جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی: سنت فلسفه در جهان فارسی زبان فوق العاده غنی، خلاق و متنوع است. این گلچین که در سه مجلد تقسیم شده است، قصد دارد چیزی از آن غنا و تنوع را منتقل کند. اصطلاح «فلسفه» به معنای وسیع آن شامل بحث های کلامی، تصوف فلسفی و هرمنوتیک فلسفی (تعویل) می شود. این گلچین که بیش از یک دوره بیش از دو هزار ساله را در بر می گیرد، و ترجمه هایی از دانشمندان معتبر را به نمایش می گذارد، منابع کتابشناختی کاملی را در سرتاسر ارائه می دهد. برای هر کسی که علاقه مند به کاوش در تمام جلوه های متنوع آنها، سنت های فلسفی جذاب ایران است، چنین اثر گسترده و جاه طلبی منبعی ضروری خواهد بود. جلد اول از دوره زرتشتی شروع می شود و به زمان بیرونی و اوما خیام می رسد و به مکتب مشایی مرتبط با ابن سینا (ابعلی سینا) توجه ویژه دارد. در دوران پیش از اسلام، فلسفه با دین آمیخته بود و در متون دینی فارسی مانند گاتها، دنکرد، و متون زرتشتی بونداهیسن است که بحث های فلسفی درباره موضوعاتی از متافیزیک تا کیهان شناسی و آخرت شناسی را می توان یافت. .

شا‌مل‌: رسا‌له‌ها‌ی: الصلاة‌ و فیها‌ الکشف‌ عن‌ ما‌هیتها‌ و سرتشریعها‌، تفسیرالصمدیه‌، بیا‌ن‌ الهویة‌ والالهیة‌ والاحدیه‌ و بیا‌ن‌ معنی‌ الصمدانیه‌، تفسیر المعوذة‌ الاولی‌ و تشتمل‌ علی‌ اشا‌رات‌ حکمیه‌ عا‌لیه‌، تفسیر المعوذة‌ الثا‌نیه‌ و فیها‌ بیا‌ن‌ الفرق‌ بین‌ الربیه‌ والملکیه‌ والالهیه‌، الزیا‌ره‌ والدعا‌ء‌، الشفا‌ء‌ من‌ خوف‌ الموت‌، القضا‌ والقدر، العشق‌، حی‌ بن‌ یقضا‌ن‌، الطیر، اجوبة‌ الشیخ‌الرئیس‌ عن‌ مسا‌ئل‌ ابی‌ الریحا‌ن‌ البیرونی‌، جواب‌ الشیخ‌الرئیس‌ عن‌ سوال‌ احمد السهلی‌ / ابن‌ سینا‌.- جواب‌ ابی‌ الفتح‌ عمر الخیا‌م‌ عن‌ سوال‌ محمد النسوی عن‌ حکمة‌ الخا‌لق‌ فی‌ خلق‌ العا‌لم‌ و حکمة‌ التکلیف‌.- جواب‌ خیا‌م‌ عن‌ ثلاث‌ مسا‌ئل‌ الهیه‌.- الضیا‌ء‌ العقلی‌ فی‌ موضوع العلم‌ الکلی‌ / خیا‌م‌.- اثبا‌ت‌ الصا‌نع‌ لصدقة‌ بن‌ علی‌، صفوة‌ الکلام‌ علی‌ صفة‌ العلم‌ الالهی‌ / صدقة‌ بن‌ علی‌.- آیا‌ت‌ الصنعة‌ / فضل‌الدین‌ الموقی

این کتاب شامل 17 رساله (14 رساله از ابن سینا، 2 رساله از صدقة بن علی و یک رساله از با‌با‌افضل‌ کا‌شا‌نی) در موضوعات مختلف است که محقق کتاب، عنوان «جامع البدائع» را برایش برگزیده و در سال 2004م.از سوی انتشارات «دار الکتب العلمیة» در بیروت منتشر شده است. قبلا کتاب دیگری باهمین عنوان و همین محتوا اما شامل 18 رساله با تحقیق «محی‌الدین‌ صبری الکردی» در سال ۱۳۳۵ق.= ۱۹۱‌7م.در مطبعة السعادة مصر چاپ و منتشر گردیده بود. محقق کتاب حاضر در مقدمه اثر، به استفاده از کتاب مذکور در تحقیق اثر و کار محقق قبلی اشاره نموده است. بنابر این کتاب حاضر، بازنشر کتاب قبلی با حذف یک رساله می باشد.اگرچه به عنوان چاپ اول از آن یاد شده است. کتابی با همین عنوان، با گزینش 13 رساله ابن سینا از نسخه عربی کتاب، به فارسی ترجمه (مترجم: یوسف بیگ‌باباپور) و از سوی انتشارات سفیر اردهال در سال 1393 منتشر شده است. همچنین تعدادی از این رسائل به همراه چند رساله دیگر (جمعا 23 رساله) با عنوان «رسائل الشیخ الرئیس الحسین بن عبدالله بن سینا=رسائل ابن سینا» از سوی انتشارات بیدار در سال 1400ق.در قم نشر گردیده است. این 4 مجموعه به ترتیب 17، 18، 13 و 23 رساله را دربر دارند که دارای اشتراک و اختلاف در رسائل با یکدیگرند. با این توضیح که دو مجموعه اول، علاوه بر رسائل ابن سینا، حاوی رسائل دیگران نیز می باشد؛ اما دو مجموعه اخیر فقط رسائل ابن سینا را در بر دارد. عناوین رسائل کتاب حاضر (17 رساله) در بخش «فهرست مندرجات» قابل مشاهده است.

خیام ایام را سر می‌کشد؛ شب را به چون روز و روز را چون شب به سر می‌برد و سر به سرش می‌نهد (همخوابگی با بیداری).

چاپ نخست حکیم عمر خیّام؛ دیدگاه‌های فلسفی غلامحسین دینانی با تحقیق و تدوین اسماعیل منصوری‌لاریجانی از مجموعه کتاب‌های برنامۀ تلویزیونی «معرفت»، منتشر شد.

اسطوره از کهن‌ترین و مهم‌ترین ساخته‌های ذهن بشر است که بنا به اهمیت و تأثیر فوق‌العاده‌اش، از دایرۀ ساخته بودن فراتر رفته و خود مبدل به سازندۀ زندگانی بشر شده‌ است. اسطوره، روایتی نمادین از هستی است که به مسائل کلان و بنیادین از قبیل پیدایش جهان و اجزایش و سرانجامِ جهان می‌پردازد و به رغم نبود پشتوانۀ تاریخی و علمی، برای علاقه‌مندان حقیقتی قدسی، والا و قطعی است. یکی از مهم‌ترین روایت‌های اساطیری در همۀ اقوام و ملل، کیفیت پیدایش مردم است. این اسطوره در میان اغلب اقوام و ملل، با وجود تفاوت‌های فکری، فرهنگی و دینی‌شان، شباهت‌ها و اشتراکات بسیار دارد، از جمله آفرینش مردم در نظام اساطیری آریایی و به‌ویژه ایرانی، شباهت‌های بسیار با روایت آفرینش مردم در میان سامی‌نژادان دارد که برخی تجلّیات آن را در دو دین یهود و اسلام می‌توان مشاهده کرد. در این مقاله به روش تحلیلی ـ توصیفی و بر اساس روایت‌های موجود در منابع ایرانی و سامی به بررسی تطبیقی اسطورۀ آفرینش مردم در این دو نظام اساطیری ‌پرداخته‌ایم. این بررسی نشانگر شباهت‌هایی چشمگیر در آفرینش مردم در این دو نظام متفاوت است؛ به‌ویژه در گیاه‌واره انگاشتن انسان نخستین و از خاک دانستن منشأ او. این شباهت‌ها گاه ناشی از تأثیر و تأثّر طبیعی اساطیر است و گاه نیز از باورهای بنیادین و مشترک بشر که حاصل مشترکات تجارب زیستی انسان‌ها است، ناشی می‌شود.

خیّام نیشابوری و ایلیا ابوماضی هر دو شاعری اندیشمند هستند که با وجود این‌که در دو عصر کاملاً متمایز از هم زندگی کرده‌اند، اما شرایط عصرهایی که در آن زندگی کرده‌اند خیلی به هم شبیه بوده؛ جنگ‌هایی که در عصرهای دو شاعر روی داده، هرج و مرج‌های اجتماعی، سیاسی و سفرهایی که دو شاعر داشته‌اند در شکل‌گیری اندیشه هر دو شاعر نقشی بسزا داشته است. از آنجا که هر دو شاعر بعد از درنگ و تأمل زیاد در مقابل اسرار وجود و مفهوم زندگی ره به جـایی نمی‌برند. دیـدگاه‌های آنان در مورد زندگی از عدم درک معمای وجود، نشأت می‌گیرند، دیدگاه-های این دو شاعر، در زندگی در زمینه‌هایی هم‌چون بدبینی نسبت به جامعه، ریا و تزویر، بدبینی به خاطر ناتوانی از درک مرگ، غنیمت شمردن دم، زن، طبیعت، ایمان به خدا، معاد، سرشت گل انسانی، غرور و تناقض‌گویی، به هم نزدیک است اما دیدگاه آنها در مورد تناسخ، متفاوت است و در این زمینه از یکدیگر فاصله می‌گیرند؛ چرا که از سروده‌های ابوماضی مشخص است که وی به تناسخ اعتقاد دارد و اما خیام اعتقادی به تناسخ ندارد در این نوشتار آرا و اندیشه‌های هر دو شاعر بر پایه ادبیات تطبیقی بررسی می‌شود که معلوم ‌شود تا میزان اشتراکات هر دو شاعر در حوزه‌های فکری تا چه اندازه است.