جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در قران کریم و کتاب مقدس و بسیاری از داستان های اسطوره ای به امر خلقت و بخصوص آفرینش انسان از خاک اشاره شده است.اسطوره داستان آفرینش را به نمایش می گذارد و بدین ترتیب به حس کنجکاوی بشر در رابطه با آغاز جهان پاسخ می گوید. در هر سه مثنوی (حدیقه سنایی، الهی نامه عطار و مثنوی مولوی) مقصود و هدف از آفرینش جهان و موجودات ، انسان بوده است و هدف از آفرینش انسان عبادت و بندگی حضرت حق قلمداد شده است ، آفرینش هستی با فرمان «کن فیکون»، قادر مطلق بودن خداوند را در امور مخلوقات به اثبات میرساند. مراتب آفرینش انسان به ترتیب جسم ، دل و روح است که نظر خداوند بر دل انسان بوده تا گوهر محبت را در آن تعبیه سازد و رساله ها و کتاب های زیادی در زمینه خلقت نوشته شده است اما در موضوع خلقت در آثار عرفانی ، به طور خاصی تحقیقی صورت نگرفته است.این رساله دارای سه فصل است که فصل اول آن تعاریف وکلیات پژوهش شامل : اهمیت وپیشینه ی تحقیق و اهداف تحقیق و مطالبی در مورد آفرینش و اسطوره است.فصل دوم : آفرینش جهان و انسان در متون عرفانی است و فصل سوم مراتب آفرینش انسان و جهان و سایر موجودات است . رسیدن به مقام عبودیت بالاترین هدف آفرینش است ؛ چرا که مراد از بندگی رسیدن به اوج کمال و قلّه ی سعادت بشری است . خداوند از میان آفریدگان به آدم شرف و منزلت بخشید و رسولانی بسوی انسان فرستاد ، سنایی در حدیقه انسان را خلیفه ای در زمین معرفی کرده که دارای قوه ی اختیار است و عطار در الهی نامه می فرماید : که خداوند از کل آفاق انسان را برگزید و مولانا در مثنوی انسان را گنج مخفی می داند و سجده ملک بر انسان و جایگاه انسان در فلک هفتم را از بهر خود می داند و همه ی اینها به خاطر وجود خداوند صورت گرفته است. در هر سه مثنوی هدفاز آفرینش جهان ،انسان و هدف از آفرینش انسان را وجود مقدس پیامبر اکرم (ص) می داند . دو هدف آفرینش نخست خلقت به صورت عام و دوم به کمال رسیدن موجودات است و همه ی آفرینش را بر دو نوع تقسیم کرده اند :عالم خلق و امر . مولانا آفرینش خلق عالم را بر سه گونه تقسیم کرده: یک گروه فرشته و گروه دوم حیوانات و جانوران و گروه سوم انسانها هستند . در دو مثنوی حدیقه و مثنوی معنویعقل ، اولین آفریده معرفی شده است . الهی نامه و مثنوی مولوی علت اعتراض ابلیس را مغرور شدن به جنس آفرینش او که از آتش است می دانند . هبوط آدم نیز بهانه ای بیش نیست که آدم در این ماجرا در حقیقت عاشقی است که گرفتاری های عشق ازلی را به جان خریده است .

در این پایان‌نامه در وهله اول معنا و مفهوم واژه عدل از فرهنگها و لغتنامه‌های فارسی و عربی و فرهنگهای اختصاصی علم کلام و فلسفه استخراج شده است . در گفتار دوم در باره عدالت گرایی عرفا شروع کرده، پس از آن به سراغ عدالت از دیدگاه سنایی پرداخته شده است . پس از بررسی آثار سنایی، آثار عطار مورد بررسی قرار گرفته است .