جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این پژوهش با هدف بررسی مدل پیشگیری از فرسودگی هیجانی و رفتارهای انحرافی از طریق رهبری اخلاقی و ارزش های اخلاقی اجرا شد. از جامعة آماری یک شرکت صنعتی، 385 نفر با استفاده از نمونه گیری تصادفی طبقه ای نمونه گیری شدند. ابزارهای پژوهش، شامل پرسش نامه نُه سؤالی رهبری اخلاقی، پرسش نامه چهار سؤالی ارزش های اخلاقی، پرسش نامة هشت سؤالی رفتارهای انحرافی و پرسش نامة نُه سؤالی فرسودگی هیجانی بودند. داده ها از طریق ضریب همبستگی پیرسون، مدل سازی معادله ساختاری و تحلیل رگرسیون واسطه ای تحلیل گردید. نتایج نشان داد که فرسودگی هیجانی و رفتارهای انحرافی با رهبری و ارزش های اخلاقی دارای رابطه منفی معنادار (01/0p

ارزیابی نظریه‌های رهبری از کم‌توجهی به ممیزی درستی فرایند و غایت رهبری حکایت دارد. با توجه به کارکرد فلسفه اخلاق در شناخت درستی و تعیین غایت پدیده‌ها، رهبری مبتنی بر اخلاق می‏تواند تقلیل‌گرایی‌های رهبری را جبران کند و هدف رهبری به‌عنوان ایجاد رشد و تغییر واقعی در انسان‌ها (پیروان) را تحقق بخشد. نظریه های رهبری و مکاتب اخلاق غربی به دلیل بسندگی به تجربه و عقل بشری در کسب این هدف دچار برخی تعارض‏ها هستند. در مکتب اخلاق اسلامی که از تجربه، عقل و وحی بهره می‌برد غایت اخلاق، قرب الهی است و فرایند رهبری اخلاقی به دنبال رشد انسان‌ها در مسیر دستیابی به این غایت است. در پژوهش حاضر مختصات رهبری اخلاقی مکتب اسلام در نهج‌البلاغه که دربردارنده گزیده خطبه‌ها، نامه‌ها و کلمات قصار امیرالمومنین امام علی(علیه السلام) است با استفاده از دانش فقه‏الحدیث و تحلیل مضمون ارائه‌شده است. در طی مراحل کدگذاری، حدود 7000، سپس حدود 5800 و سپس حدود 4000 کد اولیه استخراج شد و در مراحل بعدی مورد بازبینی قرار گرفتند. براساس نتایج، مضمون «آگاهی‏بخشی غفلت‏زدا» به‌عنوان مضمون فراگیر برگرفته از مضامین حوزه‌های سه‌گانه انسان‌شناسی، جهان‌شناسی و خداشناسی شناسایی شد. در حوزه انسان‌شناسی مضامین سازمان‏دهنده خودشناسی، دیگرشناسی، رفتارشناسی و مسئولیت‏شناسی با 19 مضمون پایه، مانند توجه به هدایت و رشد خود، مسئولیت به هدایت دیگران رفتار شناسایی شدند. در حوزه جهان‌شناسی مضامین سازمان‏دهنده دنیاشناسی، آخرت‏شناسی و محیط‌شناسی با 13 مضمون پایه، مانند محدودیت دنیا در خواسته انسان، توجه به وقایع آخرت و هشیاری به تهدیدات محیطی استخراج شدند. در حوزه خداشناسی مضامین سازمان‏دهنده صفات‏شناسی و هدایت‏شناسی با 8 مضمون پایه، مانند توجه به صفات ثبوتیه و سلبیه الهی، و تبعیت از کتاب خدا، پیامبر(ص) و اهل‌بیت(ع) شناسایی شدند. توجه هم‌زمان به این حوزه‌ها برای رشد همه‌جانبه انسان‌ها، نشان از برتری رهبری مبتنی بر اخلاق اسلامی دارد.

اخلاق در سازمان‌ها شامل اخلاق فردي مدير و پيام‌هايي است‌که فعاليت سازمان ارسال مي‌کند. رهبري اخلاقي و نقش کليدي آن در شکل دادن به هنجارهاي اخلاقي و فرهنگ سازمان از مباحث حائز اهميت است. از موارد ديگر که در اداره گروهي و مديريت اخلاقي سازمان مطرح است، نياز شوراي هدايت کننده در جهت تداوم ديدگاه مشخص براي مديران ارشد متمرکز مي‌باشد. تکنولوژي اطلاعات نيز به مباحثي مثل حريم خصوصي فرد و سوء استفاده بالقوه از منابع تکنولوژي اطلاعات سازمان‌ها از سوی افراد مربوط است كه مي‌تواند در اخلاق حرفه‌اي مديريت مورد توجه قرار گيرد كه اين مقاله عهده‌دار بررسي آن است.

مقاله حاضر به تبیین یک تئوری نوین در حوزه تئوری های رهبری پرداخته است. بدین منظور با مرور گسترده ادبیات موضوع و شرح تئوری های رهبری اخلاقی که پیش ار این در ادبیات علمی غرب بسط پیدا کرده بود، تئوری نوینی در این حوزه براساس موازین اسلامی و سیر منطقی مفاهیم استخراج شده در این حوزه، با عنوان رهبری اخلاق مدار ارائه شده است. برای تبیین تئوری حاضر پس از مطالعات و بررسی گسترده در مورد تشابه و تمایز موجود در ادبیات موضوع در حوزه مدیریت اسلامی و توجه به اینکه در تئوری پردازی و بسط علوم انسانی اسلامی، توجه به خلقت و شناخت انسان بنیان کار محسوب می شود، به تبیین پارادایمی جامع در حوزه مدیریت اسلامی پردخته شده است. سپس براساس این پارادایم و با بهره گیری از فلسفه اخلاق اسلامی و همچنین نظر خبرگان حوزه اخلاق، به تعریف و تبیین مفهوم اخلاق کاربردی پرداخته شده است. در نهایت الگوی رهبری اخلاق مدار بر بنیاد تعریف به دست آمده استوار شده است.

زمینه: تحقیقات اندکی در رابطه با بررسی ساز و کارهایی که رهبری اخلاقی از طریق آنها منجر به نتایج مثبت عملکردی کارکنان می شود، وجود دارد. در این میان هویت یابی کارکنان و باورهای اخلاقی آنان از جمله متغیرهایی می باشند که می توانند در رابطه رهبری اخلاقی با بسیاری از نتایج عملکردی نقش واسط و تعدیل کننده داشته باشند؛ بر همین اساس نیز هدف این مقاله بررسی نقش هویت یابی و باورهای اخلاقی کارکنان در نتایج عملکردی رهبری اخلاقی می باشد.روش: این تحقیق براساس روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی بوده است. جامعه آماری این تحقیق 245 نفر از کارمندان یک شرکت داروسازی در شهر تبریز می باشد که با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه تعداد 181 نفر به عنوان حجم نمونه آماری مشخص گردیده است. برای جمع آوری داده ها از پنج پرسشنامه استاندارد استفاده شده است. برای آزمون فرضیه ها نیز از رویکرد حداقل مربعات جزئی در مدل های مسیری- ساختاری استفاده شده است.یافته ها: یافته های تحقیق نشان می دهد که هویت یابی با دو بعد هویت سازمانی و هویت رابطه ای نقش میانجی کننده در ارتباط میان رهبری اخلاقی با عملکرد کارکنان داشته است. باورهای اخلاقی کارکنان نیز دارای اثر تعدیلی قوی در شدت رابطه رهبری اخلاقی با هویت یابی رابطه ای و همچنین اثر تعدیلی متوسطی در شدت رابطه رهبری اخلاقی با هویت یابی سازمانی بوده است. نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان می دهد که برای اثربخشی رهبری اخلاقی بایستی نقش سایر متغیر های اثرگذار بر رابطه رهبری اخلاقی و عملکرد مورد توجه قرار گیرد.

زمینه: رهبری اخلاقی تلاش های بی دریغ رهبر در ایجاد بافت و زمینه اخلاقی برای تاثیرگذاری بر رفتار اخلاقی کارکنان و نگرش های کاری مثبت پیروان از جمله حمایت سازمانی ادراک شده، تعهد عاطفی و رفتارهای بهنجار را نشان می دهد. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه رهبری اخلاقی و زمینه اخلاقی با تعهد عاطفی با میانجی گری حمایت سازمانی ادراک شده بود.روش: روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه کارکنان شرکت بهره برداری نفت و گاز کارون بودند. در پژوهش حاضر، 300 نفر به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه های رهبری اخلاقی (10 سوال)، زمینه اخلاقی سازمان (5 سوال)، حمایت سازمانی ادراک شده (8 سوال) و مقیاس تعهد عاطفی (8 سوال) بودند. داده های حاصل از پرسشنامه های پژوهش با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون مورد تحلیل قرار گرفتند. ارزیابی الگوی پیشنهادی از طریق الگویابی معادلات ساختاری (SEM) و با استفاده از نرم افزارهای SPSS ویراست 19 و AMOS ویراست 18 انجام گرفت. جهت آزمودن اثرهای واسطه ای در الگوی پیشنهادی نیز از روش بوت استراپ استفاده شد.یافته ها: رهبری اخلاقی و زمینه اخلاقی هم به صورت مستقیم و هم از طریق متغیر میانجی گر حمایت سازمانی ادراک شده با تعهد عاطفی رابطه داشتند.نتیجه گیری: آن گونه که نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهند، ادراک رهبری اخلاقی و ارتقا بافت و زمینه اخلاقی در سازمان با میانجی گری حمایت سازمانی ادراک شده می تواند تاثیر چشم گیری بر نگرش های مثبت کارکنان همچون تعهد عاطفی، انگیزش شغلی و رفتارهای مولد داشته باشد.

زمینه: مدیران سازمان ها با رعایت معیارهای اخلاقی و پایبند بودن به قراردادهای روانشناختی در سازمان، می توانند تاثیرات قابل توجهی را برادراک امنیت شغلی، و اعتماد سازمانی کارکنان داشته باشند. ازاین رو، پژوهش حاضر با هدف پیش بینی ادراک امنیت شغلی و اعتماد سازمانی، از طریق رهبری اخلاقی و پایبندی به قراردادهای روانشناختی، به مرحله اجرا درآمده است.روش: پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان یک شرکت تولیدی در اصفهان بودند که از میان آنان تعداد 210 نفر به شیوه نمونه گیری طبقه ای در دسترس، به عنوان نمونه انتخاب شدند. در این پژوهش پرسشنامه های رهبری اخلاقی، پایبندی به قراردادهای روانشناختی، ادراک امنیت شغلی، و اعتماد سازمانی مورد استفاده و داده ها از طریق ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام مورد تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: بین رهبری اخلاقی و پایبندی به قرارداد روانشناختی با ادراک امنیت شغلی و اعتماد سازمانی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد (p<0.01). علاوه براین، یافته های مربوط به تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که رهبری اخلاقی، توانست تا 24 درصد از واریانس ادراک امنیت شغلی و همچنین پایبندی به قرارداد روانشناختی، توانست تا 4.9 درصد از واریانس اعتماد سازمانی را پیش بینی کند.نتیجه گیری: نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که می توان از طریق رهبری اخلاقی، ادراک امنیت شغلی، و از طریق پایبندی به قرارداد روانشناختی، اعتماد سازمانی را افزایش داد. در این میان قدرت پیش بینی کنندگی رهبری اخلاقی قویتر از پایبندی به قرارداد روانشناختی است.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (pdf) مراجعه فرمایید.