جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
مطالعه انتقادی دیدگاه رشید رضا، سید قطب و سید محمدحسین فضل الله درباره آیه سیف
نویسنده:
کاووس روحی برندق، حسن کریمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
مقوله جنگ و نگاه اسلام بدان، از مقولات بحث‌برانگیزی است که دیدگاه‌های گوناگونی از سوی علمای دین و انتقاداتی از سوی غیر مسلمانان را در پی داشته است. آیه 29 سوره توبه که دستور جنگ با اهل کتاب را صادر می‌کند، از مهمترین آیاتی است که با آن بر وجود جهاد ابتدایی در قرآن استدلال شده است. در این مقاله، برداشت تفسیری سه مفسر بزرگ: رشید رضا در «المنار»، سید قطب در «فی ظلال القرآن» و محمد حسین فضل الله در «من وحی القرآن» که سه دیدگاه متفاوت را ارائه می‌دهند، ارزیابی کرده، به نقد می‌گیرد و پس از بررسی نظرات این سه مفسر و نقد تفاسیر آنها، به این نتیجه دست یافته است که آیه در صدد مجازات اهل کتابی است که به پیمان‌هایشان با مسلمانان وفادار نبوده و دشمنی‌های خود را آشکار نموده و به آنها تعدی نموده‌اند؛ مجازاتی که در مقایسه با مجازات مشرکین در واقع تخفیفی برای آنهاست. لذا این آیه نمی‌تواند مجوزی برای آغاز جنگ با مطلق غیر همکیشان باشد.
صفحات :
از صفحه 159 تا 184
مناظرات شيخ الشريعة الاصفهاني مع السيد محمود شكري الآلوسي: رسائل فی اثبات وجود الحجه المنتظر و امامته و فیها تحقیقات و جوابات کافیه وافیه
نویسنده:
تحقیق: موسسه امام صادق ، مقدمه و تعلیق: جعفر سبحانی
نوع منبع :
کتاب , مناظره،گفتگو و میزگرد , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه امام صادق علیه السلام,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
کتاب حاضر مناظره و پرسش و پاسخهایی است پيرامون غيبت امام زمان عليه السلام و اثبات وجود و امامت آنحضرت، كه سيد محمود شكري آلوسي از بغداد در سه نوبت تقديم داشته و شيخ فضل الله شریعت با تفصيل و استدلال از آنها پاسخ گفته است.
النصب والنواصب
نویسنده:
محسن المعلم
نوع منبع :
کتاب , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
بیروت: دار الهادی,
تحلیل روشی نقدهای علامه جوادی آملی در تفسیر تسنیم بر آرای تفسیری رشیدرضا در تفسیر المنار
نویسنده:
نویسنده:حسین محققی؛ استاد راهنما:محمدحسین بیات؛ استاد مشاور :علیرضا فخاری,علی بنایی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
یکی از برجسته‌ترین تفاسیر شیعه، تفسیر «تسنیم» نوشته آیت الله جوادی آملی و از تفاسیر طراز اوّل قرآن کریم در بین تفاسیر اهل سنت، «تفسیر القرآن الکریم» مشهور به تفسیر المنار تالیف محمد عبده و رشیدرضا می‌باشد. این دو تفسیر از دو خاستگاه فکری و اعتقادی متفاوت برآمده‌اند اما نسبتا از شیوه‌ها و اسلوب‌های مشترکی مانند تفسیر قرآن به قرآن(تفسیر تصدیقی) برخوردارند، به همین دلیل المنار حضور قابل توجهی در تسنیم دارد و شاهد مواجهه‌های مختلف آیت الله جوادی آملی با آراء المنار هستیم، به طوری که با احصایی که در تفسیر تسنیم صورت گرفت حدود 1000 مورد از آرای تفسیری المنار سخن به میان آمده است که نزدیک به 200 مورد آن، نقدهای آیت الله جوادی بر المنار است. از آنجا که عنوان این رساله «تحلیل روشی نقدهای‌ علامه جوادی آملی در تفسیر تسنیم بر آرای تفسیری رشیدرضا در تفسیر المنار» می‌باشد بنابراین در این پژوهش، محور نقدهای مؤلف تسنیم بر صاحب المنار مورد تحلیل قرار گرفته است؛ به این ترتیب که پس از نقل آراء تفسیری المنار، نقد یا نقدهای آیت الله جوادی مطرح سپس این نقدها مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و میزان وارد و همچنین منصفانه بودن آن‌ها مشخص شده است؛ در صورت وارد بودن یا وارد نبودن این نقدها، دلایل آن‌ها ذکر شده و مورد تحلیل روشی قرار گرفته است و در نهایت اگر آیت الله جوادی در نقد خود نکته‌ای را متذکر نشده آن نکته ذکر و نقد ایشان تکمیل گردیده است. یافته‌های پژوهش حکایت از آن دارند که علامه جوادی آملی معمولا با روش‌هایی مانند روش قرآن به قرآن، قرآن به عقل، قرآن به روایت و با استفاده از مقبولات و مسلّمات رشیدرضا، باز تعریف مفاهیم اساسی، منشأشناسی سخن المنار، ارجاع متشابهات به محکمات، استفاده از روش ردّ پیش فرض‌های رشیدرضا و روش ردّ مبانی کلامی ناصحیح وی به نقد سخنان این مفسر مبادرت کرده است. به نظر می‌رسد غالب و روح نقدهای علامه جوادی آملی بر المنار، مستند و مستدلّ بوده و می‌توان با اندکی تصحیح، این نقدها را تکمیل کرد و پذیرفت، چرا که بن‌مایه فکری آیت الله جوادی در تفسیر که متّکی به سرچشمه وحیانی اهل بیت عصمت و طهارت(ع) است بسیار غنی‌تر از صاحب المنار بوده و این مطلب را می‌توان در پختگی آراء ایشان به وضوح مشاهده کرد.
ارزیابی دیدگاه‌های رشید رضا، حقی بروسوی و بیضاوی در مباحث مهدویت
نویسنده:
نویسنده:ریحانه امین الرعایائی؛ استاد راهنما:نفیسه فقیهی مقدس
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
چکیده :
مسئله‌ی مهدویت و موضوعات پیرامون آن در آخرالزمان از مسائلی است که در منابع معتبراهل سنت بدان پرداخته شده است. وجود اشتراکات متعدد و اختلافات اندک در باور مهدویت میان شیعه و سنی ضرورت پژوهش و روشن شدن حقیقت ماجرا در این بین را دو چندان می‌کند. خصوصا اینکه در پی پذیرش هر دیدگاه موضع‌گیری‌های متفاوتی نسبت به رویدادهای آخرالزمانی اتفاق می‌افتد. ما در این پژوهش کوشیده‌ایم با روش تحلیلی- توصیفی ضمن بررسی دیدگاه‌های این مفسرین در موضوعات مهم مهدویت مانند: رجعت، نزول عیسی، دجال، ویژگی‌های مهدی، علامات قبل از ظهور، رویدادهای پس از ظهور، مفهوم انتظار و نیز بررسی اختلاف نظر در این موضوعات در بین این سه مفسر به جدی بودن مسئله‌ی مهدویت در منابع فریقین ونیز یکسان نبودن نظرات مخالفین شیعه در این مسئله بپردازیم و بدین ترتیب انگیزه‌ای بیشتر برای واکاوی مسئله‌ی مهدویت در میان مخالفین شیعه ایجاد کنیم. همچنین نتایج حاصله از این پژوهش می‌تواند موضوعات نامفهوم در موضوع مهدویت که بر عموم اهل سنت و خصوص مفسرین مشتبه شده است را روشن کند تا اندیشمندان شیعی با تمرکز بر این شبهات به آنها پاسخ دهند.
بررسی مبانی ارزش‌های اخلاقی از نگاه علامه طباطبایی، سید قطب و رشید رضا
نویسنده:
نویسنده:حسین کریمی؛ استاد راهنما:محمد قربان زاده؛ استاد مشاور :جلیل عابدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
تحقیق پیش رو تحت عنوان «مبانی ارزش‌های اخلاقی از دیدگاه علامه طباطبایی، سید قطب و رشید رضا» با روش تحلیلی و تطبیقی به بررسی و تبیین دیدگاه‌های سه مفسر پرداخته است. منظور از مبنا در این پژوهش اصول موضوعه و مسلّم در علم اخلاق است. ارزش اخلاقی یعنی اصول و قوانینی که دارای ملاک و معیار مشخصی است که از پشتیبانی اعتقادی و اخلاقی برخوردار می‌باشد. اخلاق حالت وصف روحی است که طبق آن کارها به‌آسانی از انسان سر می‌زند. هر سه مفسر منشأ مفاهیم اخلاقی را خداوند متعال می‌دانند. اخلاق ازنظر هر سه مفسر مطلق بوده و نسبیت باطل است. فایده اخلاق، همان تشخیص فضایل از رذایل است. ازنظر هر سه مفسر اخلاق قابل تغیر است. مبانی ارزش‌های اخلاقی سه نوع است: اول: مبانی هستی‌شناسی (توحید، حاضر و ناظر دانستن خداوند، ثبت و محاسبه اعمال، سنت‌های الهی و ایمان) هر سه مفسر موارد مذکور را از مبانی هستی‌شناسی دانسته و آن را منشأ تمامی ارزش‌های اخلاقی می‌دانند. دوم: مبانی معرفت‌شناسی، (فطرت و فطری بودن دین، عقل سلیم) علامه طباطبایی را می‌توان از مفسران عقل‌گرا دانست. سید قطب منکر نقش عقل است. رشید رضا نقش عقل را برجسته می‌داند. سوم: مبانی انسان‌شناسی، مثل (تغییرپذیری اخلاق، جبر و اختیار، قضا و قدر، هدایت‌پذیری، هدایت و ضلالت، کمال‌جویی، سعادت فردی و اجتماعی، معاد باوری و معرفت نفس و حالات نفسانی) می باشد. در موضوع جبر و اختیار، قضا و قدر، مختار علامه طباطبایی، دیدگاه بین‌الامرین است. سید قطب که اشعری معتدل است، در جبر و اختیار، قضا و قدر، انسان را مسلوب‌الاختیار نمی‌داند. رشید رضا هم همان دیدگاه نزدیک به بین‌الامرین را انتخاب نموده است. درباره هدایت و ضلالت هر سه مفسر آن را منافی با اختیار انسان نمی‌دانند. هر سه مفسر سعادت روحی و جسمی اخروی و دنیوی را مطلوب می‌دانند. در ادامه بحث حسن و قبح عقلی و عبادت، سید قطب منکر حسن و قبح عقلی است، ولی علامه طباطبایی و رشید رضا قائل به حسن و قبح عقلی‌اند. علامه طباطبایی دیدگاه افراطی و تفریطی را در حسن و قبح عقلی ردّ نموده، دیدگاه اعتدالی را انتخاب می‌کند. هر سه مفسر عبادت را از مبانی ارزش های اخلاقی دانسته‌اند.
بررسی مبانی نظری اندیشه های تقریبی علمای سلفی با مطالعه موردی اندیشه های محمد بن علی شوکانی ، شاه ولی الله دهلوی و سید محمد رشید رضا
نویسنده:
نویسنده:رقیه عبدی؛ استاد راهنما:مهدی فرمانیان,سیدابوالحسن نواب؛ استاد مشاور :سید لطف اله جلالی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
چکیده :
محمد بن علی شوکانی ، شاه ولی الله دهلوی و سید محمد رشید رضا سه اندیشمند بزرگ از سه حوزه جغرافیایی مهم جهان اسلام می باشند که نمایندگی از سه گرایش پیشرو در درون جریان سلفیت نوین را در این حوزه های جغرافیایی یعنی سلفیه اعتدالی زیدیه یمن ، سلفیه تقریبی اخوان المسلمین مصر و سلفیه دیوبندی شبه قاره هند، برعهده دارند. بررسی اندیشه های این سه عالم، ضمن تایید گرایشهای سلفی و التزام ایشان به ظواهر ادله نقلی، نشان از تمایل به تبیین عقلانیت دینی مطابق اصولی که با سنت مخالف نباشد ، دارد و به تعبیر بهتر بیانگر رویکرد ضد تکفیری و وحدت گرایانه آنها علی رغم تاثیر پذیریشان از تفکرات بنیانگذار سلفیت نوین_ ابن تیمیه _است. اندیشه های تقریبی علمای سلفی را می توان در حوزه های مختلف اندیشه اسلامی همچون حوزه های کلامی ، تفسیری، فقهی و سیاسی اجتماعی مورد بررسی قرار داد. برآیند واکاوی اندیشه های شوکانی ، دهلوی و رشیدرضا در حوزه مبانی تفسیری بیانگر رویگردانی ایشان از ظاهرگرایی افراطی و پذیرش تاویل معقول بوده که بدین ترتیب با اندیشه های ابن تیمیه و سلفیت افراطی فاصله گرفته اند. در حوزه مبانی کلامی قرابت بیشتری نسبت به سایر حوزه ها با افکار ابن تیمیه داشته اند ولی در برخی موارد با ارائه تبیینی نسبتا متفاوت از مفاهیم کلیدی کفر،ایمان،توحید ، شرک ومساله بدعت و سنت ، حکم به اسلام اهل قبله داده و برخی از مواردی را که سلفیان تکفیری جزء اعمال مکفّر قلمداد نموده اند ، ایشان از مصادیق شرک اصغر دانسته و حکم به اسلام این افراد داده اند. در حوزه مبانی فقهی اندیشه های تقریبی، ضمن تاکید بر اجتهاد و نفی تقلید ، با عنایت ویژه به قواعد فقهیه و با طرح مساله فقه مقاصدی و تاکید بر اهداف شریعت سهل و سمحه اسلام وضرورت استفاده از ظرفیتهای این حوزه از فقه برای تنظیم تعاملات اجتماعی و سیاسی در عصر کنونی ، مبانی فقهی و اجتهادی خود را با تقریب و وحدت در جامعه اسلامی همسو نموده اند. تاکید براصل برادری و مواخات ، توجه به جایگاه وحدت بخش اهل بیت پیامبر (صلی الله علیه و اله وسلم) ،احترام به مقدسات فریقین ، احیای فریضه امر به معروف و نهی از منکر مهمترین مبانی اجتماعی و سیاسی اندیشه های تقریبی این بزرگان بوده که در این پژوهش به شیوه تحلیلی و توصیفی و با بررسی آثار و تالیفات ایشان مورد واکاوی قرار گرفته است.
بررسی تطبیقی مبانی نظری امام خمینی (ره) و رشیدرضا درحکومت اسلامی
نویسنده:
عبدالمطلب عبدالله ، صالح حسن زاده ، مهدی شیخ
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
نظریة ولایت فقیه امام خمینی و خلافت اسلامی‌ ‌رشیدرضا در باب حکومت و سیاست، تشابهات بسیاری‌ دارد طوری که در ساختار و اصول کلی مدلی یکسان را ارائه می‌‌دهند که در آن، هم بر نقش مردم تأکید شده و رأی ‌ایشان اهمیت‌ دارد و هم حکومت باید بر اساس مبانی و احکام دینی باشد. اجتهاد و مصلحت نیز موجب انعطاف‌پذیری دین و زمینه‌ساز اجرایی شدن حکومت دینی با توجه به شرایط روز خواهند شد. با وجود‌این شباهت در نظریه، نتایج عینی و خروجی اجتماعی جریان‌های وابسته به آن‌ها با یکدیگر تفاوت‌های زیادی‌ دارند. با بررسی مبانی نظری ‌این دو نظریه مشخص می‌‌شود نوع نگاه به دین و برخی ویژگی‌های آن، شامل: کارکرد دین، جاودانگی و جامعیت آن، و همچنین مبانی‌ای از الهیات و انسان‌شناسی، موجب بروز چنین رویکردی در حکومت و سیاست می‌‌شود. اما تفاوت‌هایی در نوع مواجهة شیعه و اهل سنت به ‌این مباحث، موجب تفاوت‌های مهمی‌ ‌در اجرای آن‌ها می‌‌شود. رویکرد شیعه مبتنی بر عقل و نقل است و از پشتوانة عقلی غنی‌ای بهره می‌‌برد در حالی که دین‌شناسی اهل سنت، بیشتر بر اساس نقل بوده و بر پایة فقه است.‌ این تفاوت موجب شده در عمل نظریة خلافت اسلامی‌ ‌نتواند به اهداف خود برسد.
صفحات :
از صفحه 131 تا 158
بررسی تطبیقی دیدگاه‌های رشید‌رضا در المنار و علّامه طباطبائی در المیزان پیرامون مسئلۀ شفاعت
نویسنده:
علیرضا شاه فضل قمصری
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
هدف این مقاله بررسی تطبیقی دیدگاه­های رشیدرضا در تفسیر المنار و علّامه طباطبائی در المیزان پیرامون مسئله شفاعت در قرآن کریم می باشد. این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی به بررسی تطبیقی دیدگاه­های این دو اندیشمند پرداخته­ا­ست. پیامد­های به دست آمده عبارتند از اینکه رشیدرضا ضمن بررسی آیات مربوط به شفاعت معتقد است آیات قرآن دلالتی بر وجود شفاعت در قیامت ندارد و تنها نجات‌دهندۀ بشر، اعمال نیک او می‌باشد. به باور رشیدرضا بین آیات شفاعت هیچ­گونه ناسازگاری وجود ندارد. ایشان با بیان استدلال عقلی بر نفی شفاعت می­گوید: شفاعت نزد حاکمان دنیایی یا بر پایۀ جهل است یا بر پایۀ عدم عدالت و هر دو حالت در مورد خداوند منتفی است. علّامه طباطبائی معتقد است آیات قرآن برای تبیین مسئله شفاعت کفایت می­کند و با بررسی دقیق آیات قرآن می­توان دیدگاه قرآن در این زمینه را استخراج نمود. اینکه در برخی از آیات به کلی شفاعت مردود شده دلیلش این است که خداوند می­خواهد شفاعت استقلالی را نفی کند و آیاتی که دلالت بر وجود شفاعت با اذن الهی دارد وجود شفاعت را به‌صورت غیر استقلالی و با اراده خداوند اثبات می­کند. از نظر علّامه، شفاعت فرصتی برای رحمت­گری خداوند در قیامت است و با شفاعت، نه جهلی از خدا بر طرف می­شود و نه به خدا منفعتی می­رسد. شفاعت علاوه بر اثر اخروی اثر دنیایی نیز دارد تا مردم به سمت شفیعان سوق داده شوند. نتیجه اینکه آیات قرآن بر مسئلۀ شفاعت دلالت قطعی دارند و به صورت واضح بر اینکه شفاعت هم امکان عقلی دارد هم امکان وقوعی، تصریح می نمایند.
صفحات :
از صفحه 283 تا 304
بررسی آراء و مبانی فكری محمد رشید رضا در زمينۀ حديث
نویسنده:
اختر سلطانی، مهدی مهریزی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
نقد حديث و دانش‌هاي مرتبط با آن، همواره، مورد توجّه محدثان بوده است. رشید رضا، یکی از انديشه‌وران معاصر و تأثيرگذار در زمينة حديث است. او ضمن باور اجمالی به روایات، نقدهایی فراتر از آنچه مشهور عالمان مسلمان گفته‌اند، بر حدیث وارد ساخت. نگاشته نشدنِ حدیث در قرن اول، رواج نقل به معنا در احادیث، کثرت جعل و وضع، و تأکید بر نقد متن برای اعتبارسنجی روایات، از جمله مباحث قابل توجه در انديشة اوست. شايد عدّة زيادي رشید رضا را سلفي و جزء «قرآنيون» بدانند، اما نگاه او به حديث را مي‌توان حد فاصل دیدگاه قرآنيون و مشهور محدثان دانست. در این مقاله تلاش می‌شود تا ضمن نشان دادن خاستگاه اندیشه‌ها، مبانی و آرای رشيد رضا نسبت به حدیث استخراج و نقد گردد.
صفحات :
از صفحه 73 تا 88