقد فلسفی علاقه‌مندند و می‌خواهند درکی عمیق‌تر از نحوه‌ی تأثیرگذاری زبان بر ایدئولوژی‌ها و فرهنگ‌های سیاسی داشته باشند، منبعی غنی و چالش‌برانگیز است. "زبان اصالت در ایدئولوژی آلمانی" کاری است که تأمل و تفکر را در خواننده برمی‌انگیزد و او را به بازاندیشی در مورد نقش زبان و مفاهیم در شکل‌گیری تفکر و فرهنگ می‌انگیزاند.

هایدگر بر آن است که وقتی فلسفه قرون وسطی و فلسفه عصر جدید ماهیت یونانی لوگوس و نوس را بنا به مفهومی که از ratio دارند توضیح می‌دهند با این توضیح به جای آن که روشن کنند در ظلمت فرومی‌برند. «روشنگری برآمدگاه ذاتی تفکر را تاریک می‌کند.» هیچ چیز مرموزی در کار نیست. آنچه را هایدگر در باب فراخوانش یا ندای امر اندیشیدنی می‌گوید، چه درست باشد چه نادرست، به درستی نفهمیده‌ایم اگر گمان بریم که از نوعی وحی و الهام حکایت دارد. مسئله بسی ساده‌تر از آنی است که، مثلاً، آدرنو در قطعه نقل شده تصویرش می‌کند. هنوز ندای «بازگشت به سوی خود چیزها» در حضور امر حاضر به گوش می‌رسد. هایدگر هنوز پدیدارشناس است و بلکه تلویحا می‌رساند که پدیدارشناسی ریشه در یونان باستان، ریشه در الثیا یا نامستوری، ریشه در لوگوس و نوس و امر حاضر، حضور امر حاضر دارد. در حقیقت «بازگشت به سوی خود چیزها»، که شعار مدرسه پدیدارشناسی هوسرل بود، انتشار جنجال‌برانگیز هستی و زمان که حتی تا به امروز در میان آثار پدیدارشناسان شاهکاری یگانه و طرفه به حساب می‌آید، انتشار تاریخ و آگاهی طبقاتی که شاید قوی‌ترین و محکم‌ترین تحلیل فلسفی نظریه‌های اقتصادی مارکسیستی باشد و بالاخره تلاش‌های نظری و عملی رزا لوکسمبورگ و بعدها تأسیس مکتب فرانکفورت و رخدادهای دیگر در هنر، تئاتر، سینما و ادبیات در زمان جمهوری وایمار، به لحاظ مقاصد و غایات، مشترکات شگفت‌انگیزی داشتند که مشکل می‌توان آن‌ها را به نوعی همقرانی تصادفی نسبت داد. مارکس بالاخره فلسفه را به انقلاب اکتبر کشانده بود.