جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 3
تحقیق الزوراء: شرح اثر عرفانی فلسفی علامه دوانی
نویسنده:
کمال بن محمد اللاری؛ تصحیح و تعلیق: سعید رحیمیان
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب) , شرح اثر , حاشیه،پاورقی وتعلیق , ترجمه اثر , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
قم - ایران: آیت اشراق,
چکیده :
رساله زوراء علامه دوانی (حاوی نظریه مهم و اساسی ارجاع علیت فلسفی به تشأن و ظهور) را می‌توان حلقه وصلی بین عرفان نظری و فلسفه دانست. همچنان که واسطه العقد بین «مکتب فلسفی شیراز» و «حکمت متعالیه صدرالمتألهین» به شمار می‌رود که در نهایت به تبیین فلسفی تجلی و ظهور بجای علیت و تهیه پشتوانه نظری نیرومندی برای عرفان مکتب ابن‌عربی ـ در حکمت متعالیه ـ انجامید. این رساله شرح فخرالدین کمال ابن محمدلاری از شاگردان برجسته علامه دوانی و از دست‌پروردگان مکتب فلسفی شیراز بر شرح علامه بر متن زوراء است. نویسنده این کتاب را از «مقدمه، ترجمه رساله الزوراء، تمهید (فی تعریف العلة الحقیقة)، تذکرة و استبصار (فی أن المعلول شأن من شئون العلة)، تبصرة ( فی أن المعلول اعتباری محض)، تشبیه (فی أنه کیف یکون الشیء موجودا باعتبار و معدوم بالاخر)، تنبیه (فی إثبات ذات واحده للوجود (الحق المتعال) و ان ما سواه من شؤونه)، تذکرة أخری (فی اتحاد الممکنات فی المعدومیة) و تنبیه (فی أن زوال المعلول هو ظهور العلة بوجه آخر)» گردآوری کرده است. در مقدمه آمده است: «هر چند مشهورترین قول علامه دوانی در فلسفه و الهیات، مسلک او در باب وجود و ماهیت است که به (ذوق‌التاله) یا (ذوق‌المتألهین) نامبردار شده است اما از آنجا که مهمترین اثر او که مبین حقیقت مسلک وی و به منزله پلی بین فلسفه و عرفان نظری محسوب می‌شود و در اواخر عمر وی نیز به نگارش درآمده همانا رساله زوراست که حاوی نظریه مهم و اساسی ارجاع علیت فلسفی به تشأن و ظهور مطرح در عرفان می‌باشد، می‌توان مهم‌ترین قول وی را نیز همین نظریه دانست.» از دیگر مباحث این کتاب «إزاحة وهم مما سبق و انارة [افادة] فهم فیما یلحق، بسط وطاء (الامتداد الزمانی شأن من شوؤن العلة له احاطة بالجمیع)، تشبیه (فی أن التدریج أنما ینشأ من القصور فی الادراک)، کشف غطاء (فی المسائل الثلاث: احاطه علم الحق بالاشیاء)، تذکرة (فی بیان ظهور حقیقة واحدة بصور مختلفة جزئیة)، تبصرة (فی أن صورة الشیء غیر حقیقته) و تنبیه (وجه الانطباق و الموازاة بین العوالم و مشاهدة الواحد)» است. در این کتاب همچنین به «شک و تحقیق (فی کیفیة تلبس الحقیقة الواحدة بصور مختلفة)، تشبیه‌ (فی تنظیر ما ذکر بالوجود الذهنی)، زیادة کشف (فی أن للحقایق صعودا و نزولا مع النفس، رمز (التمایز و الکثرة بالنفس و فی النفس و إنها عین)، تنبیه (النفس مادة جمیع الصور و کتاب جامع و اسم اعظم محتد لکثراته) و تکلمه (تنظیر النفس الرحمانی بالنفس انسانی و تبیین وحده المبدأ و المرجع) پرداخته شده است. این رساله حاوی بیست فصل و یک خاتمه و وصیت (سفارش) است، فصل‌های این رساله با نام‌های مختلف از جمله تمهید ـ تذکره ‌ـ تبصره ـ تشبیه ـ تنبیه ـ رمز ـ کلمه ـ کشف غطاء ـ بسط وطاء ـ شک و تحقیق ـ زیادة کشف و ازاحة وهم از یکدیگر متمایز شده‌اند. در اینجا خلاصه‌وار به محتوای هر یک از فصول بیست‌گانه اشاره می‌شود: 1 ـ تمهید: در تعریف علت حقیقی شیء و تبیین دو وجه مجعولیت و عدم مجعولیت ماهیت. 2 ـ تذکره و تبصره: در اینکه معلول شیئی از شؤون علت است. 3 ـ تبصره: در اینکه معلول اعتباری محض است. 4 ـ تشبیه: در اینکه چگونه یک چیز به یک اعتبار موجود است و به اعتبار دیگر معدوم و عدم. 5 ـ تنبیه: در اثبات ذات واحد وجود (حق متعال) و اینکه دیگران شؤون و وجوه آن‌اند. 6 ـ تذکره: در اتحاد سنخ ممکنات در معدوم‌بودن. 7 ـ تنبیه: اینکه زوال و معدوم بودن معلول عبارتست از ظهور علت به گونه‌ای دیگر. 8 ـ ازاحه وهم: در اینکه نسبت اول (حق) متعال به ثانی (اولین صادر) اصل و مادر همه نسبت‌هاست بی هیچ مانندی. 9 ـ بسط وطأ: در اینکه امتداد زمانی نیز شأنی از شؤون علت است که به دیگر شؤون (جز مراتب عالیه و مجرد) احاطه دارد. 10 ـ تشبیه: در اینکه تدریج تنها از تنگی و کوتاهی ادراک ناشی می‌شود. 11 ـ کشف غطاء: در بیان سه مسئله: درجه احاطه علم حق به اشیاء ـ نحوه وجود حوادث در ذات آنها ـ نسخ. 12 ـ تذکره: در تبیین نحوه ظهور حقیقتی واحد به صورت‌های مختلف جزئی و کلی بر ابزارهای ادراکی مختلف. 13 ـ تبصره: در اینکه صورت شیء غیر از حقیقت آن است چون حقیقت چه بسا به صورتهای گوناگون در‌آید. 14 ـ تنبیه: در وجه انطباق و موازات بین عوالم، مشاهده واحد در کثرت‌ها و ظهور اعمال و تجسم آنها. 15 ـ شک و تحقیق: در اینکه چگونه حقیقت واحد واجد دو یا چند صورت می‌باشد. 16 ـ تشبیه: در تنظیر مطلب پیشین به وجود ذهنی که در آن جوهر در ذهن به صورت عرض ظاهر می‌شود. 17 ـ زیادتی کشف: در اینکه حقایق همراه با نفس صعود و نزول دارند و اینکه حقیقتی واحد می‌تواند به صورت مادی یا مجرد ظاهر می‌شود. 18 ـ رمز: در اینکه تمایز و کثرت بالنفس و فی النفس است و اینکه عین واحد در اعیان جلوه‌های متعدد در اذهان دارد. 19 ـ تنبیه: در اینکه نفس، ماده جمیع صور و کتاب جامع و اسم اعظم و محل انگیزش کثرت و تعدد است. 20 ـ تکمله: تشبیه نفس رحمانی به نفس انسان و تبیین وحدت مبدأ و مرجع: بر آن اساس.
سیرى در ادله نقلى صدرالمتألهین بر وحدت شخصى وجود
نویسنده:
مرتضى رضایى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
یکى از مهم ترین مسائل مطرح در فلسفه، بحث درباره وحدت و کثرت وجود است. از قول به تباین موجودات تا قول به وحدت شخصى وجود، دیدگاه هایى اند که در میان فیلسوفان طرف دارانى دارند. نظریه وحدت وجود ـ که تبارى عرفانى دارد ـ در حکمت متعالیه صدرایى جایگاهى مهم را به خود اختصاص داده است. با این حال، این نظریه بدیهى نبوده، نیازمند اثبات است. صدرالمتألهین مى کوشد با اقامه چند برهان این نظریه را اثبات، و در مباحث گوناگون فلسفى از آن استفاده کند. وى، در کنار براهین فلسفى، شواهد نقلى پرشمارى نیز براى نشان دادن درستى این نظریه ارائه کرده است. این مقاله، مرورى است بر آیات و روایاتى که صدرالمتألهین براى وحدت وجود و لوازمِ آن به آنها استشهاد مى کند. مجموعه این شواهد را مى توان در پنج دسته جاى داد. بالطبع، شاهد بودن این دسته از آیات و روایات بر مدعا، در صورتى مقبول است که بر استظهار وحدت وجود از این متون، هیچ خدشه اى وارد نباشد.
صفحات :
از صفحه 11 تا 32
وجودشناسی از دیدگاه دوانی
نویسنده:
حسین محمدخانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
جلال الدین محمدبن اسعد دوانی (908-830) یکی از برجسته ترین متفکران اسلامی مکتب شیراز است که پرداختن به اندیشه های او می تواند کمک زیادی در شناخت بیشتر این مکتب و تاثیر آن بر فلسفه اسلامی داشته باشد.بی شک مهم ترین اندیشه های محقق دوانی را می توان در نظریات وجودشناسی جستجو کرد. وی در این خصوص با دو رویکرد به بحث می پردازد: 1. اساس دیدگاه وحدت وجودی (ذوق تاله)، وجود را منحصر در ذات خداوند دانسته، آن را حقیقت وجود و وجود خاص معرفی می کند و معتقد است سایر موجودات تنها در پرتو انتساب به آن وجود خاص موجود می شوند. بر این اساس اشتراک موجودات را اشتراک نسبی می داند یعنی اشتراک در وجود از جهت نسبتی که با وجود دارند. در وجود ذهنی معتقد است صورت علمی غیر از حقیقت است و در علیت، معلول را شان و تجلی علت می خواند؛ 2. در خصوص موجودات خارجی (با نگاه استقلالی)، با بنا نهادن فلسفه اش بر موجودات ممکن، موجود خارجی را شی متشخص دانسته که نمی توان در آن وجود را از ماهیت متمایز کرد لذا قاعده فرعیه را در خصوص رابطه وجود و ماهیت جاری نمی داند و معتقد است مجعول بالذات ماهیت موجوده است چرا که هر چه به عنوان مجعول، لحاظ شود ماهیتی از ماهیات است.این مقاله درصدد است نقش وحدت وجود در اندیشه های وجودشناسی دوانی را ارزیابی کند، از این رو به بیان مباحث مربوط به وجود و ماهیت، جعل، وجود ذهنی و علیت می پردازد
  • تعداد رکورد ها : 3