جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این تحقیق به تحلیل حجیت استصحاب، موارد جریان و کاربردهایش در فقه و اصول و نیز دیدگاه‌های مذاهب مختلف شیعه و اهل سنت درباره آن می‌پردازد و ارکان و اقسام استصحاب و شرایط جاری شدن این اصل از اصول عملیه را بررسی می‌کند. نوشتار حاضر در چهار باب ابعاد مختلف استصحاب را فرا روی مخاطبان خود قرار می‌دهد. نویسنده ابتدا تاریخچه مبحث استصحاب و حجیت آن نزد مذاهب اسلامی مختلف را ارائه کرده، سپس در باب اول به تبیین حقیقت استصحاب و تعاریف مختلف لغوی، اصطلاحی، قرآنی، روایی، اصولی و فقهی آن می‌پردازد. آن گاه به بحث درباره این موضوع پرداخته است که: آیا استصحاب یک اصل است یا یک اماره؟ و آیا: استصحاب مسأله فقهی است یا اصولی؟ وی در ادامه ارکان استصحاب، یعنی یقین سابق و شک لاحق، اجتماع یقین و شک در زمان واحد، سبقت زمان یقین بر زمان شک، تعدد زمان یقین و شک و وحدت متعلقات یقین و شک را بیان کرده، اقسام استصحاب را معرفی می‌کند. قسمت بعدی این باب، به برخی قواعد مربوط به استصحاب، یعنی قاعده مقتضی و مانع، قاعده یقین، استصحاب قهقرایی (مقلوب)، اصل مثبت و اصالت عدم نسخ اختصاص دارد. در باب دوم حجیت استصحاب واکاوی گردیده و ادله قائلین به حجیت استصحاب، اعم از امامیه، زیدیه، شافعیه، حنفیه، مالکیه، حنابله و ظاهریه و همچنین دلیل های قائلین به عدم حجیت استصحاب و قائلین به تفصیل (حجیت در برخی موارد و عدم حجیت درمواردی دیگر) از مذاهب مختلف اسلامی ذکر شده است. در باب سوم بر جایگاه ویژه استصحاب در احکام شرعی و عملیات استنباط، تأکید می‌شود. در باب چهارم موارد جریان استصحاب، شروط جاری شدن این اصل از اصول عملیه، جریان استصحاب در اقسام کلی و جریان آن در زمان تبیین شده و برخی مسائل متنوع مربوط به اصل استصحاب و طبیعت یقین و شک لحاظ شده در آن بیان می‌گردد.