جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 85
نقد و بررسی دیدگاه قاضی عبدالجبار معتزلی درباره ی حقیقت انسان
نویسنده:
مهدی زارعی کچوسنگی ، علی اله بداشتی ، رضا برنجکار
نوع منبع :
نمایه مقاله
چکیده :
یکی از پرسش های دیرین ذهن بشر و زیربنای علوم انسانی، چیستی حقیقت و ماهیت انسان است؛ در سنت کلامی اسلام نیز، موضوع انسان شناسی از دیرباز در کانون توجه بوده و نقطه مرکزی این کانون، بررسی یگانه یا دوگانه انگاری و مجرد یا مادی بودن حقیقت انسان است؛ در این میان قاضی عبدالجبار به عنوان نماینده جریان معتزلی با رویکردی مبتنی بر عقل حس گرا به طور مبسوط نظریه"هیکل محسوس" را طرح و دنبال میکند؛ در این نظرگاه، انسان، حقیقتی ورای همین بدن محسوس ندارد؛ مهمترین دلیلی که قاضی عبدالجبار بر ادعای خویش اقامه میکند از این قرار است که وقوع فعل ابتدایی از اندام های بدن، نشانه آن است که فاعل، همین اندام است که در محل وجود قدرت خویش، فعلی را انجام می دهد؛ طبیعی است که انکار حیات برزخی یکی از مهمترین پیآمدهای پذیرش این دیدگاه است چرا که در برزخ، هیکل محسوس نابود شده است و در این دیدگاه حقیقتی ورای این هیکل محسوس به رسمیت شناخته نشده است؛ همچنین مسائلی چون معاد جسمانی، مسخ، رویای صادقه و تجربه های نزدیک به مرگ در تقابل جدی با این نظریه هستند؛ آنچه تحقیق حاضر را از سایر تحقیقات مشابه ممتاز میسازد تمرکز بر بررسی دیدگاه شخصیتی است که علی رغم نفوذ تاثیر اندیشه او بر متکلمان امامی هم عصر خود، به طور مستقل مورد داوری قرار نگرفته است.
مشخصات اثر
ارزیابی و نقد دیدگاه های علامه طباطبایی، قاضی عبدالجبار و قاضی باقلانی در رویکردهای مختلف در مسئله امامت
نویسنده:
محسن قمرزاده ، خدیجه احمدی بیغش
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
مسئله امامت در تاریخ اندیشه اسلامی و نیز رویکردهای مختلف این موضوع، پیشینه ای طولانی دارد. امامت، به معنای رهبری و ریاست امت است که طبعاً نوعی تبعیت و پیروی گروهی را به همراه دارد. اما سئوال این است این پشوایی و پیروی، که موجب تفاوتهایی میان مذاهب مختلف اسلامی نیز،گردیده، شامل چه قلمروی، و چه بُعدی از ابعاد زندگی دنیوی و اخروی انسان می گردد. مذاهب امامیه، معتزله و اشاعره علی رغم شباهت در بعضی ویژگی های امام، تفاوتهایی اساسی در مسئله امامت با یکدیگر دارند. این امر موجب گردیده همواره بین علما و متفکران این سه مذهب تضارب آرا در این مورد وجود داشته باشد. تحلیل و نقد آرا کلامی و دیدگاههای این متکلمان اسلامی، موجب تبیین راه حق وجایگاه امام میشود. این پژوهش باروش توصیف وتحلیل متن و به شیوه کتابخانه ای، درصدد واکاوی فلسفه وجود و ویژگی های امام ازمنظر سه متفکر برجسته اسلامی:علامه طباطبایی شیعی، قاضی عبدالجبارمعتزلی و قاضی باقلانی اشعری، است. علامه حقیقت امامت را از سنخ ولایت تکوینی و هدایت باطنی و معنوی و وجوب عقلی علی الله بیان می کند، قاضی عبدالجبار آن را مسئله ای اجرائی و عقلی و ضرورتی اجتماعی به منظور حفظ کیان اسلامی می داند. باقلانی نیز آن را فرعی فقهی و شرعی به منظور اداره امور جامعه اسلامی معرفی کرده است.
صفحات :
از صفحه 49 تا 70
مشخصات اثر
نظریه عدالت قاضی عبدالجبار: پیامدهای آن بر حقوق عمومی و حکومت سیاسی معاصر در اسلام [مقاله انگلیسی]
نویسنده:
Seyed Mojtaba Hosseini Karabi 1 Mohammad Emami 2 Mohammad Rasekh 3
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
ترجمه ماشینی: با توجه به ماهیت در حال تحول نظام‌های حقوقی مدرن، جنبه‌های خاصی از قوانین اسلامی، مانند خمس (مالیات یک پنجم) و زکات (مالیات صدقه)، و نیز بحث‌های پیرامون مالیات و برابری جنسیتی، بحث‌هایی را در این حوزه برانگیخته است. فقه اسلامی. هدف این تحقیق ارائه پیشنهادی است که به طور بالقوه می تواند ادغام عقلانی شریعت اسلامی با رویکرد معتزله را تسهیل کند و سازگاری بیشتری بین قوانین اسلامی و الزامات حقوقی حقوق عمومی در جوامع سیاسی معاصر ایجاد کند. با تمرکز بر مفاهیم «عقلانیت» و «اراده انسانی» که در نظریه قاضی عبدالجبار معتزلی از اهمیت بالایی برخوردار است، بر آنیم تا تفسیری قانونی و مثبت از عناصر نظریه عدالت او ارائه کنیم. این دیدگاه ممکن است همزیستی اصول حقوقی اسلامی و مقررات وضع شده نظام های حقوقی مدرن را تسهیل کند.
صفحات :
از صفحه 145 تا 156
مشخصات اثر
فضل الاعتزال و طبقات المعتزلة
نویسنده:
أبى القاسم البلخى، القاضی عبد الجبار، الحاكم الجشمى
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
مشخصات اثر
در کشاکشِ عقل و نقل: رویکردی تطبیقی به روش و دیدگاه‌‌ باقلانی، شیخ مفید و عبدالجبّار معتزلی در موضوع «نبوّت»
نویسنده:
حسن اصغرپور ، صادق زمانی دستگردی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏
چکیده :
شیعه، معتزله و اشاعره بر پایۀ اصول و مبانی معرفتی خویش، در تبیین «نبوّت» اختلافاتی داشته‌اند. شیعه متأثّر از آموزه‌های خاندان وحی، اعتدال‌گونه از عقل و نقل بهره جسته‌اند. در سوی دیگر، معتزله با عقل‌گرایی افراطی و اشاعره با نقل‌گرایی افراطی، در فهم و تبیین مسائل معرفتیِ دین، گاه با چالش‌ها و خطاهایی روبه‌رو شده‌اند. مسئله «نبوّت» و ابعاد مختلف آن از جمله مسائلی است که می‌توان لایه‌های اختلاف‌نظر متکلّمان مسلمان در آن‌ها را رهگیری نمود. پژوهش حاضر با روشی، توصیفی ـ تحلیلی، اندیشه‌های کلامی شیخ مفید، ابوبکرباقلانی و عبدالجبّارمعتزلی را در مسئله «نبوّت» و موضوعات فرعیِ آن مورد بررسی و تحلیل قرار داده است. پژوهش حاضر نشان می­دهد که در نظام اندیشۀ هر سه، پایبندی به «استدلال» جایگاهی ویژه دارد. بررسی ابعاد مختلف «نبوّت» در آثار شیخ مفید نشان از اثرپذیری محسوس او از منطقِ قرآن دارد. اگر چه شیخ مفید در روش‌شناسی و ضرورت نبوّت، کاملاً عقلانی و بدون تکیه بر آیات و روایات به‌ بحث می‌نشیند، باقلانی معرفت دینی را در زمرۀ علوم نظری دانسته و از نظرگاه او، دلایل عقلی در خدمتِ شرع هستند. عبدالجبّارمعتزلی، اثرپذیرفته از دیگر معتزلیانِ پیش از خود، به «نبوّت» نگاهی عقل‌محور دارد.
صفحات :
از صفحه 273 تا 298
مشخصات اثر
انگاره های معرفتی حقوق عمومی در نظریه عدالت قاضی عبدالجبارمعتزلی
نویسنده:
سیدمجتبی حسینی کرابی ، محمد امامی ، محمد راسخ
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
با توجه به تحولات کارکردی نظام های حقوقی مدرن، امروزه پاره ای احکام اسلامی نظیر خمس و زکات و مسأله مالیات یا مباحث مربوط به برابری حقوقی و حقوق زنان، مجادلاتی را خصوصاً در مبانی معرفتی حقوق موجب شده اند. هدف از پژوهش حاضر طرح پیشنهادی است که بر اساس آن شاید بتوان از طریق بازسازی نگرش عقلانی در امور شرعی با رویکرد اعتزالی، سازگاری با استلزامات حقوقیِ در جوامع سیاسی معاصر را بیش از پیش فراهم آورد. نگارندگان در همین راستا با رویکردی توصیفی- تحلیلی به موضوعات «عقلانیت» و «اراده انسان» که در نظریه‌ی عدالت متکلم برجسته‌ی معتزلی، قاضی عبدالجبار نقش اساسی دارند، خواهند پرداخت. به نظر می رسد ازاین مدخل با تفسیری حقوقی از عناصر نظریه‌ی عدالت قاضی، راه برای زیستِ همساز احکام فقهی با قواعد عرفیِ نظام های حقوقی معاصر هموارتر خواهد شد.
صفحات :
از صفحه 513 تا 532
مشخصات اثر
نقد و بررسی اندیشه تاثیرپذیری متکلمان قرن 4 و 5 امامیه از معتزله در عدل الهی
نویسنده:
محمدعلی احسانی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
چکیده :
متکلمان معتزله و امامیه از روزهای نخست در کنار هم به گفت و گو، بحث و مناظره مشغول بوده اند. در این فضا ممکن است تاثیراتی برای هر یک از جریان ها حاصل شده باشد. مکتب امامیه و معتزله به علت پذیرش حسن و قبح عقلی به عنوان مبنا و اساس عدل الهی و سایر آموزه های دینی به عدلیه معروف شده اند. آن ها با این مبنا، آموزه های دینی را به نحوی تحلیل کرده اند که خروجی آن، اختیار انسان، وجوب لطف و رعایت اصلح، وجوب تکلیف، نفی تکلیف فراتر از طاقت، وجوب اعواض بر آلام ابتدایی و تفسیر حکیمانه شرور بوده است. البته آن ها در برخی از باورها اختلافات جزئی و در بحث اراده و اختیار اختلاف نظر مهم دارند. معتزله در این باب، راه افراطی تفویض را برگزیده، اما امامیه با پیروی از ائمه اطهار(ع): نظریه «لاجبر و لاتفویض بل امر بین الامرین» را برگزیده است.
صفحات :
از صفحه 89 تا 106
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی اجتهاد پیامبر(ص) از دیدگاه قاضی عبدالجبار معتزلی، فخر رازی و علامه حلی
نویسنده:
عبد الحمید موسوی ، محمد هادی عبدخدایی ، مرتضی نوروزی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه حلی
چکیده :
یکى از مباحث مهمی کلامی، اجتهاد پیامبر اکرم` است. که ثمراتی کلامی فروان دارد یکی از ثمرات شاخص آن حوزه نصب امام توسط پیامبر اکرم است. آیا حضرت از پیش خود بدون وحی اظهار نظر می‌کردند؟ دیدگاه های مختلفی از سوی متکلمان ارائه شده است. این نوشتار به روش توصیفی، تحلیلی به بررسی تطبیقی موضع سه اندیشمند شاخص از سه مکتب شیعی، اشعری و معتزلی می‌پردازد. علامه حلی از متکلمان شیعه و فخر رازی از متکلمان اشعری وقوع اجتهاد از سوى پیامبراکرم` را در فرض فقدان وحی نفى کرده‏اند. در مقابل، قاضی عبدالجبار معتزلی، به اجتهاد پیامبر در موارد فقدان وحی معتقد شده است. به نظر نویسنده، روشن نبودن مراد از اجتهاد و حوزه آن، و عدم توجه به مرزدانش و علم پیامبر` با اجتهاد مصطلح، باعث شده است که در این زمینه دیدگاه‏های متفاوتی از طرف اعلام ثلاثه ارائه شود. از این رو، نویسنده در این نوشتار تلاش کرده است تا با توضیح مراد اجتهاد و تعیین دانش و منبع دانش پیامبر` که سبب اختلاف در اجتهاد آن حضرت گردیده است را مشخص کند.
صفحات :
از صفحه 141 تا 164
مشخصات اثر
مسئله شر در کلام اسلامی: بررسی مفهوم «القبیح» در اندیشه قاضی عبدالجبار همدانی [پایان نامه انگلیسی]
نویسنده:
Fauzan Saleh (فوزان صالح)
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
متن کامل پایان نامه
چکیده :
ترجمه ماشینی : این پایان نامه به مسئله شر در کلام اسلامی می پردازد و به ویژه می کوشد مفهوم قبیح را در اندیشه قاضی عبدالجبار همدانی بررسی کند. این پژوهش بر این اساس استوار است که اسلام مانند سایر ادیان توحیدی، وجود شر در جهان را دشواری بزرگ می‌داند، وضعیتی که موجب اختلافات فراوان متکلمین شده است. برای عبدالجبار مسئله شر در چارچوب مفهوم عدل الهی مطرح می شود. بر اساس این صورت، خداوند جز به معروف و نهی از منکر کاری انجام نمی دهد، چنان که واجب (الواجب) را انجام می دهد، خود را وقف هیچ کاری نمی کند جز به خاطر خیر، و هرگز رغبتی به انجام کار ناپسند نمی کند، بلکه فقط حکمت و درستی را برمی گزیند.
مشخصات اثر
معرفت شناسی کلامی قاضی عبدالجبار [پایان نامه انگلیسی]
نویسنده:
Mohd Radhi Ibrahim
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
متن کامل پایان نامه
چکیده :
ترجمه ماشینی : این پایان نامه درباره اندیشه قاضی عبدالجبار در معرفت شناسی کلامی است. هدف آن بررسی کامل رابطه بین نظریه معرفت قادی عبدالجبار و الهیات اوست. همچنین به چگونگی گسترش بحث معرفتی در کلام اسلامی از مراحل اولیه اسلام تا قرن چهارم/یازدهم می پردازد. پایان نامه در چهار فصل و ساختار آن به شرح زیر است. فصل اول به تشریح زمینه تاریخی معرفت شناسی کلامی قادی عبدالجبار می پردازد که شامل شرح حال او، پیشینه سیاسی-اجتماعی زمان او و توسعه معرفت شناسی در الهیات اسلامی قبل از زمان او می شود. فصل دوم، نظر قاضى عبدالجبار را در باب نظريه معرفت، به ويژه تعريف و تقسيم علم، مورد توجه قرار مى دهد. هر دو مورد بررسی قرار خواهند گرفت تا چگونگی ارتباط نظریه دانش او با نظریه او توضیح داده شود. فصل سوم امکان معرفت انسان به خدا را از نظر قادی عبدالجبار بررسی می کند. موضوعات مورد بحث شامل این سوال است که چرا ما باید خدا را بشناسیم و راه های شناخت خدا چیست. فصل چهارم رابطه بین نظریه معرفت قادی عبدالجبار و اخلاق دینی او را تحلیل می کند. موضوعات مورد بحث شامل شناخت خیر و شر، نقش عقل و مفهوم تکلیف انسان (التکلیف) است. به عنوان آخرین نکته، این پایان‌نامه نتیجه‌گیری مختصری ارائه می‌کند که در آن دیدگاه‌های متمایز قادی عبدالجبار درباره معرفت‌شناسی کلامی خلاصه می‌شود.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 85