جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پژوهش‌های اخلاق هنجاری، یک بخش از تحقیقات اخلاقی است که درباره ارائه طرح کلی از معیارهای ارزش اخلاقی و تعیین مصادیق خوب و بد بحث می‌کند. نقد و بررسی رویکرد اسلام‌شناسان غربی به امام حسین (ع) با توجه به نگاه نقادانه برخی از آنان، در جهت ارائه تصویر منفی از عملکرد آن حضرت، حائز اهمیت فراوان است. نوشتار حاضر با هدف نقد مطالعه برخی مستشرقان درباره امام حسین و نهضت ایشان نگارش یافته است و با روش توصیفی – تحلیلی می‌کوشد به این پرسش پاسخ بدهد که بر اساس چه دلایلی برخی مستشرقان قیام امام را ضدارزشی و غیراخلاقی دانسته و در نتیجه تلاش کرده‌اند بر عملکرد امام ایراد بگیرند؟ یافته‌های پژوهش نشانگر این است که اولاً، اثبات خدشه‌دار بودن نظرات مستشرقان و تثبیت تصویر مثبت اخلاقی از چهره امام حسین (ع) در دنیای معاصر غربی امکان‌پذیر است. ثانیاً، اتهام موضوعاتی، همچون قدرت‌طلبی، پاسخ به دعوت کوفیان و شهرت‌خواهی به امام با هدف ناهنجار نشان دادن قیام امام، به دلیل تکیه صرف بر روش تاریخ‌مندی و بی‌توجهی به روش پدیدارشناسی، نمی‌تواند پژوهشی کامل و صحیح به شمار بیاید.

آیا شهادت مطلوب امام حسین (ع) در نهضت او بوده است، یعنی آن حضرت به دنبال شهادت بوده است؟ برخی اندیشه‌وران بر آن رفته‌اند که آن حضرت شهادت را به مثابه روش و وسیله‌ای برای هدف خود اختیار کرده است. ایشان مدعی شده است که این دیدگاه نظریه جدید و بدیعی است. این نوشتار نشان می‌دهد که این سخن بدیع و جدید نیست و افراد متعددی آن را بیان کرده و همه شهادت را به‌منزلۀ هدف میانی آن حضرت شمرده‌اند. همچنین اصل این سخن که آن حضرت در پی شهادت بوده است معقول و مشروع نیست و نمی‌توان از آن دفاع کرد. ادله متعددی بر ضد این نظریه وجود دارد. همچنین شواهد تاریخی متعددی این نظریه را رد می‌کنند. علاوه بر این، این نظریه با بسیاری از سخنان و اقدامات آن حضرت سازگاری ندارد. پس این نظریه که شهادت، مطلوب امام حسین بوده و برای رسیدن به آن خروج کرده، هرگز قابل پذیرش و دفاع نیست.