جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مسئله‎محوری به‎عنوان یکی از ارکان علوم خط‎مشی سبب شد تا مسئله خط‎مشی تبدیل به ابژه مطالعاتی مهمی در این علوم شود. این مفهوم نیز مانند سایر مفاهیم مطرح در علوم خط‎مشی، مورد نزاع رویکردهای معرفت‎شناسی مختلف قرار گرفته است. تحلیل گفتمان به‎عنوان یکی از این رویکردها با طرح ایده مسئله‎مندی نگاه متفاوتی به مطالعه مسئله خط‎مشی ارائه کرده است. بررسی ادبیات تحلیل گفتمان در مطالعات خط‎مشی عمومی نشان می‎دهد، گفتمان حاکم با واردکردن ابژه در بازی درست و نادرست، امور را مسئله‎مند می‎کند. این نگاه به مسئله خط‎مشی نه‎تنها از رویکردهای رقیب تحلیل گفتمان متمایز است، بلکه تفاوت‎های ظریفی با رویکردهای هم‎مسلک تحلیل گفتمان نیز دارد. در پژوهش حاضر، نخست به بررسی جایگاه مسئله در مطالعات خط‎مشی پرداخته شده و سپس با طرح اجمالی مفاهیم تحلیل گفتمان، مسئله‎مندی خط‎مشی از دیدگاه رویکرد گفتمانی مورد تبیین قرار گرفته است. درنهایت نیز با اتخاذ رویکردی انتقادی، گام‎هایی برای فهم مسئله‎مندی خط‎مشی ارائه می‌شود. نتیجه این گام‎ها فهم آنچه به‎عنوان مسئله قلمداد شده، فهم پیش‎فرض‎ها، فهم تبار و دیرینه مسئله، فهم نامسئله‎هایی که طرد شده‎اند و فهم عوامل دخیل در بدیهی انگاشتن مسئله است

تصمیم‎گیری را جوهره اصلی حکمرانی و مدیریت می‌دانند. هر تصمیمی به‎طور هدفمند از میان گزینه‎های احتمالی متفاوتی گرفته می‎شود؛ امّا در زمان پیاده‎سازی توان آن را دارد تا آینده سازمان و کلیۀ ذی‌نفعان خود را دستخوش تغییرات بسیاری کند. ازاین‎رو، علم تصمیم‎گیری به علمی بی‎بدیل برای خط‎مشی‎گذاران و مدیران چه در بخش خصوصی و چه در بخش دولتی تبدیل‎ شده است. بخشی از این علم متمرکز بر روش‎ها و فنون تصمیم‎گیری است. یکی از روش‎های مفید در تصمیم‎گیری که مورد اقبال مدیران و خط‎مشی‌گذاران در سراسر دنیا قرار گرفته است، «روش تحلیل اهمیت−عملکرد» است. این روش به خط‎مشی‌گذاران در مورد ارزشیابی خط‎مشی‎ها و به مدیران در مورد ارزیابی راهبردی کمک شایان توجهی می‎کند. مطالعۀ حاضر به فهم مبانی فلسفی این روش، عناصر اصلی و اسلوب اجرایی آن با به‌کارگیری نرم‌افزار SPSS 23 می‎پردازد. نقدهای موجود بر این روش‎شناسی و ارائه رهنمودهایی برای بهبود عملکرد این روش، بخش پایانی این مقاله را دربرمی‎گیرد.

روش تحلیل تطبیقی کیفی نخستین بار توسط رگین معرفی و در حوزه‌های مختلف علوم اجتماعی به کار گرفته شده است. روش یادشده از حیث رویکرد از آن جهت اهمیت دارد که از دو رویکرد کمّی و کیفی، دو ویژگی متغیرمحوری و اُفته ‌محوری را به عاریت گرفته است. در این مقاله، ابتدا روش یادشده مرور و گونه‌های مختلف آن بررسی شده است؛ سپس با بررسی پژوهش‌های حوزه خط‌مشی‌ که با روش یادشده اجرا شده‌اند، پژوهش‌های حاضر در قالب حوزه‌های خط‌مشی‌گذاری یعنی حوزه‌های مطالعاتی خط‌مشی و سیاست، فرایند خط‌مشی، تحلیل و ارزشیابی خط‌مشی، نهادهای خط‌مشی‌گذاری و اجرای خط‌مشی تقسیم‌بندی شدند. درواقع، هدف این مقاله، معرفی روشی در حوزه علت‌یابی به اندیشمندان خط‌مشی و خط‌مشی‌گذاران است تا بتوانند در کنار روش‌های مرسوم آماری برای غنی‌سازی پژوهش خود از آن بهره گیرند. بدین منظور و برای فهم بهتر روش، کاربست‌های آن در حوزه خط‌مشی نیز ذکر شده است؛ امّا به یقین می‌توان با تدقیق بیشتر در این روش به موارد کاربرد بیشتری از آن پی برد.

نقدهای وارد بر پارادایم‌های غالب در سیطره علم به‌ویژه پارادایم‌های تحصّل‌گرایی و تفسیری، تلاش برای یافتن پارادایم‌های جایگزین را تشدید کرد. یکی از پارادایم‌هایی که در همین راستا پا به منصه ظهور نهاد، رئالیسم انتقادی است. این پادارایم که تقریباً پارادایم نوظهوری تلقی می‌شود، ضمن اصالت‌بخشی به هستی‌شناسی، با به عاریت گرفتن هستی‌شناسی از تحصّل‌گرایان و معرفت‌شناسی از تفسیریون، آشتی‌ای بین دو این پارادایم رقیب ایجاد کرده است. رئالیسم انتقادی با دسته‌بندی واقعیت در سه سطح واقعیت تجربه شده، واقعیت محقق شده و واقعیت نهفته ادعا می‌کند فهم عمیق‌تری را از پدیده‌ها و سازوکارهای شکل‌گیری آنها به دنبال دارد. امّا با وجود تأثیر مثبت این پارادایم در فهم بهتر پدیده‌ها، روش‌شناسی در این پارادایم همچنان در هاله‌ای از ابهام است و شمار پژوهش‌هایی که تحت لوای این پارادایم انجام گرفته‌اند، اندک. ازاین‌رو در این مقاله تلاش شده است ضمن معرفی مفاهیم، پیش‌فرض‌ها و مبانی نظری رئالیسم انتقادی، بررسی‌ای بر روش‌شناسی آن از منظر پژوهشگران مختلف انجام گیرد. در پایان نیز نمونه‌ای عملی از پژوهش انجام شده تحت لوای این پارادایم تشریح شده است تا روشنگر پژوهش تحت لوای رئالیسم انتقادی باشد.

عکس به عنوان ابزار ایجاد تعامل بین تماشاگر و تصویر، حاوی معانی مختلفی است. این ابزار با بکارگیری نمادها و سمبل‌ها، بیانگر احساسات روانی افراد می‌باشد که می‌توان از آن در تفسیر یافته‌های تحقیق استفاده کرد. از این‏رو هدف نویسندگان در این مقاله معرفی کاربرد تصویربرداری در سازمان به عنوان یک روش پژوهش سازمانی می‌باشد. به همین منظور، چارچوب کلی از انواع روش‌های مختلف استفاده از تصویربرداری در مطالعات سازمان و مدیریت ارائه می‌گردد و در ادامه در راستای توجه و اهمیت بیشتر به مسئله، ضمن تشریح مبانی فسلفی تصویربرداری سازمانی، نحوه‌ اجرای آن به طور کامل شرح داده خواهد شد و در پایان نیز انتقادات وارده به این روش به طور مشخص تشریح می‌گردد تا از این طریق شناخت مناسبی از مفهوم تصویربرداری در مطالعات سازمان و مدیریت در اختیار محققان قرار گیرد.

دلالت ­پژوهی فلسفی یکی از سنت­های پژوهشی متداول در گستره علوم اجتماعی است. در این روش ­شناسی، پژوهشگران در رشته­ های مختلف از فلسفه­ های علوم اجتماعی، دلالت ­هایی را برای رشته تخصصی خود می­ یابند. یکی از فلسفه­ های جدید که به واسطه قدرت تبیینی و رهایی ­بخش مورد توجه رشته ­های مختلف در علوم اجتماعی و انسانی قرار گرفته است، واقع­گرایی انتقادی است. هدف این مقاله، برشمردن دلالت­های این رویکرد شناخت­ شناسانه یا سنت پژوهشی برای خط مشی ­گذاری علم، فناوری و نوآوری است، اگرچه کانون تمرکز بر مرحله «دستورکارگذاری» در چرخه خط­ مشی­ گذاری استوار است. این مطالعه با اتکاء به واقع‌گرایی انتقادی «روی بسکار» به تحلیل محتوایی دو سند افق 2020 و اقتصاد زیستی 2030 اروپا پرداخته است. مجموعه دلالت‌های استخراجی پژوهش نشان داد که واقع‌گرایی انتقادی، نظام خط‌مشی‌گذاری علم و فناوری را به فضای واقع‌بینانه‌تری رهنمون کرده، مولفه­ های مهمی همچون فضا-زمان، مفهوم-کنش و نظام معانی را نیز به متغیرهای تصمیم می­افزاید. مؤلفه اخیر در کنار مفهوم جوامع زبانی، قدرت تبیین بهتری از خط­ مشی­ گذاری در نظام نوآوری بخشی یا فناورانه را در مقایسه با دیگر سنت‌های پژوهشی به نمایش می­گذارد.

رویکردهای سنتی به تحلیل خط‌مشی، بر استفاده از مدل‌های سیستمی متمرکز بوده‌اند؛ اما رویکردهای جدید بر چندپارگی و خصلت سیاسی خط‌مشی تاکید دارند و بیش از آنکه بر روش‌های علمی تاکید کنند، توجه خود را بر نقش‌آفرینان مختلف در فرآیند خط‌مشی ­گذاری معطوف می‌کنند. یکی از روش‌های جدید مورد استفاده در این رویکرد جدید، تحلیل ذینفع است که نقش‌آفرینان دخیل در فرآیند خط‌مشی عمومی و همین طور میزان اثرگذاری آنها را به خوبی شناسایی و تحصیل می‌کند. مدیران دولتی با استفاده از این روش می‌توانند نقش‌آفرینان، نقش آنها و همچنین تعاملات ایشان را شناسایی کنند و در نتیجه به شناخت بهتری از بافت فعالیت خود دست می‌یابند. این شناخت افزون بر بالابردن درک خط‌مشی‌گذار و مدیران، می‌تواند احتمال موفقیت خط‌مشی را افزایش داده و در نحوه اجرای خط‌مشی نیز موثر ‌باشد. این روش به صورت گسترده در مطالعات علوم سیاسی، توسعه و محیطی مورد استفاده قرار گرفته است و می‌تواند مطالعات خط‌مشی را ارتقا دهد. در این مقاله با تکیه بر ادبیات موجود در این حوزه، چیستی و چگونگی کاربرد این روش در خط‌مشی ­پژوهی تببین و تشریح شده است

برای تبیین اثر نور بر بهره‌وری نیروی انسانی در سازمان‌ها از روش پژوهش‌های آزمایشی استفاده می‌کنیم، و برای درک هم‌آیندی رضایتمندی شهروندان از خدمات سازمان‌های دولتی با مشارکت آن‌ها در انتخابات شوراهای شهر به روش همبستگی متوسل می‌شویم و فهم فرهنگ مشترک یک گروه سازمان یا یک جامعه محلی مستلزم بهره‌گیری ما از قوم‌نگاری است و ساخت نظریه بی‌تفاوتی کارکنان یک سازمان خاص استراتژی نظریه داده‌بنیاد را طلب می‌کند و برای فهم جوهره یک تجربه توسط افرادی خاص به پدیدارشناسی روی می‌آوریم و ... . برای بررسی دلالت‌ها، آثار، تبعات، کاربردهای یک فلسفه، یک چارچوب، یک نظریه، یک مدل یا یک ایده برای رشته یا موضوع مورد علاقه‌تان از چه روش‌شناسی‌ای استفاده می‌کنید؟ به عبارت دیگر اگر از شما بپرسند فلسفه رئالیسم انتقادی چه کاربردی یا رهنمودی برای حوزه مطالعاتی شما دارد به چه روشی متوسل می‌شوید. نوعی کمبود روش‌شناسی که تاکنون جواب تنسیق شده‌ای نه در جوامع علمی بین‌الملل و نه در جوامع علمی کشور به آن داده نشده است. نویسنده این نوع مطالعات را "مطالعات دلالت پژوهی" نامگذاری کرده و روش‌شناسی متناسب با آن‌ها را "روش‌شناسی دلالت پژوهی" حک کرده است. هدف این مقاله پرداختن به مطالعات دلالت پژوهی، اهمیت و ضرورت آن‌ها و معرفی روش‌شناسی دلالت پژوهی و نحوه اجرا و ارزشیابی آن است.

حکومت‌ها برای مدیریت مسائل عمومی فرارو، دستگاهی با عنوان «خط‌مشی‌گذاری عمومی» طراحی کرده‌اند که برای طراحی خط‌مشی‌های عمومی از شیوه‌ها و فنون بسیاری بهره می‌گیرد. استفاده از تجربه‌های خط‌مشی‌ای حکومت‌های پیشین داخلی و همچنین سایر کشورها از جمله روش‌های متداول چنین رویکردی است. اما پژوهشگران عرصه خط‌مشی عمومی، به ندرت «تاریخ» را به منزله ابزاری برای کمک به حل مسائل عمومی مد نظر قرار داده‌اند. این مقاله با تمرکز بر نقش تجربه در مدیریت و همین طور در خط‌مشی‌گذاری عمومی، مبانی و چارچوب اجرایی روش‌شناسی تاریخی در خط‌مشی‌گذاری عمومی را تحلیل و تبیین می­کند و تاریخ را به منزله «تجربه تاریخی» در مقام ابزار تحلیل مسائل عمومی واکاوی می‌کند. موضوع «تعمیم‌پذیری» نتایج تحقیق تاریخی برای پژوهش‌های علوم اجتماعی نیز از دو دیدگاه مورخان و دانشمندان علوم اجتماعی تحلیل و مدلی ترکیبی برای چگونگی تعمیم نتایج این‌گونه پژوهش‌ها ارائه می‌‌شود. در نهایت، به عنوان نمونه، این روش بر روی یک مورد تاریخی (بررسی الگوی تحول دانش در حوزه تمدن اسلامی؛ نهضت ترجمه) اجرا می‌‌شود

علم پیچیدگی علم مطالعه ظاا هها پیچیهد سته ف م هم ب ینیهیت رم ارهها ظاا هها پیچیهد ست اهاعی مسل ز طرسحی معادلات غیر خطی ست ک پارسدیمها کنوظی حاکم بر علو ست اهاعی دهدرت ر رس ظدسرظهدف سیت ظاا ها دسرس خوسصی هس ند ک ربش شناتیها تار ظاییوسظند ظ ا رس مورد مطالع درسر دهندف خه مشی عاومی ب عنوسر یک ظاا پیچید رس مییوسر سز ظگا علم پیچیدگی مورد مطالع درسر دسدف در سیت مقاله ظویسند یلاش دسرد با یحلیل ظاا ها پیچید ، ضربرت شکل گیهر علهم پیچیهدگی رس یوتیه ، بی گیهها ظاا ها پیچید رس بسکاب ب دلال ها ضانی سیت علم برس خ مشی گذسر عاومی رس یحلیل کندف