جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

موضوع رساله حاضر فلسفه در قرآن و سنت می باشد. رفع فقر ، تبعیض و بی عدالتی از ضرورت های پردازش به این موضوع است.لذا این رساله با هدف آشنایی بیشتر افراد جامعه با این تکلیف دینی و تشویق آنان به عمل ، به عنوان یک فریضه الهی ، صورت پذیرفته است. این رساله مشتمل بر مقدمه و شش فصل می باشد.در مقدمه به اختصار به اهمیت موضوع پرداخته شده است. در فصل اول رساله دلایل وجوب خمس در قرآن و سنت با توجه به آیه 41 سوره انفال و روایاتی که از ائمه اطهار ( علیهم السلام ) به ما رسیده ، احادیثی را به عنوان نمونه بیان کردیم. در فصل دوم ادله وجوب خمس و اینکه چرا باید خمس بعد از پیامبر ( ص) به امام ( ع) برسد و بعد از امام به دست جانشینان ایشان برسد مورد نقد و بررسی قرار داده و شبهات وارده در این زمینه را مطرح کرده و پاسخ داده ایم. در فصل سوم به چگونگی پرداخت خمس در زمان غیبت پرداخته و اقوالی را در زمینه مطرح کرده ایم. در فصل چهارم موارد أخذ و مصرف خمس در صدر اسلام را بیان کرده ایم. در فصل پنجم اثرات خمس بر جامعه و نقش آن را در استقلال فرهنگی و ابعاد اخلاقی و تربیتی یادآور شده ایم. در فصل ششم اثرات خمس را بر فرد مورد بررسی قرار داده و نتایج جاصل از پرداخت خمس و عدم پرداخت آن را ذکر کرده ایم. در پایان خلاصه و نتیجه بدست آمده و چند پیشنهاد نیز مطرح شده است. کلید واژگان: خمس: در لغت به معنای یک پنجم است. خمس: در اصطلاح : مالیاتی معادل یک پنجم می باشد که شریعت آن را در مواردی تعیین کرده است. فقه : فقه در لغت به معنای فهم یا علم به چیزی است. فقه در اصطلاح به معنای علم به احکام شرعی از راه ادله تفصیلی آن می باشد. فلسفه:فلسفه در لغت به معنی دانایی است. فلسفه:فلسفه در اصطلاح به معنی تبیین عقلانی یک واقعه یا پدیده است. سنت: سنت در لغت به معنای روش رویه ، آئین و شریعت آمده است. سنت در اصطلاح قول و فعل و تقریر پیامبر اکرم ( ص) و سایر معصومین ( ع) می باشد.

آیه 41 سوره انفال یکی از آیات مورد مناقشه مفسران فریقین است. اهل سنت بر این باور است که تخمیس در آیه، منحصر به غنائم جنگی است؛ در حالی که شیعه به فراغنیمتی بودن خمس اعتقاد دارد. افزون بر این، درباره اصناف مذکور در آیه باور غالب اهل سنت بر این است که نام خدا تشریفاتی است و تنها سهم پیامبر (ص) را باور دارند. درباره مقصود از قرابت و اصناف سه گانه در آیه، دیدگاه های شیعه با اهل تسنن تفاوت ماهوی دارد؛ شیعه تمامی خمس را از آن خاندان پیامبر (ص) می داند؛ در حالی که اهل تسنن تنها سهم ذوالقربی را برای بنی هاشم قرار می دهد. مقاله با نگاه تطبیقی و مقارن به بررسی این مسائل می پردازد.

یکی از تکالیف شرعی که خداوند در قرآن کریم بر مسلمانان واجب کرده، پرداخت خمس است. برپایه دیدگاه اهل سنت، مصداق خمس در آیه 41 سوره انفال تنها غنایم جنگی است، اما براساس دیدگاه ائمه اطهار (ع)، مصداق خمس تنها غنایم جنگی نبوده، بلکه تمامی منافع و عواید سالیانه را شامل می شود. با توجه به اهمیت و جایگاه خمس، رسول خدا (ص) و امامان معصوم (ع) علاوه بر تبیین مصادیق خمس، برای اجرای آن نیز اهتمام ورزیده اند. طبق این دیدگاه، آن دسته از روایات معصومان (ع) که بر حلیت تصرف در مال متعلق خمس دلالت می کند ناظر به شرایط و مقطع خاص و به علت شرایط سیاسی- اقتصادی و اجتماعی بوده است. بنابراین در عصر غیبت هم وجوب پرداخت خمس همچنان باقی است. در این پژوهش تلاش شده تا با بررسی تاریخی وضعیت خمس در عصر حضور، به صورت توصیفی و تحلیلی، شبهه های تاریخی این موضوع و دیدگاه اهل سنت مورد بررسی و نقد قرار گیرد.