جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تحقیق پیش رو پژوهشی پیرامون آیاتی است که به امیرالمومنین علی بن أبی طالب علیه الصلاه و السلام تأویل شده اند. روش کار به این صورت است که در میان آیات قرآن کریم جستجوی نسبتا کاملی صورت گرفته و آن دسته از آیاتی که به طور مشترک هر دو «تفسیر نور الثقلین» و «الدرالمنثور فی تفسیر المأثور» به حضرت علی علیه السلام یا اهل بیت علیهم السلام تأویل کرده اند جمع آوری شده است و سپس مفاهیم موجود در روایات به صورت تطبیقی بررسی گردیده اند. به طور کلی در این مطالعه و تحقیق مجموعه ای از صفات و مناقب و ویژگی های خاص منسوب به حضرت به دست آمد که از جمله آنها به این موارد می توان اشاره کرد: «مومن حقیقی، صالح المومنین، صادقین، تصدیق کننده پیامبر (ص)، شاهد، هدایت کننده ، راسخ در علم، معنای باطنی رحمت خداوند، امام حق، نصرت دهنده و یاری کننده پیامبر صلّی الله علیه و آله وسلم، معیار شناخت ایمان و نفاق، همچنین مفهوم «ذوی القربی» و آیه تطهیر و آیه ی صلوات، برای اهل بیت علیهم السلام نازل شده است. گفتنی است آیات شاخصی چون آیه ی اکمال و آیه ی دادن زکات در حال رکوعکه شأن نزولشان حضرت علی علیه السلام هستندنیز ازجمله آیاتی است که در این رساله مورد بررسی قرار گرفته اند. همچنین حدیث معروف و متواتر غدیر از جمله مواردی است که به واسطه آیه اکمال در میان روایات تکرار شده است. نتیجه اینکه با تدبّر و تأمل در مطالب به دست آمده می توان دریافت هر دو مذهب مسلمان به استناد کتب معتبر تفسیری و روائیشان حضرت امیرالمومنین علی بن أبی طالب علیه السلام را به عنوان یک «رهبر الهی» قبول داشته و تأیید می کنند، چراکه بر اساس قرآن و حدیث تمام صفات و ویژگی هایی را که یک رهبرِ جامعه ی اسلامی باید دارا باشد، برای حضرت قائل هستند.

روش های تفسیری مفسران، یکی از علل اختلاف مفسران در تفسیر آیات است. مفسران در تفسیر آیات 26 ـ 22 سوره ص، در پاسخ به چگونگی جمع میان عصمت حضرت داوود و خطای او اختلاف نظر دارند. مقاله به دنبال آن است تا با بررسی تطبیقی روش های تفسیری فریقین، علل اختلاف مفسران در پاسخ به این سوال را بررسی نماید. بدین منظور برخی از تفاسیر فریقین مانند تفاسیر: التبیان، نورالثقلین و المیزان از شیعه و تفاسیر: جامع البیان، مفاتیح الغیب، روح المعانی و المنیر از اهل سنت به ترتیب تاریخی در رابطه با این موضوع بررسی شده است. نتیجه این تحقیق آن است که تفسیر المیزان به دلیل اتخاذ شیوه تفسیری قرآن به قرآن، استفاده از استدلال عقلی و کلامی و بهره گیری از روایات به عنوان موید مطالب خویش، پاسخ مطلوب تری نسبت به سایر تفاسیر به این پرسش داده است.

چکیدهدرمیان کتاب های تفسیری که به منظورشفاف سازی معنا و تبیین و توضیح مفاهیم بلند قرآن کریم، نگاشته شدند و مفسران در آنها با بهره بردن از روش های گوناگون از جمله روایی یا اثری، علمی و ... به تفسیر آیات الهی پرداخته اند؛ تفسیر نور الثقلین حویزی به سبب این که از احادیث پیامبر اکرم (ص) و ائمه(علیهم السلام) بهره برده و با توجه به این که آن بزرگواران به سبب پیوندشان با قرآن کریم معتبرترین تفسیر را از این کتاب الهی ارائه دادند، شایسته و در خور توجه و عنایت می باشد.رساله پیش رو با در نظر داشتن نکات مذکور، به بررسی این تفسیر پرداخته است