جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 15
بررسي تطبيقي ديدگاه ملانعيما طالقاني و ديدگاه مدرس زنوزي در معاد جسماني عنصري
نویسنده:
حميد امامي‌فر ، محمد ابراهيمي‌راد ، علي شمس
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
«معاد» از اصول عقايد همۀ اديان توحيدي است. شايد کمتر صفحه‌اي از قرآن مجيد را بتوان ملاحظه کرد که در آن از اين حقيقت خطير ذکري نباشد؛ اما در چگونگي آن، بحث‌هاي گوناگوني از طرف دانشمندان اسلامي مطرح شده ‌است. تعداد محدودي از صاحب‌نظران، معاد را صرفاً روحاني؛ عده‌اي آن را با جسم مثالي و برخي ديگر، مانند آقاعلي مدرس زنوزي و ملانعيما طالقاني آن را قابل تبيين با جسم عنصري نيز مي‌دانند. از منظر ملانعيما طالقاني، معاد، بازگشت نفس به همين بدن عنصري فعلي است که در معاد احيا مي‌شود. ايشان براي اثبات ادعاي خويش، به دلايل متعددي تمسک کرده است. از ديدگاه آقاعلي مدرس زنوزي، معاد جسماني صعود بدن عنصري براثر حرکت جوهري به‌سوي نفس اخروي است؛ به‌گونه‌اي‌که با آن نفس تناسب پيدا کرده، توانايي همراهي با آن را داشته باشد. اين مقاله با روش تحليلي ـ توصيفي، نظريۀ اين دو محقق را در باب معاد به‌صورت تطبيقي، واکاوي، تبيين و درنهايت به بررسي و نقد نظريه آن دو دانشمند پرداخته ‌است. اگرچه معاد جسماني عنصري براساس ظهور آيات قرآن و روايات مورد پذيرش است؛ اما هيچ‌کدام از استدلال‌هاي عقلي اين دو فيلسوف براي اثبات معاد جسماني عنصري، مقصود ايشان را تأمين نمي‌کند.
صفحات :
از صفحه 31 تا 41
ارزیابی نگره «تمثیل» و «نمادین» دانستن مفاد آیه «میثاق»
نویسنده:
محمد ابراهیمی راد
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
همه دانشمندان اسلامی معتقدند که بر اساس آیه 172 سوره اعراف، بین خداوند و انسان‌ها مکالمه ای وجود داشته و در این مکالمه، انسان‌ها به ربوبیت خدا اقرار کرده اند؛ ولی در مورد «واقعی» یا «نمادین» بودن این مکالمه و اقرار، بین اندیشمندان اسلامی دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارد. برخی از دانشمندان اسلامی دلالت آیه «میثاق» بر وجود «عالم ذر» را مورد تایید قرار داده و در نتیجه معتقدند این مکالمه و اقرار، «واقعی» و در عالم مادی قبل از آفرینش انسان در دنیا بوده و مفاد آیه حاکی از آن «واقعه» است. برخی دیگر، استفاده «عالم ذر» از آیه «میثاق» را مورد انکار قرار داده و معتقدند عالمی به نام «عالم ذر» وجود ندارد؛ ولی بعضی از اینان، مفاد آیه مذکور را «تمثیل» و «نمادین» عنوان کرده و درنتیجه این اقرار را «واقعی» ندانسته اند. بعضی دیگر، «تمثیل» و « نمادین» دانستن مفاد آیه را غیر قابل قبول و این میثاق و اقرار را «واقعی» دانسته اند. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که اولا، لازمه انکار استفاده «عالم ذر» از آیه میثاق، پذیرش «تمثیل» و «نمادین» دانستن مفاد آیه میثاق است، نمی‌توان استفاده «عالم ذر» از آیه میثاق را مورد انکار قرار داد و در عین حال، آن میثاق و اقرار را «واقعی» دانست. ثانیا، «تمثیل» و «نمادین »دانستن مفاد آیه «میثاق» از جهات متعددی بر خلاف ظاهر آیه «میثاق» بوده و در نتیجه غیر قابل قبول است.
صفحات :
از صفحه 179 تا 204
ارزیابی اشکالات علامه طباطبایی بر استفاده عالم ذر از آیه میثاق
نویسنده:
محمد ابراهیمی راد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
موضوع مقاله پیش رو، بررسی اشکالات علامه طباطبایی بر استفاده«عالم ذر» از «آیه میثاق» است. در مورد استفاده عالم ذر یا عدم استفاده آن از آیه 172-173 سوره اعراف که به «آیه میثاق» معروف است، بین اندیشمندان اسلامی اختلاف دیدگاه وجود دارد. برخی از مفسران و اندیشمندان اسلامی، دلالت آیه میثاق را بر وجود عالم ذر مورد انکار قرار داده و مبنای انکار آنان سلسله اشکالاتی است که بر استفاده عالم ذر از آیه میثاق وارد کرده‌اند. از جمله کسانی که بر استفاده عالم ذر از آیه میثاق اشکالات متعددی وارد کرده‌اند، علامه طباطبایی است. ایشان در تفسیر المیزان بردلالت آیه مذکور بر وجود عالم ذر اشکالاتی وارد کرده که در آثار سایر اندیشمندان ومفسران نیامده است و در نتیجه وجود عالم ذر را به این معنا که همه انسان‌ها در عالمی قبل از آفرینش آنان در دنیا، آفریده شدند و خداوند از آنان، در حالی‌که دارای روح و در نتیجه دارای عقل و شعور بودند، به ربوبیت خویش پیمان و اقرار گرفته؛ انکار کرده و مفاد آیه میثاق را به گونه دیگری توجیه کرده است. در این مقاله، اشکالات ایشان مطرح و به همه آن‌ها تفصیلا پاسخ داده شده است و در نتیجه اشکالات ایشان نمی تواند استفاده عالم ذر از آیه میثاق را مانع شود.
صفحات :
از صفحه 9 تا 27
معیارشناسی غلو در کلام معصومان علیهم السلام
نویسنده:
محمدباقر فرضی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مسأله اصلی اینپایان نامه عبارت است از معیارشناسی غلو در روایات معصومان(ع) که به بررسی اندیشه‌های غالیانه از لسان معصومان علیهم‌السلام می‌پردازد؛ زیرا آنان میزان سنجش درستی ونادرستی هر اندیشه، باور و رفتاری هستند.این پایان‌نامه مشتمل بر یک مقدّمه (طرح تحقیق) و سه فصل است.فصل اول، شامل سه بخش است که در آن به مفهوم شناسی غلو در لغت و اصطلاح، پیشینه غلو در ادیان گذشته، اسلام و قرآن و اسباب غلو پرداخته شده است.فصل دوم، با عنوان معیارشناسی غلو در روایات معصومان علیهم‌السلام به بررسی پدیده غلو در موضوعات الوهیت ائمه، نبوت ائمه، علم غیب مطلق و ذاتی ائمه، تفویض، تشبیه، تناسخ و حلول پرداخته شده است. در این فصل از زبان معصومان(ع) نگاه اسلام و تشیع ناب به این صورت تبیین شده است؛ اگر یک عقیده دینی، دینِ حق برخاسته از کتاب و سنت را نادیده بگیرد و پایه‌های اعتقادی دین حق را با افراط‌گرایی و تجاوز از حق و تفسیر به رأی خود فراتر از آن چه که هست، نشان دهد و یا آموزه‏های حق‌نمای خویش را به نام آن دینِ حق جلوه دهد، با این عبور از حق، خود را گرفتار غلو کرده است. معیار غلو از سوی شیعه اثناعشری با استفاده از بیان رسالت و امامت آن است که فردی الوهیت وصفات خداوند مانند رازقیت وخالقیت را به ائمه(ع) منتسب و یا معتقد بهنبوت امامان و یا به علم غیب ذاتی و استقلالی معصومان و یا به تشبیه، تناسخ و حلول روح الهی در آدمی باور داشته باشد، به غلو گراییده است که بر اساس بیانات معصومان(ع) تشیع از آن مبرا می‌باشد.فصل سوم، با عنوان بازشناسی برداشت‌های انحرافی غالیان از باورهای شیعی، به پنج عقیده اصیل(وصایت، مهدویت، بداء، رجعت و تأویل قرآن) در میان شیعه پرداخته شده و جنبه غالیانه آن‌ها مورد بررسی قرار گرفته و اعتقاد ناب اسلامی از غیر اسلامیِ افراط‌گرایانه با دلایل نقلی تبیین ‌گردیده است.
علم پیشین الهی و افعال انسان از دیدگاه اشاعره، معتزله و امامیه
نویسنده:
حمیدرضا سلیمانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
معتزله علم پیشین الهی را ثابتات ازلیه می‌دانند و با اثبات شیئیت و ثبوت برای ممکنات معدوم، متعلق علم حق تعالی را همین ثابتات ازلیه دانستند چون قائلند خداوند علم ازلی دارد و علم بدون ثبوت معلوم محال عقلانی است. اشاعره علم پیشین الهی را صفت زائد بر ذات و قدیم می‌دانند. و مکتب امامیه در علم پیشین الهی به علم اجمالی در عین کشف تفصیلی قائل شده‌اند. معتزله در افعال انسان به تفویض گرویده و اشاعره در این باب به نظریه کسب قائل شده‌اند و امامیه در افعال انسان نظریه امر بین الامرین راحق دانسته‌اند و با استدلال‌های محکم و استوار ثابت می‌کند که علم ازلی خداوند و افعال انسان با وصف اختیار تعلق می‌گیرد؛ یعنی متعلق علم ازلی الهی افعال اختیاری انسان است، و علم پیشین الهی هیچ منافاتی با اختیار انسان ندارد و سبب جبری شدن افعال آدمی نمی‌گردد؛ و سازگاری علم پیشین الهی و اختیار انسان تنها بر اساس نظریه امر بین الامرین قابل تبیین است.
حقیقت امامت و اوصاف امام از دیدگاه قاضی عبدالجبار و سید مرتضی
نویسنده:
علی اصغر حدیدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیده: این رساله به بیان دیدگاه قاضی عبدالجبار و معاصر وی سید مرتضی درباره حقیقت امامت و صفات امام، پرداخته است. از نگاه قاضی عبدالجبار «امام کسی است کهبر امت ریاست داشته باشد، به طوری که قدرتی بالاتر از او نباشد.» از نظر سید مرتضی «امامت، رهبری عمومی در زمینه دین به صورت بالاصاله است نه به طور نیابت از کسی که در سرای تکلیف است.» قاضی عبدالجبار وجوب امامت را وجوب نقلی علی الناس می داند، و سید مرتضی وجوب عقلی علی الله. قاضی عصمت را برای امام لازم نمی داند و معتقد است دلایل امامیه در این باره صحیح نمی باشد، اما سید مرتضی همچون دیگر متکلمان امامیه، عصمت را جزء ضروری ترین صفات امام بر می شمارد و دلایل امامیه را تأیید می نماید. قاضی عبدالجبار علم امام را در حد علم والیان ضروری می شمارد و بیش از آن را برای امام لازم نمی داند، از نظر او در صورت جهل امام به مسائل دینی، رجوع به علما و خبرگان هیچ اشکالی ندارد، در حالی که از نظر سید مرتضی باید علم امام، تمام مسائل دینی را فرا گیرد و او در مسائل دینی به کسی نیاز نداشته باشد. همچنین امام باید به امور مربوط به سیاست و حکومت آگاهی کافی داشته باشد. از نظر قاضی، افضلیت به معنای فزونی ثواب و برتری در صفات برای امام لازم نمی باشد و تقدیم مفضول بر فاضل جایز، بلکه برخی از اوقات، واجب است. اما سید مرتضی افضلیت به هر دو معنا را برای امام لازم دانسته و تقدیم مفضول بر فاضل را قبیح می شمارد. از صفاتی که هر دو متکلم معتزلی و امامی برای امام لازم می دانند:اسلام، آزاد بودن، عقل، شجاعت، برتریت در قدرت، عدالت، قریشی بودن است، البته در تفسیر دو صفت اخیر و دلایل آن با یکدیگر اختلاف دارند. واژگان کلیدی: امامت، عصمت، علم، افضلیت، سید مرتضی، قاضی عبدالجبار.
مجازات‌های دنیوی اعمال انسان
نویسنده:
رسول سیدحسینی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
این پایان نامه در صدد است با بهره گیری از آیات و روایات یک ساختار کلی از مجازات های دنیوی اعمال انسان در اسلام ارائه کند.در بعضی از آیات رسیدن به پاداش و کیفر به عنوان غایت و هدف آفرینش معرفی گشته است. هر چند موطن اصلی، اتمّ و اکمل پاداش و کیفر، سرای آخرت است، ولی حکمت و عدالت خداوند در ظرف دنیا نیز موجب آن می‏گردد که هر کدام از مطیع و عاصی به نحوی به بخشی از پاداش و کیفر خویش در دنیا برسند. کیفر در دنیا ارتباط تنگاتنگی با سنن الهی دارد.رویدادها و حوادث جهان مادی از قبیل گیاهان، انسان ها و پدیدهای طبیعی آن، همچون بارش باران و تحولات جسمی بشراز بدو خلقت تا تکامل وی و همچنین تحولات اجتماعی بشر همانند سعادت و شقاوت، قوت و ضعف، بقا و فنا تصادفی نیست بلکه وقوع آنها بر اساس قانون مطلق و ثابتی است (سنن الهی) که چیزی بر خلاف آن اتفاق نمی افتد. یکی از این قانون های ثابت و لا یتغییر الهی پاداش و کیفر دادن انسان در دنیا و آخرت، بر حسب اعمالی است که انجام می دهند.مجازات های تشریعی اسلام با عدالت و رحمت الهی تطابق کامل دارند. و تناسب بین جرم و جریمه رعایت شده است.قرآن وجود کیفرها را لازمه زندگی اجتماعی می داند و بر آن تاکید می کند.سنتهای الهی در حقیقت مصادیقی از اصل علیّت می باشند. و در واقع همان جزای تکوینی اعمال می باشند. مجازات های تکوینی نخست برای بیداری و تنبیه و برگشت به سوی خدا و سرانجام با هدف استیصال و تصفیه زمین از نا اهلان و عبرت آموزی برای آیندگان است. سنتهای کلی الهی که به ترتیب در کیفر گناه کاران اعمال می شود عبارتند از 1. ابلاغ 2. امهال و استدراج3. انتقام و استیصال. سنت استدراج را می توان خطرناک ترین سنت خدا دانست زیرا در ظاهر نعمت و در باطن مکر و خدعه الهی است. خداوند اهل ایمان را دچار عذاب استیصال نمی کند و در هنگام نزول عذاب استیصال، باب توبه بسته می شود.
عالم ذر در قرآن و روایات و بیان رابطه آن با اراده و اختیار
نویسنده:
جواد بهتری نوش آبادی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
موضوع عالم ذر از جمله مباحث اختلافی و دارای سابقه‌ی طولانی در فرهنگ اسلامی است. به گونه‌ای که صاحب‌نظران علوم اسلامی را در طول تاریخ وادار به اظهارنظر کرده است. اما از آن‌جا که این مسأله نخستین‌بار در قرآن و روایات اسلامی بیان شده صحت و سقم آن نیازمند بررسی بیشتر است. لذا در این پایان‌نامه سعی شده تا با مراجعه به منابع موجود راه حلی معقول انتخاب شود. قرآن کریم هم در آیات زیادی به طور مستقیم و هم غیر مستقیم جریان عالم ذر را مطرح نموده است.
بررسی موضوعی محتوای ادعیه امام مهدی (ع)
نویسنده:
مریم یارمحمدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
موضوع این تحقیق تحلیل موضوعات ادعیه صادر شده در رابطه با امام مهدی میباشد.هدف از این تحقیق یافتن فراوانی موضوعا ت موجود در دعاها با محوریت امام مهدی (ع)است.برای یافتن منابع دعاها از سی دی جامع الاحادیث استفاده شده است. در توضیحات مفاهیم دعاها به مقالات و کتب مربوط و فرهنگنامه مهدویتمراجعه شده است .در فصلاول مصطلحات تحقیق مانند اصطلاح دعا و مهدویت عنوان شده است.در فصل دوم گزارشیاز ادعیه آمده است.در فصل سوم بخش اول فهرستهای موضوعی دعاهاو در بخش دوم موارد غیر مکرر در موضوعات و عناوین موضوعات اصلی مشخص شده است. در بخش سوماز این فصل جداول مربوط به موضوعات اصلی و فرعی همراه با توضیح مربوط به آنها آورده شده است و محتوا بر این اساس بررسی شده است.در نتایج بدست آمده فراوانی موضوعات اصلی و فرعی در کلدعاها مشخص شد و هر دعا نیز به شکل مستقل موضوعاتاصلیبکار رفته در آن معین گردیده است.ترتیب دعاها بر اساس تعداد موضوعات اصلی و فرعی موجود در آنها و نیز مجموع دعاهای مربوط بههر امام با توجه بهفراوانی موضوعات موجود در آنها معین گردید.
حقیقت و قلمرو علم امام از منظر قاضی عبدالجبار، فخررازی و علامه طباطبایی
نویسنده:
محمدصادق موحدیان
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
این رساله به بیان دیدگاه قاضی عبدالجبار، فخر رازی و علامه طباطبایی(ره) دربارهگستره و قلمرو علم امام پرداخته است. قاضی عبدالجبار آگاهی و علم امام به احکام دین را در دو قسم بیان نموده است: قسم اول، مواردی است که با اجتهاد و استنباط حاصل می‌شود که در این قسم امام باید مجتهد و اهل تحقیق و اجتهاد باشد وگرنه با علماء مشورت کند و صحیح ترین نظر را برگزیند. قسم دوم، مواردی است که علم و معرفت به آن در منابع است؛ در این صورت یا باید مستقیم به آن موارد عالم باشد یا راه رسیدن به آن را بلد باشد؛ چون اقتضای وظایفی که بر عهده او گذاشته شده همین است وگرنه قادر به انجام مسئولیت امامت نخواهد بود. فخر رازی، علم امام را در حد اجتهاد مربوط به اصول و فروع می‌داند و به قلمرو و گستره ای که شامل علم به موضوعات و تفاصیل و نوع خاصی از علم مانند علم لدنی و حضوری باشد قائل نیست. قاضی عبدالجبار و فخر رازی به دلیل نگاه ساده و ظاهری به امام، علم او را محدود به امور دین و سیاست و از نوع علم اجتهادی مقرون به خطا می‌دانند و برای امامت شأن و جایگاه زمینی و بشری قائلند. از نظر علامه طباطبایی، قلمرو علم امام بسیار وسیع و گسترده است که شامل علم به همه احکام، عقاید و همه موضوعات و حقایق گذشته و حال و آینده می‌شود و نیز امام هم از علم ظاهری بشری و هم از علم باطنی الهی و لدنی برخوردار است؛ زیرا شأن و وظایف مهم او اقتضا و استدعای چنین علمی را دارد؛ همان‌گونه که برای انبیا لازم و ضروری است و نیز علم امام خطاناپذیر و معصومانه است.
  • تعداد رکورد ها : 15