جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کسبوکار و تعاملات تجاری را میتوان یکی از حوزههای فراگیر تعاملات اجتماعی در جوامع بشری دانست. این حوزه همواره، یکی از حوزههایی است که ساماندهی به آن و نظامسازی در آن بسیار دشوار بوده است تا جایی که تئوریهای گوناگون اقتصادی سعی در تبیین آن در سطوح گوناگون کردهاند. آموزههای دین اسلام در حوزة اقتصاد و روابط تجاری، بهگونهای فراگیر و همهجانبه، نظامی برپایة کسبوکار حلال بنا میکنند. درواقع، تلاش برای کسب روزی حلال، ساماندهندة حوزة تعاملات تجاری و اقتصادی است. در تلاش برای کسب روزی حلال، هم سعادت اخروی تأمین خواهد شد و هم کارآمدی دین در عرصة سامانبخشیدن به روابط تجاری به بهترین شکل ظهور خواهد کرد. برایناساس، در نوشتار حاضر تلاش شد، اصول کسبوکار حلال با تکیه بر آیات و روایات برشمرده و تا حدودی تبیین شود. از جملة این اصول میتوان به شاخصهای کسبوکار اسلامی در عرصة حقوق و دستمزد، خرید و فروش، توزیع و مصرف، تبلیغات و ترویج و نیز شاخصهای کلی در کسبوکار اسلامی اشاره کرد.

زمینه: دو پدیده اصول اخلاقی و مسوولیتهای اجتماعی در نهاد فرد و سازمان به امانت گذارده شده است و بازتابی از مظهر موجودیت آنها است. گذشته از این، گروههای ذی نفع خارجی هم می توانند بر استانداردها یا معیارهایی که اصول اخلاقی و مسوولیتهای اجتماعی نامیده می شوند، اثر بگذارند. اخلاق کسب و کار و مسوولیت اجتماعی بنگاه از جمله مباحثی است که امروزه سازمانها جهت رعایت حقوق اقشار جامعه، محیط و طبیعت بایستی مدنظر داشته باشند. هدف این مقاله بررسی نقش اخلاق کسب و کار بر مسوولیت اجتماعی بنگاه از دیدگاه تولیدکنندگان در صنعت قطعه سازی خودرو استان آذربایجان شرقی است.روش کار: در این مقاله ابتدا مروری بر ادبیات موجود در زمینه اخلاق کسب و کار و مسوولیت اجتماعی بنگاه شده است. سپس برای بررسی تاثیر اخلاق کسب و کار بر مسوولیت اجتماعی بنگاه از یک مطالعه میدانی بهره گیری شده است. جامعه آماری این تحقیق روسای 175 شرکت قطعه ساز عضو انجمن قطعه سازان خودرو تبریز می باشد که با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه، تعداد 50 نفر به عنوان حجم نمونه آماری مشخص گردیده اند. برای جمع آوری داده ها از دو پرسشنامه استفاده شده است که روایی پرسشنامه ها به صورت صوری و پایایی آنها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ و روش بازآزمایی به دست آمده است. برای آزمون فرضیه ها از تحلیل رگرسیون استفاده شده است.نتیجه گیری: نتیجه بررسیها نشان می دهد که اخلاق کسب و کار بر مسوولیت اجتماعی بنگاه تاثیر دارد. بنابراین پیشنهاد می شود که جهت ارتقای مسوولیت اجتماعی بنگاهها، اخلاق کسب و کار در سازمانها تقویت گردد.

اخلاق حرفه ای مجموعه ای از کنش ها و واکنش های اخلاقیِ پذیرفته شده و قابل قبولی است که از سوی سازمان ها یا مجامع و انجمن های حرفه ای مقرر می شود تا مطلوب ترین روابط اجتماعی ممکن را برای اعضای خود و یا ذی نفعانِ دیگر در اجرای وظایف و مسئولیت های حرفه ای فراهم آورد. امروزه اخلاق؛ و رفتار حرفه ای مبتنی بر آن، از چنان اهمیتی برخوردار شده که حتی شرکت های بزرگ تجاری صنعتی نیز در قبال مسئولیت های اجتماعی، خود را پایبند نوعی اخلاق حرفه ای می دانند و آن را در قالب آیین رفتار حرفه ای یا منشور اخلاقی سازمان، به عنوان راهنمای عمل مدیران و کارکنان خود از یک سو و مهم ترین استراتژی های سازمان در روابط خود با مشتریان از سوی دیگر مطرح و منتشر می کنند. افزون بر این، ضوابط رفتاری و اخلاقی به عنوان بخشی از حقوق ذینفعان در معرض دید و توجه آنان قرار می گیرد. کسب و تجارتی ماندگار و بالنده است که با مشتریان صادق بوده و ارتباطی مؤثر با آنها برقرار سازد. رمز بقا و دوام هر کسب و کاری رعایت اصول اخلاق حرفه ای در آن است. در چند دهه ی اخیر سرمایه گذاری مبتنی بر اصول اخلاقی به عنوان یکی از مهم ترین موضوعات در عرصه ی کسب و کار مطرح شده است. ریشه های این گرایش در جامعه و هم چنین در میان سرمایه گذاران بسیار متفاوت است.مقاله ی حاضر با روش تحلیلی توصیفی در صدد تبیین اهمیت رعایت اصول اخلاقی در کسب و کار، بیان مهم ترین اثرات بکارگیری این اصول در رونق کسب و کار و تبیین اهم چالش های پیش رو در این زمینه است، همچنین به آسیب شناسی عدم رعایت اصول اخلاقی مربوط به کسب و کار حرفه ای پرداخته است. مهم ترین اصول اخلاق حرفه ای عبارتند از: درستکاری و بی طرفی؛ تعهد حرفه ای، رازداری؛ صلاحیت و مراقبت حرفه ای. و در چهار سطح جامعه، گروه های ذی نفع، رفتار افراد در درون سازمان با یکدیگر؛ و با دیگر افراد خارج سازمان قابل طرح است. مسائل اخلاقی می تواند در بخش های مختلف حرفه ای مانند امور مالی، مدیریت منابع انسانی؛ بازاریابی و اقدامات پیشبرد فروش؛ عملیات تولید، مالکیت معنوی، مدیریت دانش و مهارت؛ و تجارت بین الملل مطرح گردد.

امروزه مساله اخلاق یکی از ضرورت های اساسی در سازمان ها می باشد و پرداختن به آن در سازمان ها امری گریزناپذیر است. مطالعات اخلاق در دنیای مدیریت و سازمان ذیل عناوین مختلفی چون اخلاق مدیریت، اخلاق سازمانی، اخلاق کار و ... انجام گرفته است و مطالعه مرزهای این دانش ها برای تفکیک گزاره های مطرح شده در هر یک از آنها ضروری است. در این مقاله ابتدا از منظر فلسفی به موضوع علم پرداخته می شود؛ آنگاه عناوین مطالعات اخلاقی مرتبط با مدیریت و سازمان که عبارتند از: اخلاق کار، اخلاق حرفه ای، اخلاق سازمانی، اخلاق کسب و کار و اخلاق مدیریت، مطرح شده و با توجه به تعاریف صاحبنظران و کنکاش در مباحث آنها سعی می شود که مرز مشخصی بین این حوزه ها ترسیم گردد تا بتوان جایگاه گزاره های مطرح شده در این حوزه ها را شناسایی نمود.