جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 11
تحلیل محتوای «خودشفقتی» در روایت قرآن از جنگ اُحد
نویسنده:
حسنعلی رضی ، ناهید مشایی ، فهیمه شریعتی ، حمیدرضا آقامحمدیان شعرباف
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
چکیده :
شکست، دشواری و ناگواری از ضرورت‌های اجتناب‌ناپذیر دنیایند؛‌ وعده خداوند متعال بر دوام سختی کشیدن انسان و استمرار بی‌وقفه‌ی آزمایشات و ابتلائات الهی در دنیا شاهد بر این مدعاست. ‌بی‌تردید قرآن کریم در راستای مواجهه سالم و کارامد با این مشکلات نیز نسخه‌ای فراگیر دارد. مطالعاتی که به تازگی از منظر روانشناختی به این مقوله پرداخته‌اند، بر یک شاخصه بنیادین به نام «شفقت بر نفس» یا «خود دلسوزی» تاکید نموده و آن را اساس بسیاری از مهارتهای فردی، عزت نفس، شادکامی و... دانسته‌اند. این پژوهش به روش تحلیل محتوای کیفی و رویکرد میان‌رشته‌ای، مولفه‌های خودشفقتی را در یکی از مقاطع بحرانی امت اسلامی در عصر حضور رسول اکرم (ص) یعنی جنگ احد، دنبال نموده و به بسط محتوایی این فضیلت بر اساس قرآن دست یافته است. در مقوله مهربانی با خود؛ به مفاهیم نقد و انکار سرزنشگران، تاکید بر وجود مدبر مهربان و تسلی و القای آرامش؛ در مقوله انسانیت مشترک؛ عمومیت قانون مرگ و تکرار تاریخی بلا برای مؤمنان و در رابطه با ذهن آگاهی؛ تحلیل زمینه‌های شکست، انگیزش جهت غلبه بر شکست، ارائه راهکار و دستاوردسازی از شکست و تصریح به عواقب انتخاب‌های نادرست، را مهمترین مفاهیم محتوایی آیات جنگ اُحد یافته است.
صفحات :
از صفحه 147 تا 176
مشخصات اثر
بررسی تنبیه بدنی زوجه در قرآن و روایات با رویکرد معناشناختی به واژه «ضرب»
نویسنده:
احمد نجمی پور ، ناهید مشائی ، سید محمود طباطبایی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
چکیده :
سبک ‌تعامل همسران در خانواده از مسائل مهمی ‌است‌ که در اسلام بدان بسیار پرداخته شده‌ است. از آنجاکه در سبک زندگی ‌اسلامی، مردان مسئولیت قوامیّت و سکانداری حرکت خانواده به سوی کمال را بر عهده‌ دارند، چنین پرسش می‌شود که آیا برای آنان، استفاده از روش تنبیه‌بدنی برای همسر، مجاز شمرده شده‌است یا نه؟ بخصوص‌که تبلیغات برای اسلام هراسی، با بزرگ‌نمایی مسئله خشونت در خانواده از سوی مردان، همراه شده و گروهی سعی‌کرده‌اند که با تکیه بر یک فهم خاصّ آیه‌ای از قرآن (نساء: 34) رفتار نادرست و ناعادلانه در مورد زن و تنبیه ‌بدنی وی توسط همسر را جایز شمارند. این پژوهش‌که با روش توصیفی- تحلیلی انجام پذیرفته ‌است، برآن ‌است تا با گردآوری و نقد دیدگاه‌های گوناگون مفسّران در مفاد آیه با بررسی معناشناختی واژه‌ی‌ضرب و توجّه به انصراف شارع از معنای مشهور به تبیین جدیدی در این زمینه دست یابد؛ لذا با توجه به دانش معناشناسی و سیره معصومین، قراین متعددی، برای انصراف شارع از معنای مشهور «ضرب» و توجه مخاطب به معانی دیگر آن ارائه شده که نشانگر تَطوُّر دلالت لفظ ضرب است. قرآن تنبیه قصاص بدنی را به ضرب هیچ عن قصاص وان تجویز ننموده و فقط در سه مورد (قصاص، جهاد، حدود و تعزیرات) با رعایت شرایط جایز می‌داند.
صفحات :
از صفحه 251 تا 278
مشخصات اثر
بازپژوهی معنای آیات اضلال الهی از منظر علامه طباطبائی و زمخشری
نویسنده:
فهیمه شریعتی ، ناهید مشایی ، سیدمحمد مرتضوی ، زهرا مولایی فر
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
موضوع انتساب اضلال انسان به خداوند، در آیاتی از قرآن کریم مطرح شده ‌است. این امر در نگاه نخست، ناسازگار با عدل الهی و اختیار انسان است؛ ازاین‌رو اندیشمندان اسلامی با آرای گوناگون در رفع این تعارض کوشیده‌اند. در پژوهش پیش‌رو که به روش تحلیلی و داده‌پردازی توصیفی ـ انتقادی و با انگیزة تبیین دقیق ماهیت اضلال الهی انجام یافته، رویکرد عقلی دو مکتب شیعی و معتزلی از نگاه علامه طباطبائی و جارالله زمخشری بررسی و تحلیل شده است. هر دو اندیشمند، اضلال خداوند را عدم ایصال به مطلوب، عدم لطف، واگذاشتن در مسیر گمراهی و مجازات عملکرد سوء و اختیاری انسان بیان كرده‌اند؛ اما علامه با نگاهی فلسفی و دقیق‌، این فرایند را تبیین كرده ‌است. علامه در خصوص حوزة اختیار انسان در افعال اختیاری، آموزة «امر بین الامرین» را منطبق بر مبانی هستی‌شناسی اسلامی می‌داند و در مقابل، زمخشری «تفویضی» می‌اندیشد؛ اما در مسئله اضلال الهی که نتیجة قهری سوء اختیار انسان است و حوزة فعل الهی به‌شمار می‌رود، نزاعی نداشته، آن را منافی با اختیار آدمی و عدل الهی نمی‌دانند. چگونگی استدلال و تطبیق آرای ایشان در این جستار، به‌روشنی بررسی شده است.
صفحات :
از صفحه 177 تا 192
مشخصات اثر
معیارهای بینشی حل دو راهة اخلاقی استقلال و استبداد رأی در داوری بر اساس منابع دینی
نویسنده:
محمد رضا جواهری ، عباس عبدی ، ناهید مشائی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
مراجع نسخه PDF
چکیده :
هدف: داوران در زمان تصمیم برای صدور حکم، گاهی دچار تحیّر میان استقلال و استبداد می‌شوند که تنها با شناخت ماهیت و معیارهای آن قابل تمایز است. آثار مکتوب موجود در این زمینه به استقلال قاضی، از زوایای حقوقی، فقهی و سیاسی پرداخته و فاقد بررسی برای شناخت آن دو از حیث بینشی‌اند. حل چنین مسئله‌ای در شبکه‌ای از حوزه‌های مختلف امکان‌پذیر بود که هدف این پژوهش حل این دو راهة اخلاقی، از طریق حوزة بینشی و بر اساس منابع دینی بود. روش: روش تحقیق در این پژوهش، تحلیلی و کاربردی بر اساس منابع معتبر کتابخانه‌ای بود. یافته‌ها: استخراج چهار معیار صحّت نگرش به مبادی وجود، شناخت ظرفیتهای تحلیلی و محدودیتهای هیجانی، شناخت حقیقی مبادی معرفت معنوی و التزام به آن، توجه به فرجام تکلیفی و تدوینی و تکوینی داوری که علاوه بر دستگاه قضایی، در تصمیم‌گیری‌های فردی و سازمانی نیز ضروری بود. نتیجه‌گیری: این پژوهش، معیارها، نشانگرها و مصادیق استقلال و استبداد را با توجه به حوزة بینشی بیان کرده است تا داوران در موقعیتهای مواجه شده، توانایی خروج از این دو راهة اخلاقی را داشته باشد.
صفحات :
از صفحه 401 تا 416
مشخصات اثر
معیارهای شناختی حل اخلاقی برادران دروغین «استقلال» و «استبداد» قضات براساس منابع دینی
نویسنده:
عباس عبدی، محمدرضا جواهری، ناهید مشایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
استقلال قضات در داوری، فرآیند مهمی است که در اصل صد و پنجاه و ششم قانون اساسی بدان اشاره شده است. مسئله اصلی این پژوهش حل اخلاقی برادران دروغینِ استقلال و استبداد در قضاوت است. قضات در زمان تصمیم‌گیری و صدور حکم، گاهی دچار تحیر میان آن دو می‌گردند که تنها با شناخت ماهیت و معیارهای تمایز آنها قابل حل است. حل این چالش اخلاقی، در حوزه‌های دیگری نیز قابل طرح است ولی براساس آموزه‌های قرآن کریم و روایات اهل بیت(ع)، حوزه «شناختی» (داده‌سازی و داده‌پردازی‌های وابسته) اهمیت مبنایی دارد. آثار نوشته شده در این زمینه به استقلال قاضی، عدالت قضایی، آداب‌القضا و یا استبداد سیاسی پرداخته‌اند که فاقد شناخت و بررسی آن دو از حیث اخلاقی‌اند. این پژوهش تا حد امکان معیار، نشانه و مصداق استقلال و استبداد را در این حوزه، بیان کرده است تا قضات در موقعیتی که پیش می‌آید توانایی خروج از این تحیّر و سردرگمی اخلاقی را داشته باشد.
صفحات :
از صفحه 119 تا 142
مشخصات اثر
رویکرد قرآن به ابزارها و راههای شناخت
نویسنده:
مشایی ناهید
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
بررسی مباحث معرفت شناسی قرآنی، از جمله مباحث جدید قرن حاضر است که تعداد اندکی از قرآن شناسان و صاحب نظران معاصر بدان پرداخته اند. شناخت شیوه حصول معرفت درباره مبدا و معاد در قرآن یا به عبارتی شناخت روشهای هدایتی قرآن مستلزم شناخت ابزارهایی است که قرآن برای معرفت انسان در نظر گرفته است .این مقاله به دو مساله: «رویکرد قرآن به ابزار و راههای معرفت» و «ارتباط آنها با اصول جهان بینی قرآنی» می پردازد و ابتدا با بررسی ابزارهای شناخت در قرآن اثبات می نماید که قرآن دو طریق معرفت را برای انسان قرار داده است. در طریق نخست ابزارهایی از اجزای انسان راهنمای او در شناخت مبدا هستند اما به سبب محدودیت این ابزارها در عالم ماده و امکان راهیابی خطا در آنها طریق دیگری برای معرفت که خارج از حیطه قوا و حواس انسان و مصون از هر خطا و کاملا یقین آور می باشد به انسان توصیه شده است تا انسان نسبت به حقیقت مبدا و همچنین وجود معاد و چگونگی آن شناخت حاصل نماید. این طریق معرفت که از جانب انبیا برای مردم به دست می آید، محکم ترین و اصلی ترین طریق معرفت بوده و ملاک سنجش صحت ابزارهای معرفتی بشر است. مساله دوم در این مقاله، بررسی و تبیین حاکمیت اصول سه گانه جهان بینی قرآنی بر ابزارهای شناخت می باشد .
صفحات :
از صفحه 183 تا 215
مشخصات اثر
روش شناسی نظام اعتقادی در قرآن
نویسنده:
ناهید مشائی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
چکیده
وضعیت نشر :
پایگاه اطلاع رسانی حوزه: ,
چکیده :
قرآن مجید اعتقادنامة اسلام آورندگان و آخرین کتاب آسمانی است که راه های هدایت را از زبان خالق یکتا تبیین نموده و با شیوه ای منحصر به فرد آنها را به سوی سعادت ابدی، راهنمایی نموده است. اصول اصلی اعتقادی در همة ادیان الهی، اعتقاد به مبدأ ودر پی آن اعتقاد به معاد است که از سویی اصل و اساس ایجاد انسان و از سوی دیگر، منتها و بازگشت وی را، روشن می نماید. علاوه بر کتب آسمانی، اندیشمندان خداگرا و فیلسوفان و متکلمان الهی برای تصحیح اعتقادات بشریت نسبت به دو اصل یاد شده از راههای گوناگون عقلی فلسفی به اثبات مبدأ و معاد پرداخته اند. در جستجوی آن بودیم تا بدانیم: رویکرد قرآن برای دعوت به نظام صحیح اعتقادی چگونه است و از چه راه هایی برای دعوت به سوی خدا و معاد بهره جسته است. آیا طریق عقلی فلسفی محض در اثبات مبدأ، با روش قرآن مطابق است و نیز آیا راه های دعوت قرآنی همچون بسیاری از طرق عقلی فلسفی دچار پیچیدگی و غموض است؟ تفاوت رویکرد قرآنی که شامل هدایت عامة مردم است با روش های فلسفی کلامی که مخصوص خواص و بخشی از عقلای جامعه است، در چه می باشد؟ راز این مهم را چنین دریافتیم که: دیدگاه قرآن در دعوت به توحید بر مبنای فطرت بوده و اصلی ترین طریق شناخت خدا، رجوع به فطرت پاک انسانی، معرفی شده است که این ریق گرچه در میان فلاسفه و متکلمان نیز مطرح گردیده، ولی هرگز به مثابة اصلی ترین راه در نظر گرفته نشده است و راه های عقلی، راه های اصلی تر به شمار آمده اند. البته قرآن مجید راه شناخت آیاتی با استفاده از ابزار گوش و چشم را عام ترین روش هدایت برای همة افراد جامعه معرفی نموده و سپس تفکر عقلی در آیات را با چاشنی ادلة عقلی کلامی، مزین نموده است. در موضوع اثبات معاد نیز قرآن از راه های عقلی برای اثبات معاد (معاد هست) استفاده ننموده است، بلکه از طریق اخبار مخبر صادق یا همان برهان نقلی از جانب پیامبر(ص) که پیام رسان خدای متعال است، به اثبات معاد پرداخته است. البته براهین متعددی برای ضرورت وجود قیامت (معاد باید باشد) در قرآن اقامه شده است، همچنین خدای متعال در آیات بسیاری از قرآن به رفع استبعاد منکران ازوجود قیامت پرداخته و از راه های مختلفی، امکان معاد (معاد می تواند باشد) را به اثبات رسانده است.
مشخصات اثر
گامی به سوی شناخت سور مکی و مدنی
نویسنده:
ناهید مشائی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده
وضعیت نشر :
پایگاه اطلاع رسانی حوزه: ,
چکیده :
در این پژوهش نزول تدریجی، نزول دفعی قرآن ویا وجود دو نزول برای قرآن شریف مورد سؤال قرارگرفته و با استمداد از خود آیات قرآن پاسخ یافته است.نمی توان تصور کرد که نزول آیات قرآن بدون هیچ ارتباط با وضعیت و شرایط موجود در دو شهر مکه ومدینه صورت گرفته باشد. بهترین راه تشخیص و تمایزسوره های مکی از سوره های مدنی دانستن اسباب نزول و احادیث مرویه در این باره است؛ ولی این راه به دلیل کافی نبودن اخبار، و تناقض در احادیث مربوط تنها راه ممکن محسوب نشده، از استنباط که مستند بر عقل واجتهاد است کمک گرفته شده است . درباره تفکیک کلی و اساسی آیات و سور مکی و مدنی چهار ملاک پیشنهادشده است: اشخاص و مخاطبین، مکان نزول، زمان نزول، موضوع سور و آیات. از این میان زمان نزول به عنوان بهترین شاخص در میان متأخران شناخته شده است و نیز عنصر موضوع در میان معاصران جایگاه ویژه ای یافته است.
مشخصات اثر
روش تفسیری امام رضا
نویسنده:
محسن نامجو
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
یکی از مسائلی که در تفسیر قرآن لازم است مورد بررسی قرار گیرد بحث روش‌شناسی تفسیر است چرا که شناخت روش تفسیر، مفسرین و قرآن‌پژوهان را در شیوه درست و دقیق فهم قرآن یاری می-نماید.با عنایت به گونه‌های تفسیری اهل بیت که مصادیق بارز اهل ذکر می‌باشند درمی‌یابیم که آنها بر اصولی معتقد بوده‌اند که راهگشای بسیاری از مسائل تفسیری می‌باشد.امام رضا7 در مناظرات ومراجعات مردم، از روش‌های خاصی برای تبیین آیات قرآن کریم استفاده نموده‌اند.با بررسی روایات تفسیری امام رضا 7در می‌یابیم ایشان از روش‌های تفسیری قرآن به قرآن، قرآن به سنت، قرآن به عقل،قرآن به لغت ونیز گونه‌های تفسیری تاریخی، بیان شأن نزول و ذکر مصادیق آیات، در بیان مفاهیم آیات الهی بهره جسته‌اند که شناخت آنها می‌تواند مدل صحیح تفسیر قرآن را به ما ارائه نماید.
مشخصات اثر
شفاعت از دیدگاه فرق مختلف اسلامی (معتزله، اشاعره، وهابیت و شیعه)
نویسنده:
سعیده دربان جعفری
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
با توجه به دریافت معنای شفاعت مبنی بر وساطت انبیاء و اولیای الهی به اذن خدا برای نجات گناهکارانی که در عین گناهکار بودن رابطه ایمانی خود را با اولیاء خدا قطع نکرده اند و با بررسی آراء بزرگان فرق مختلف اسلامی بویژه کنکاش در اعتقادات فرقه ضالّه وهابیت که با شبهه افکنی و متهم ساختن مسلمانان به شرک ، آنهم به واسطه اعتقادشان به اموری همچون توسل ، شفاعت، تبرک و زیارت قبور مطهر پیامبر(ص) و سایر اولیاء ( علیهم السلام )، دانسته می شود که در مورد اصل اعتقاد به شفاعت در بین همه فرق اسلامی اتفاق نظر وجود دارد و حتی وهابیها نیز طلب شفاعت در دنیا و در حال حیات پیامبر (ص) و یا سایر شافعان را مجاز می دانند و آنچه که مورد انکار آنان است ، درخواست شفاعت از شافعان در دنیا و پس از مرگشان می باشد ، آنهم بطور مستقیم از خود آنها ،چرا که معتقدند که طلب شفاعت ،(که از جمله افعالی است که تنها خداوند قادر بر انجام آن است )، از غیر خدا عین شرک است و اعتقاد به الوهیت غیر را به دنبال خواهد داشت که البته تمامی استدلالهای آنها در این رابطه واهی و بی اساس است . همچنین محدثان اشاعره و امامیه ضمن اتفاق نظر در مورد امکان شفاعت ، آن را برای مسلمانان اهل کبیره می دانند که باعث رفع عقاب آنها می شود ، اما معتزله معتقدند شفاعت برای ازدیاد ثواب مومنانی است که مستحق بهشت هستند نه مرتکبان کبیره.نهایتأ شیعیان با استناد به روایات و آیات قرآنی و بهره گیری از دلایل عقلی، معتقدند که پذیرفتن اصل شفاعت در دنیا و پس از مرگ شافعان مأذون از جانب خدا هیچ ارتباطی با شرک نداشته و عین توحید است و پیراستن این مسئله از شبهات و اعتقاد به آن آثار مهم اجتماعی و تربیتی به همراه خواهد داشت
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 11