جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مبحث «جعل» یکی از مباحث مهم فلسفه و عرفان نظری است. جعل به معنی موجود کردن معلول توسط علت است و با مفاهیم علیت، تکوین، خلق و ایجاد، هم معناست. مساله مهم در مبحث جعل آن است که آیا آنچه مجعول واقع می شود، وجود است یا ماهیت یا صیرورت ماهیت به وجود؟ در عرفان نظری و فلسفه های اصالت وجودی، به ویژه حکمت متعالیه، با توجه به اصالت وجود، جعل نیز به وجود تعلق می گیرد و ماهیت، امری اعتباری است. امام خمینی، علی رغم آنکه یکی از بزرگان عرفان نظری و از اصحاب حکمت متعالیه است، در عرفان معتقد به مجعولیت ماهیت می باشد و ساحت وجود را از هرگونه جعل و مجعولیت مبرا می داند. علاوه بر آن، ایشان ادعای مهم و به ظاهر متناقض را مبنی بر جمع بین «مجعولیت ماهیت»، «اصالت وجود و مجعولیت ماهیت» و «مجعولیت وجود و اعتباریت ماهیت» مطرح می سازند. در این مقاله سعی شده است ابعاد نظریه امام در مبحث جعل و ایرادهای وارد شده بر آن مورد بحث و بررسی قرار گیرد.

چکیدهتفکر آدمی، این وجه تمایز بخش انسان از موجودات، برای انتقال به دیگران نیازمند واژگانی است که به مدد زبان انجام می شود.حروف به عنوان یک قسم از اقسام کلمه ، بیشترین مباحث را به خود اختصاص داده است زیرا حروف نقش غیر قابل انکار در تعقل و تکلم انسانی دارد که نمی توان آن را نادیده گرفت . هویت سنجی معنای حرفی ،مسأله ای است که همواره در مکاتب علمی ، مورد توجه بوده است .این موضوع ، موضوعی است که در علوم مختلف مانند ادبیات ، اصول فقه و همینطور فلسفه ، بحث می شود.یکی از نظریات برجسته پیرامون معنای حرفی، نظریه فقیه اصولی و حکیم متأله مرحوم آیت اللّه شیخ محمد حسین غروی اصفهانی ، معروف به «کمپانی» است، که آثار ایشان در دو وادی فقه و اصول بر دیدگاه های ژرف و آرای پخته و پاک او دلالت می کند و نظر گاه های فلسفی او بسیار محکم می نماید و کسی از اهل فلسفه در عصر او به پای وی نمی رسید.ایشان به دلیل آشنایی با فلسفه اسلامی و تدریس آن، در اصول نیز مبانی فلسفی را گسترش داده است. بنابراین آثار ایشان مملو از نظریات بزرگان فلسفه اسلامی می باشد.در این رساله بر آنیم که دیدگاه زبان شناسان و ادبا در کنار آرای اصولیون و فلاسفه به ویژه علامه محقق مرحوم آیت اللّه العظمی شیخ محمد حسین اصفهانی در معنای حروف ومعنای حرفی مطرح و به بوته نقد و بررسی گذارده شود.کلمات کلیدی: معنای حرفی، معنای اسمی ، وجود رابط ، وجود مستقل، محقق اصفهانی (ره)