جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این نوشتار، آسیب های ماهوی فرهنگ دینی را به بررسی نشسته است. وجه تمایز جوامع انسانی و حیوانی، شاخصة فرهنگی جوامع انسانی و نیز برشماری رویکردهای کلی در چیستی فرهنگ و تقسیم گونه های فرهنگ به مادی و معنوی و تأثیر و پیشین هریک از انواع دوگانة فرهنگ مادی و معنوی بر دیگری، موضوعات درآمدی بحث را صورت داده است. مفهوم آسیب و آسیب فرهنگی و تقسیم آن به دو شاخة آسیب های بیرونی و درونی، و تبیین شرایط و پیش فرض های لازم در موضوع امکان سنجی آسیب های ماهوی فرهنگ دینی، بخش نخست از مباحث اصلی نوشتار است. پژوهنده در بخش دوم بحث، شش نوع آسیب ماهوی برای فرهنگ دینی بر شمرده است که عبارتند از: سست باوری به مبانی فرهنگ، تغییر نقش عناصر فرهنگی، با سه زیرعنوان خداانگاری انسان، خرافه پرستی و لهوگرایی، ستیز فرهنگی، گسست فرهنگی، ناسازگاری سامانه های نظام فکری و تحول فرهنگی. در بخش پایانی، نویسنده به راهبرد پیشگیرانه از آسیب فرهنگی پرداخته و همخوانی باورها با مواضع کنشگرهای اجتماعی را مهم ترین راهبرد پیشگیرانه از آسیب پذیری ماهوی فرهنگ دینی شناخته است.

نقش مهم فرهنگ در جهت دهی به رفتارهای سیاسی، اقتصادی، نظامی و اجتماعی باعث شده است که امروزه از قدرت فرهنگ به عنوان یک عامل مهم در تعاملات اجتماعی و پایداری و مانایی فرهنگ ها یاد شود؛ سپاه پاسداران نیز از این امر مستثنا نبوده و برای تداوم مانایی و پایایی، نیازمند حفظ فرهنگ پاسداری در بستر زمان می باشد. چرا که نهاد سپاه و فرهنگ پاسداری مترتب بر آن یکی از زایش های مبارک انقلاب اسلامی است که به فرمان رهبر کبیر انقلاب شکل گرفت. بی شک همان عامل ایجادی که باعث خیزش این روحیه و تحولات بزرگ شده است، عامل پایداری و مانایی این حرکت نیز خواهد بود. این مقاله با هدف پاسخ دهی به این سوال اساسی شکل گرفت که: قدرت فرهنگ از چه هویتی برخوردار است و چگونه می توان با جهت دهی عناصر قدرت فرهنگی، مانایی و پایایی فرهنگ پاسداری انقلاب اسلامی را حفظ نمود و پاسداران انقلاب را به سپر دفاع همه جانبه در عرصه های مختلف مجهز نمود؟ مطالعه و تحلیل داده بنیان و تبیین گویای این واقعیت گردید که با جهت دهی درست و صحیح عناصر فرهنگی فرهنگ پاسداری، می توان به این توانمندی دست یافت و با به کارگیری توان تکنولوژیکی روز و به روزسازی آموزه های فرهنگ پاسداری بتوان پاسخ گوی نیازها و تهدیدات در حوزه های مختلف گردید و سپر دفاع همه جانبه را برای دفاع از کیان اسلامی فراهم نمود.

نگارنده در این مقاله تلاش کرده تا از منظر یک رهیافت و رویکرد فرهنگی به تبیین انقلاب اسلامی، این پدیده شگفت انگیز قرن، بپردازد. در این راستا، با بهره گیری از دیدگاهها و نظریات امام خمینی، نکات عمده و محوری این رویکرد، و نیز جامعیت نگاه معمار انقلاب اسلامی به آن بیان شده است. توجه به ابعاد معرفتی و باورها و وجه ایدئولوژیک انقلاب اسلامی، ارزشهای منبعث از باورها و رفتارهای مترتب بر آن، مهمترین دلالتهای فرهنگی را در این رویکرد تشکیل می دهد.