جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پرسش اساسی این جستار ناظر به این مطلب است که چگونه می توان نظریة معناداری نزد ملاصدرا را طراحی کرد. جستار حاضر می کوشد تا پس از اشاره به نکات روشی هم چون بیان نسبت سمانتیک، متافیزیک، و معرفت شناسی بر اساس اصل «درستی تفکیک و نادرستی تقدیم» و نیز تفکیک های سه گانه میان زبان طبیعی و زبان منطقی، تعیین کوچک ترین واحد معناداری، و نقش فاعل شناسا در معناداری به نظریة معناداری نزد صدرالمتألهین نزدیک شود. از جملة نتایج جستار حاضر می توان به ترجیح زبان منطقی بر زبان طبیعی مبتنی بر عقل منطقی و برهانی، تعیین واژه و جمله به منزلة کوچک ترین واحد های معناداری مبنی بر نظریة لحاظ ها و عدم دخالت فاعل شناسا مبتنی بر نقش اعدادی و نظریة صدور و جعل ثانی اشاره کرد.

یکی از مهم ترین و اساسی ترین موضوعاتی که در رابطه با انسان باید مورد تجزیه و تحلیل قرارگیرد، ظرفیت تعلم و تربیت پذیری اوست. به این معنا که وی دارای توانایی ها و استعدادهای بالقوه ای است که جهت رشد و به فعلیت رساندن آن ها، تنها ابزار قابل استفاده تعلیم و تربیت می باشد. و از جایی که وی دارای ابعاد گوناگون وجودی است، لذا در همه آن قلمروها قابل تربیت است. و نیز چون دارای فطرت الهی است، درصورتی می تواند به کمال مطلوب و انسانیت برسد که در مسیر فطرت حرکت کرده و توانایی های وجودی خود را در مسیر تکامل معنوی و ارتقایی به فعلیت برساند. و برای انجاماین مهم، هدف اصلی و نهایی بعثت انبیا علیهم السلام، تعلیم انسان ها و تزکیه نفوس بوده است. از مسائلی که از صدر اسلام تاکنون توجه قرآن پژوهان را به خود متوجه ساخته، این است که چرا قرآن این وحی نامه الهی در ارتباط با فلسفه بعثت انبیا که تعلیم و تربیت است تعبیرات متفاوت و ناهمگون دارد. در برخی تعلیم و در برخی تزکیه مقدم شده است. در این دوران طولانی برخی به پاسخ این سوال برآمده اند. این باعث شد که هدف بنده قرار گرفته و به طور عمیق مورد بررسی قرار گیرد. نوشته حاضر به روش توصیفی –تحلیلی وگردآوری مطالب به شیوه کتابخانه ای ونرم افزاری به این نتیجه رسیده است که در مورد تقدیم و تأخیر «تعلیم» و«تزکیه»درآیات چهارگانه ( بقره: 129 و 151؛ آل عمران: 164؛ جمعه:2) باید گفت آن جا که دعا و پیشنهاد حضرت ابراهیم علیه السلام است و تعلیم برتزکیه مقدم شده، اشاره به وضع طبیعی آن دارد، و در موارد سه گانه که تزکیه مقدم ذکر شده، تقدم، تقدم زمانی نیست، بلکه تقدم رتبی است و اشاره به مسأله هدف بودن آن دارد؛ چرا که هدف اصلی، تربیت است و بقیه همه مقدمه آن و هشداری است بر این که تربیت اخلاقی و روحی، مهم تر از آموختن است.

یکی از مباحث مهم علم بلاغت که در طول تاریخ،اندیشمندان و پژوهشگران را به خود مشغول کرده است تقدیم و تأخیر می‌باشد. علماء در ذیل این مفهوم درصدد یافتن معانی دقیق و ظریف میان عبارات هستند که پس از ایجاد تغییر در ساختار و الگوی اولیه کلام به وجود آمده است. قرآن کریم که معجزه جاوید الهی می-باشد، به این موضوع توّجه کرده و مخاطبان خود را به فهم تفاوت بین اسلوب و عبارات و کشف معانی ثانویه و دریافت ژرفای مطالب تشویق نموده است و از آن‌ها خواسته است که با دقت و حساسیت از اسالیباستفاده کنند.از رهگذر دریافت این تفاوت های ظریف و دقیق، به شیوه بیانی می‌رسیم که امروزه مورد توّجه و تأیید مفسران و محققان گشته است و آن بیان بلاغی می‌باشد. در این شیوه بیانی پژوهشگران بلاغت،آیات وسوره‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهند. تقدیم و تأخیر ویژگی سبکی است که نقش اساسی و مهمی در انتقال مفاهیم قرآن کریم دارد به ویژه در کشف معانی ثانویه و معانی را تابع اعتبارات مناسبی می‌گرداند که شخص سخنور در نظر دارد.در این پژوهش به بررسی جلوه‌های گوناگون تقدیم و تأخیر بر اساس نظریات اهل فن پرداخته شده است. با تحلیل محتوا می‌توان گفت تقدیم و تأخیر یکی از دلایل اصلی انعطاف پذیری زبان عربی است که موجب دقت در بیان، بوجود آمدن فصاحت، قوت سبک بیان، صیانت از معنا و همچنین زیبایی در عبارت می‌شود.