جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

برای اعتبارسنجی سندی و محتوایی احادیث طینت در کافی و بحار الانوار، حدود 200 روایت (40 حدیث از کافی و 155 روایت از بحار الانوار) بررسی شد. از بین روایاتی که مفاهیم مشترک در آنها وجود دارد، 35 روایت صحیح السند، و 75 عدد، ضعیف ارزیابی شد. در 85 روایت مختص بحار الانوار نیز 52 صحیح و 33 عدد ضعیف‌اند. در برآورد کلی، شمار احادیث صحیح و ضعیف طینت تفاوت اندکی با هم دارند.از روایات به دست آمد که طینت، به معنای گِل وجودی و سرشت آدمی می‌باشد که در همه انسان‌ها یکی است؛ چون اگرچه خدا گِل خلقت انسان را از دو سمت راست و چپ برداشت؛ اما آن دو را با هم ترکیب نمود.چگونگی زندگی انسان نیز بر اساس گزینش خود او در میثاق با خدا پایه‌گذاری شده است . خداوند، بعد از اعطای عقل به ذره‌ در عالم ذر و پیمان و پذیرش ذره، ‌او را خلق نمود و گِل وجودی وی را تثبیت کرد. بنابراین،‌ خداوند بندگانش را مجبور نکرده است و با اعطای حیات به انسان، این فرصت را به وی داده تا با نیکی، بر نفسش چیره شده و جزو نیکان و سعادتمندان شود.

آیه ۲۷۵ سوره بقره در تقابل با آیات قبل‏ از خود که از انفاق سخن می‌گوید، به بحث درباره ربا پرداخته و در این راستا رباخواران را به کسانی که با مس شیطان دچار خبط شده‌اند، تشبیه کرده است. این مقاله کوشیده است با بررسی معنای اصلی واژه "خبط" مراد این تشبیه را روشن نماید. اغلب مفسران با یکی انگاشتن مس، جنون و صرع و نزدیک دانستن این مفهوم به خبط، تشبیه بکار رفته در آیه را به معنای مجنون شدن رباخواران دانسته اند و تنها در حقیقی یا مجازی بودن ایجاد جنون توسط شیطان به بحث پرداخته اند. در این مقاله، با توجه به معنای لغوی واژه "قوم"، "خبط"، "مس" و کاربرد این واژگان در دیگر آیات و روایات، این نتیجه به دست آمد که مراد آیه از خبط قیام رباخوار با مس شیطان، نه مجنون شدن رباخواران؛ بلکه ترسیم قیامی در خلاف جهت فطرت برای رباخواران است که موجب تغییر هندسه فکری رباخواران و سیر نزولی حرکت آنها می‌شود.