جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

موضوع این پایان‌نامه بررسی بلاغی قصاید سنایی از دیدگاه علم معانی است. هدف این پژوهش بیان ارزش‌های بلاغی قصاید سنایی بر اساس مباحث گوناگون علم معانی و تطبیق این دسته از اشعار سنایی با مباحث این شاخه از علوم ادبی همراه با ارائه‌ی شواهد لازم و کافی است. از رهگذر این تحقیق، بلاغت و نفوذ کلام سنایی به شیوه‌ی علمی تبیین خواهد شد. اساس روش این پژوهش بر تحلیل اشعار قصاید سنایی براساس هر یک از مباحث علم معانی است؛ بدین گونه که ذیل عنوان هر مبحث، پس از اشاره‌ای به موضوع، براساس شواهد لازم از اشعار مزبور، مبحث مورد نظر در قصاید سنایی تبیین و تحلیل شده است.بر پایه‌ی نتایج این پژوهش، سنایی در قصاید خود از شگردهای گوناگون علم معانی به خوبی بهره گرفته و کلام خود را به گونه‌ای بیان کرده است که تطابق آن با مقتضای حال و مقام و موضوع و نفوذ و تأثیر شگرف آن در مخاطبان می‌تواند نمونه‌ای برای موضوع علم معانی باشد. به همین سبب بسامد اغلب مباحث علم معانی در قصاید او بسیار است.کلّ ابیات قصاید سنایی 6647 بیت است که در یک تقسیم بندی کلّی به دو دسته‌ی جمله‌های اسنادِ خبری و جمله‌های انشایی طلبی و غیرطلبی تقسیم شد. جمله‌های انشایی طلبی و غیرطلبی 43/31% و اسناد خبری57/49% از کلّ ابیات سنایی را به خود اختصاص داده است. جمله‌های انشایی خود به دو دسته‌ی طلبی و غیرطلبی تقسیم شده است که هر کدام به ترتیب 94/23% و 5/76% از جمله‌ها انشایی را در بر می‌گیرد.جمله‌های انشایی طلبی به چهار دسته‌ی امری با 35/82%، پرسشی با 31/95%، نهیی با 12/67%، و ندایی با 19/53% تقسیم شده است که نشانگر تنوّع موضوعی به کار رفته در قصاید سنایی است. هم‌چنین در 0/21% از کلّ ابیات قصاید او، موضوع قصر و حصر با شیوه‌های گوناگون و گیرا به کار رفته است.

قرآن کریم، بهترین و برترین کتاب اسمانی، با زیباترین،کامل ترین وفصیح ترین کلمات، به امر الهی، با بدرق? هزاران فرشته مقرب درگاهش، بعنوان معجز? جاوید، بر پیامبراکرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم)، نازل، وبه قصد هدایت، دراختیار بشر، قرارداده شده است.تحقیق حاضر، به بحث پیرامون بررسی جنبه های بلاغی جملات (امر و نهی)، در جزءهای (9،8،7،6و10) قرآن کریم پرداخته، که در اصطلاح علم معانی به آنها انشاء طلبی اطلاق می شود و با هدف بیان اغراض فرعی فعلهای امر و نهی ادامه پیدامی کند. محدود? این تحقیق از آیه 153 سور? مبارکه «النساء» شروع وتا آیه 92 سوره مبارکه «التّوبه» قریب 496 (امر ونهی) انتخاب و مورد تحقیق قرارگرفته است؛ و مشخص شده است که اسلوب (امر و نهی) در بسیاری از مواقع، از دلالت ظاهری خود خارج، و بنابر اقتضای حال و سیاق کلام، استعمال مجازی پیدا کرده است.