جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

نیکولاوس کوزانوس، متأله و فیلسوف آلمانی، تلاش کرده در آثار خود، در تلقیهای متافیزیکی روزگار خود بازنگری کند. او با طرح نظریه¬هایی بدیع دربارۀ خلقت، نسبت انسان با امر نامتناهی، حرکت، و شناخت، و همچنین با بازنگری در دیدگاههای رایج مذهبی در مورد آموزه‌هایی مانند گناه آغازین و خلق از عدم‌، کوشید رهیافت فلسفی خود را بنحوی نظاممند مطرح کند. ما در این مقاله ابتدا میکوشیم دیدگاههای مهم او دربارۀ نسبت میان انسان و امر نامتناهی را بررسی کنیم و از رهگذر آن نشان دهیم که از این منظر، فقط یک جوهر در این عالم هست و هرچه جز اوست، عوارض ضروری او هستند. در ادامه، مفاهیم «تا‌ـ‌گشایی» و «تا‌ـ‌خوردگی» را مطرح میکنیم و با مقوله¬یی بنام حرکت جوهری، بقرائت خاص کوزانوس، آشنا میشویم. پس از طرح دیدگاههای وی، به واسازی زمینه¬های شکلگیری رویکرد او خواهیم پرداخت؛ بدین‌منظور، تفسیر مایستر اکهارت از فرازهایی از کتاب مقدس و چند تلقی بنیادین متافیزیکی ابن¬سینا را مطرح میکنیم و به بررسی امکان نضج دیدگاههای کوزانوس در آنها میپردازیم و نشان میدهیم که رویکردهای بدیع ابن¬سینا و تفسیرهای نو مایستر اکهارت، زمینه¬ را برای طرح متافیزیکی نوین فراهم می-آورد که با متافیزیک سنتی فرق دارد و همین، منظرهایی جدید بروی پژوهشهای فلسفی میگشاید و پرتوی تازه بر تاریخ اندیشه می¬افکند.

ترجمه ماشینی: تجلی ذات خداوند در دیدگاه ابن عربی و مایستر اکهارت یکی از مهم ترین و اساسی ترین اندیشه هایی است که دیگر پرسش های عرفانی به آن وابسته است. ابن عربی این موضوع را به گونه ای می داند که بیانگر ذات خداوند است، یعنی تجلی ذات خداوند و سایر عوالم به دلیل پنهان بودن او در این عوالم است که از انفاس رحمان (تجلی کامل الهی) ناشی می شود. . مایستر اکهارت نیز این امر را حقیقت همه چیز می داند و از ادراک الهی از خود سرچشمه می گیرد و این ادراک به همه چیزهایی سرازیر می شود که به وسیله آن ذات خداوند در کل اشیا اعم از انسان و روح و نور تجلی یافته است. ذات خداوند عشقی است که در تمام چیزهای جذب کننده به سوی او نفوذ می کند. پس تجلی و نهان در دیدگاه دو عارف دلیل بر دو آیه است (او اول و آخر و آشکار و غیب است و او به همه چیز داناست) و ما حتی از گردنش به او نزدیکتریم. رگ این تجلی و غیبت فقط مربوط به عوالم و موجودات نیست، بلکه شامل عالم مشهود، عالم غیب، منصب ها و حالات می شود. عارفان و سیاحان مقدس راز این تجلی و پنهان بودن ذات خداوند را، یعنی جهت گیری کامل به ذات خداوند بیان کردند، این رویکرد به عارف و مسافر مقدس آمادگی بیشتری می بخشد تا او را قادر به دریافت و انعکاس کند. کمال الهی هر چه بیشتر; به همین دلیل اهمیت حفظ این پنهانی و تداوم تجلی آن را توصیه می کنند.

ابن عربی و اکهارت با وجود این‌که در بسیاری از اصول و مبانی با یک‌دیگر موافقت و مشابهت دارند، در وزنی که «تشبیه» و «تنزیه» خداوند می‌دهند، اختلاف دیدگاه دارند. همین اختلاف دیدگاه که در ابتدا در برابر آن‌همه اتفاق نظرات کم‌اهمیت به نظر می‌رسد، در مسئله «جایگاه عالم ناسوت» منجر به اختلافی عمیق و حتی تقابل بین اندیشه‌ی دو متفکر ما می‌شود. لذا «عالم و ناسوت» و جایگاه آن را می‌توان به‌عنوان مسئله‌ای تلقی کرد که عمق اختلاف دیدگاه ابن عربی و اکهارت را - با وجود همه‌ی مشابهت‌ها و اتفاق نظرها – در معرض توجه قرار می‌دهد. حتی آموزه‌های مشترکی چون «وحدت وجود» و «بر صورت خدا خلق شدن انسان» هم نمی‌تواند از عمق اختلاف ابن عربی و اکهارت در مسئله‌ی جایگاه عالم ناسوت بکاهد. چنان چه اثبات خواهد شد، ابن عربی از این دو آموزه در جهت تقدس بخشیدن به عالم و کثرات استفاده می‌کند. اما اکهارت این دو آموزه را به‌گونه‌ای تفسیر می‌کند که منجر به تحقیر و ناچیز شمردن عالم و کثرات می‌شود.

بعد وجودشناختی و معرفت شناختی الهیات سلبی در آثار عارفان ادیان و سنت های گوناگون عرفانی بر دو رکن استوار است: خدا و نفس. در الهیات یا یزدان شناسی سلبی، چنان‌که از عنوان آن نیز پیداست، تأکید عارفان بر جنبه های ناشناختنی و ناگفتنی خداوند یا به تعبیر دیگر سخن از ذات خداست. از ذات ناشناختنی و ناگفتنی خدا با تعابیری استعاری نظیر تهیا، واحه، عدم یا نیستی و بی نام یاد می شود. اما در آثار برخی عارفان سده های میانه ی مسیحی، هم چون مایستر اکهارت، و نیز برخی از عارفان قدر اوّل عرفان اسلامی، همچون مولانا و شمس تبریزی، در پاره ای فقرات تأکید و تکیه از ذات خدا به سوی ذات نفس میل می کند. در آثار مولانا و اکهارت، از ذات نفس با تعابیری نظیر وحدت، بساطت، تاریکی و تهیا یاد می شود. برخی صاحب نظران نظیر دنیس ترنر، از این چرخش و این ویژگی ها بر وزان الهیات سلبی یا یزدان شناسی سلبی، از تعبیر انسان شناسی سلبی سود برده اند. در این جستار، ما بحث از این چرخش نگاه و ویژگی های پیش گفته را ذیل تعبیر فنای صفاتی بررسی می کنیم. در ادامه، نخست مهم ترین مقومات و بنیادهای اخلاقی فنای صفاتی در آثار مولانا و اکهارت را بر می رسیم و سپس به دو پیامد از مهم ترین پیامدهای پارسایانه ی فنای صفاتی، یعنی فقر و تبتل (انقطاع)، در آثار این دو عارف می پردازیم. فقر آموزه ای است که در آثار هر دو عارف، به وضوح و به کرات، دیده می شود اما تبتل از مختصات و شاید از ابداعات نظام اندیشگی و ساختار الهیاتی آثار مایستر اکهارت باشد.

چکیده ماشینی: هیو نیکلسون استدلال می‌کند که در گفتمان الهیات، امر سیاسی «تا آخر» پیش می‌رود. هرگز به سطحی از حقایق دینی بی‌طرف سیاسی نمی‌رسیم، زیرا همه گفتمان‌های الهیاتی - حتی عالی‌ترین، آموزنده‌ترین، و «معنوی‌ترین» آنها - با عناصر جدلی تسخیر می‌شود. الاهیات لیبرال، از الهیات تحقق مسیحی قرن نوزدهم تا الهیات کثرت گرایانه قرن بیستم، فرض کرده اند که نوشته های دینی علیرغم هر عنصر جدلی که ممکن است در بر داشته باشد، به حقیقت معنوی و تعالی دست یافته است. نیکلسون از طریق تجزیه و تحلیل و مقایسه الهیات عرفانی مسیحی مایستر اکهارت و همتای هندو او ایاسکارا، به نتیجه ای بسیار متفاوت می رسد. عناصر سیاسی ممکن است در واقع منبع خلاق قدرت بیان گفتمان های دینی باشند. وین پرادفوت استدلال کرده است که گفتارهای عرفانی مجموعه ای از قوانین را در بر می گیرد که هر گونه درک قطعی از شی یا تجربه غیرقابل توصیف را دفع می کند. نیکلسون در کتاب الهیات تطبیقی ​​و مسئله رقابت مذهبی پیشنهاد می‌کند که این اصل نفی، شاید از طریق فرآیند انتزاع و تصعید، با نیاز به تمایز خود از دشمنان درون و/یا درون دینی مرتبط است. نیکلسون مدل جدیدی از الهیات تطبیقی ​​را پیشنهاد می کند که یکی از فوری ترین مسائل فرهنگی و سیاسی عصر ما را می شناسد و با آن روبرو می شود: یعنی «بازگشت امر سیاسی» در قالب جنبش های ضد سکولار و بنیادگرا در سراسر جهان. این مدل ماهیت ریشه‌کن‌ناپذیر یک بعد مخالف گفتمان دینی را تصدیق می‌کند و در عین حال پروژه لیبرالی محدود کردن نابردباری و تعصب در حوزه دین را گرامی می‌دارد و حتی پیش می‌برد.

ترجمه ماشینی : هدف این پایان نامه نشان دادن این است که چگونه می توان دعوت الهی را واقعیتی چندوجهی تلقی کرد. نظریه دعوت الهی شامل خدا، انسان، محتوای دعوت و تعامل بین خدا و انسان است. این شامل طیف گسترده ای از داده ها است: الهیات، انسان شناسی، ملاحظات متافیزیکی، و تجربه ذهنی. از آنجایی که این پایان نامه می خواهد دعوت الهی را به صورت چند وجهی درک کند، این پایان نامه آن را از سه منظر مختلف بررسی می کند. الهیات/فلسفه کارل بارت، آ.ان. وایتهد و میستر اکهارت استفاده شده است. آنها سه شکل الهیات متمایز را نشان می دهند: وحیانی، متافیزیکی و تجربی. این پایان نامه الهیات/فلسفه آنها را با توجه به اشکال آنها بررسی می کند و بین آنها حفاظت هایی ایجاد می کند تا بتوانند متقابلاً یکدیگر را روشن کنند. یک الهیات دعوت الهی با بررسی متقابل بینش ها از سه منظر ساخته می شود. در نهایت، این پایان نامه به این نتیجه می رسد که دعوت الهی یک رابطه هستی شناختی بین خدا و انسان است. از دو منظر قابل درک است. از منظر الهی، کل تثلیث شامل دعوت الهی است. خداوند با انسان ها در چرخه دعوت الهی تکامل می یابد. از منظر انسانی، انسان با ندای الهی در تعامل است و دگرگونی هویت را تجربه می کند.

بدون تردید، یکی از مهمترین دغدغه‏های صاحب‏نظرانی که در حوزه الهیات دینی بحث می‏کنند، بحث وحدت با کثرات و چگونگی ارتباط بین وحدت وکثرات بوده است. به گونه‏ای که تاکنون بسیاری از عالمان در طول تاریخ فکری بشر به این موضوع پرداخته و از زاویه‌های گوناگونی به این امر نگریسته‌اند. همین نقطه محل اختلاف آراء و انظار متنوعی در دوره‌های پسین یعنی در عصر مفسران و مروجان ادیان بوده است. لذا بسیاری از متأ‌لهان کوشیده‌اند تا این مسئله را از منظر خود حل کنند. در این میان نظرات اندیشمندانی چون ابن عربی در عرفان اسلامی، و مایستر اکهارت به عنوان عارف برجسته مسیحی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. با این توجه، تحقیق حاضر، به دنبال بررسی این است که در اندیشه ابن عربی و اکهارت ارتباط توحید و کثرات چگونه توجیه پذیراست؟ بر این اساس، با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و روش مقایسه‏ای نظرات این دو اندیشمند عارف اسلامی و مسیحی را پیرامون «انسان کامل» مورد درنگ قرار داده و در نهایت به مقایسه مهم‏ترین آراء این دو پرداخته‏ایم. از جمله یافته‏ها و نتایج تحقیق حاضر اینکه، ابن عربی و اکهارت با هم اشتراکات و افتراقاتی دارند. از جمله اشتراکات آنها می‏توان به اشتراک نظر در بحث انسان کامل و همچنین تمرکز بر وحدت وجود و ایجاد مفاهیم عرفانی خاص و نیز زبان غامض هر دو اشاره کرد. نیز بحث گشودگی نسبت به اندیشه های دیگران و همچنین تمرکز عرفان آنها بر منبع مقدس و نیز بهره مندی از مکاشفات از دیگر وجوه اشتراکی آنها محسوب می شود. همچنین بر اساس تحقیق حاضر، در بحث افتراقات این دو می توان به جایگاه و نیز نحوه گزارش مشاهدات اشاره کرد.

انسان موجودی ارتباطی است و معناداری زندگی او را می‌توان بر اساس نوع رابطه‌ وی با خود، خدا، جهان و دیگر انسان‌ها تبیین کرد. در اندیشه اکهارت عالی‌ترین سطح معنای زندگی انسان در اتحاد او با حقیقت الهی تحقق می‌یابد. اکهارت خودخواهی را بزرگترین مانع اتحاد انسان و خدا می‌داند. به باور او غلبه بر خودخواهی از طریق نوعی ارتقاءشناختی و درک کامل انسان از فقر وجودی‌اش حاصل می‌شود؛ به این معنا که همه هستی هیچ است و هر چه هست خداست. او معتقد است رسیدن به این مرحله، تنها با زدودن همه تعلقات و دلبستگی‌های شخصی میسر می‌شود. از نظر اکهارت رفع وابستگی‌ها یا همان تعلقات این جهانی، عشق به مبدأ را به همراه می‌آورد و این در حالی است که عشق، اراده را برای نفی دیگر وابستگی‌ها تقویت می‌کند و با قوی‌تر شدن اراده، عشق شدیدتر می‌شود تا اینکه در نهایت انسان به مرتبه وارستگی کامل و اتحاد با خدا می‌رسد.

ترجمه ماشینی: استادان قرون وسطایی توماس آکویناس و مایستر اکهارت مشکلات ذاتی صحبت از خدا را در نظر گرفتند و بررسی کردند که چگونه زبان دینی ممکن است تعالی یا وجود خدا را به خطر بیندازد و در نهایت مانع از سفر ایمانداران آنها به دنبال فهم شود. فراتر از خوانش‌های معمولی از آکویناس و ایجاد پایه‌ای برای بینش بیشتر در آثار هر دو متکلم، این کتاب پیامدهای اندیشه اکهارت و آکویناس را برای موضوعات معاصر، از جمله گفت‌وگوهای جهانی و بین‌ادیانی، عبادت و نیایش، و فراگیری مذهبی خواندن آکویناس و اکهارت در پرتو یکدیگر، عمق عمیق و درستی هر دوی این محققین را آشکار می کند و رویکردی بدیع به بسیاری از مسائل دینی کلامی و عملی ارائه می دهد.