جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جمهورى اسلامى ایران با طرح نگاهى جدید، اندیشه و رفتار حاکم بر غرب را با چالش مواجه کرد. و عرفى گرایان از سه منظر فلسفى ـ کلامى، فقهى ـ حقوقى، و جامعه شناختى جمهورى اسلامى ایران را مورد نقد قرار دادند. این نوشتار با تمرکز بر نقد و ارزیابى دیدگاه عرفى گرایان در رویکرد فلسفه سیاسى، این مسئله را مطرح مى سازد که عرفى گرایى تا چه میزان در مبانى جمهورى اسلامى ایران تأثیر گذاشته است؟ در پاسخ، این فرضیه را طرح مىکنیم که: جمهورى اسلامى ایران در سطح باور (فلسفه سیاسى)، از عرفى گرایى تأثیرى نپذیرفته است و دیدگاه عرفى گرایان مبنى بر تبیین سکولار از مبانى فکرى جمهورى اسلامى ایران مقرون به صواب نیست. گفتمان جمهورى اسلامى ایران بر ارزش هاى اخلاقى، عدالت مدارى، اهداف معنوى، مردم سالارى دینى، و شمول دین بر سیاست تأکید داشته و دارد؛ امّا گفتمان سکولار بر مادّیت، تقدّم منافع مادّى، و گرایش هاى مصلحت جویانه تأکید مىکند.

كمال طلبى را مى توان هدف نهايى انسان دانست، گرچه در تعيين مصداق، ممكن است خطاهايى صورت پذيرد. با توجه به اينكه ميل به كمال ذاتى انسان است، انديشمندان در طول تاريخ، ويژگى هايى براى انسان كامل ذكر كرده اند. اين تحقيق درصدد تبيين و تطبيق ديدگاه علامه طباطبائى و شهيد مطهرى در خصوص انسان كامل است. روش پژوهش توصيفى بوده و با توجه به بررسى تطبيقى نظرات، از تحليل محتوا استفاده شده است. يافته ها حكايت از اين دارد كه انسان كامل انسانى داراى ارزش هايى مانند: عبادت، خدمت به خلق و آزادى است كه همه در او به صورت هماهنگ رشد كرده و رشد هركدام از اين ارزش ها به حد اعلا رسيده است. در فرايند تحقيق، آنچه به دست آمده هماهنگى و هماوايى بين نظرات اين دو انديشمند در زمينه انسان كامل است، گرچه در تعيين مصداق «انسان كامل»، امكان شناخت و نوع نگاه به او، اختلاف نظر است.

تردیدى نیست که مبانى و زیرساخت هاى علوم انسانى در زندگى نظرى و عملى انسان تأثیر به سزایى دارند، چرا که نوع نگاه محقق به انسان، مسائل زیادى را از قبیل موضوع، روش و کاربرد در علوم انسانى معین کرده و از سوى دیگر، رفتارها، اعتقادات و حتى احساسات افراد بر این اساس شکل گرفته و تقویت مى شود، از این رو بررسى آنها ضرورى است. در این مقاله آن دسته از مبانى انسان شناختى علوم انسانى که دیدگاه هاى روانکاوانه اریک فروم بر آنها استوار است در قالب عناوینى چون اومانیسم، ماهیت انسان، از خودبیگانگى، سرشت مشترک انسان ها، انسان و دین و نیز انسان کامل، بررسى شده و با توجه به معارف اسلامى نقد مى شود.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.