جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب "فقه النظرية عند الشهيد الصدر" اثر استاد "باقر بري" می باشد هدف از این تالیف این کتاب بررسی فقه نظریه های اسلامی از دیدگاه شهید صدر و روشی که وی در این جهت گیری فقهی بدان اصالت بخشیده و نیز تبیین فایده آن در خارج ساختن اندیشه های اسلامی از حالت جمود می باشد. فقه نظریات اسلامی، عنوان روش جدیدی از بررسی فقهی است که از مساله استنباط احکام از منابع آن عمیق تر است. زیرا از حالت پراکندگی در احکام و آیات و مفاهیم اسلامی می گذرد و به حالت ترکیب اندام وار که انسجام و پیوند دقیق بین اعضاء را منعکس می کند می رسد و به تعیین و کشف نظریات مذهبی اسلام در عرصه های زندگی و اجتماع منتهی می گردد. این کتاب مشتمل بر چهار فصل است. درفصل اول اصطلاح فقه نظریه تبیین می شود. فصل دوم اختصاص به روش موضوعی از دید شهید صدر دارد. دراین فصل نظریه سنت های تاریخی در قرآن کریم به عنوان نمونه ای از روش موضوعی شهید صدر در تفسیر قرآن کریم مورد بررسی قرار گرفته است. درفصل سوم ضوابط روش موضوعی درفقه نظریات اسلامی بحث شده است، نهایتا" در فصل چهارم برخی نظریات اقتصادی شهید صدر به عنوان نمونه های تطبیقی فقه نظریات اسلامی پرداخته شده است، بر اساس یافته های تحقیق، به کارگیری روش موضوعی شهید صدر در استنطاق منابع اسلامی و کشف نظریات اسلامی امکان ارائه تصورات و راه حل ها و نظریه های اسلامی معاصر و اصیل و همپا با نیازها و متغییرات زمان را به اندیشه اسلامی می دهد و به حیات اجتماعی انسان مسلمان صبغه ربانی آن را عطا می بخشد.

عنصر «اجتهاد» در فقه، خصیصه ای است همچون سایر خصایص اسلام که جلوه منحصر به فردی به آن بخشیده است. «اجتهاد» موتور محرکی است که توانسته است شریعت اسلام را همگام با زمان و مکان، مشکلات و معضلات، نیازها، سوالات و شبهات به پیش ببرد.وجود مجتهدان و ضرورت اجتهاد در هر عصر و زمانی مورد تأکید فراوان دین بوده و در مواجه با مشکلات جز با احیای اجتهاد نمی توان شریعت اسلام را در بستر زمان و مکان به حرکت در آورد.اجتهاد، به شریعت باروری و حاصلخیزی عطا می کند و به آن برای رهبری زمام امور زندگی، در جهت اهداف و مقاصد شارع، قدرت سرشاری می بخشد بدون این که از حدود و حریم الهی تجاوز کند و یا حقوق انسانی را پایمال نماید. البته دریافت چنین مطلبی، هنگامی میسر است که اجتهاد صحیح، با تمام شرایط، از اهل خود و در محل خود صادر گردد و هیچ عصر و زمانی خارج از اجتهاد نیست.