جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 11
 وهابیت، آیین تشبیه و تجسیم
نویسنده:
علیزاده موسوی سیدمهدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
یکی از محورهای اختلاف میان فرقه های اسلامی، مسأله صفات الهی است. از میان صفات الهی، صفات خبریه بیش از سایر صفات مورد بحث و اختلاف قرار گرفته است. پرسش اصلی معناشناسانه در حوزه صفات خبری این است که صفات ذات مانند: ید، رِجل و وجه، و صفات خبری فعل، مانند: استواء، نزول و صعود که در کتاب و سنت آمده است، آیا بر معنای ظاهری خود حمل می شوند، یا باید آنها را تأویل برد؟ یا اساساً علم به صفات خبری را باید به خداوند واگذار کرد؟ پاسخ وهابیت به تبعیت از ابن تیمیه انکار شدید تأویل و تفویض است. آنها سپس برای فرار از محذور تشبیه و تجسیم، ضمن اصرار بر تحفظ بر معنای ظاهری این صفات، از نظریه تفویض کیفیت دفاع می کنند. براساس این نظریه، افزون بر حمل صفات خبری بر معنای ظاهری، کیفیت نیز برای صفت ثابت می شود، اما مدعی هستند که ما علم به کیفیت نداریم. این تلاش وهابیت برای گریز از محذور تشبیه و تجسیم راه به جایی نبرده و هرگز مشکل تجسیم را حل نخواهد کرد.
صفحات :
از صفحه 121 تا 144
بررسی تطبیقی رویت خدا در تفسیر شیخ طوسی و تفسیر ماتریدی
نویسنده:
غلامحسین اعرابی, سعید زعفرانی زاده
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
در چند آيه قرآن کريم از رويت خداوند و نيز از نظر کردن در قيامت به خدا سخن به ميان آمده است. مجسمه و مشبهه خداوند را همچون آدميان داراي جسم و اعضا و جوارح مي پنداشتند و تعابيري نظير «وجه اله» و «يد اله»را که در برخي آيات قرآن درباره خدا به کار رفته است، به معناي ظاهري آنها حمل مي کردند. در مقابل، معتزله و اماميه بر آن بودند که ذات باري نه جسم و جهت دارد و نه ديده مي شود. در اين مقاله، رويت الهي با روش تطبيقي ديدگاه دو مفسر و متکلم يعني شيخ طوسي (ت 460 ق) صاحب تفسير التيبان و ابومنصور ماتريدي (ت 333 ق) بنيادگذار فرقه ماتريديه و مولف «تاويلات اهل السنه » بررسي شده است. شيخ طوسي همچون ديگر علماي شيعه و به تبعيت از احاديث و ارشادات ائمه معصومين (ع) رويت خداوند را چه در دنيا و چه در آخرت نپذيرفته و آن را منافي با توحيد دانسته و استدلال هايي نيز براي آن آورده است. در مقابل، ماتريدي اگرچه در مباحث توحيدي تنزيه گراست، اما در زمينه رويت الهي به ظاهر برخي آيات و روايات تمسک کرده و رويت خداوند در قيامت را پذيرفته و معتقد است که مومنان، خدا را در قيامت رويت خواهند کرد. البته به نظر او، کيفيت اين رويت مشخص نيست و اصطلاحا اين رويت بلا کيف است. آنچه ماتريدي نفي کرده، ادراک خداوند و احاطه بر اوست و نه رويت الهي.
صفحات :
از صفحه 49 تا 69
تحلیل تطبیقی دیدگاه شیعه و اهل سنت در صفات خبری با تکیه بر مساله رویت
نویسنده:
محمد معینی فر, فاطمه سادات مشیریان
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
از جمله مباحث مهم علم کلام اسلامي، صفات خبريه است که مذاهب مختلف اسلامي، ديدگاه هاي مختلفي درباره آن اتخاذ کرده اند. در اين ميان، برخي متهم به تشبيه، عده اي متهم به تجسيم و برخي ديگر هم متهم به تعطيل شده اند. حتي فرقه اي مانند وهابي ها پا را از اين هم فراتر گذاشته اند و مخالفان خويش در باب صفات خبري را تکفير کرده اند. گاهي معدودي از فرق اسلامي، شيعه را متهم به تشبيه و تجسيم کرده اند، اما در طول تاريخ، علماي شيعه اين تهمت هاي واهي را رد کرده اند و گفته اند موضع شيعه در قبال صفات خبري، همان موضع اهل بيت پيامبر اکرم، يعني تنزيه، است. زيرا در روايات وارد شده از امامان معصوم (ع)، درباره صفات خبري به سه نظريه مهم، يعني اثبات به تشبيه، نفي صفات و اثبات بدون تشبيه اشاره شده است که نظريه اخير، همان ديدگاه تنزيهي شيعه است. در تحقيق پيش رو، کوشيده ايم با تقسيم بندي منظمي، انظار مختلف در باب صفات خبري و ادله مطرح شده در اين زمينه را به صورت تطبيقي و با تکيه بر رويت الاهي ذکر کنيم و به تنها حالت رويت الاهي، که همان رويت قلبي است، اشاره کنيم.
صفحات :
از صفحه 9 تا 31
سنجه دریافت عقل کلامی و عقل فلسفی از صفات خبری از منظر سید مرتضی، قاضی عبدالجبار معتزلی و نصیرالدین طوسی
نویسنده:
مصطفی سلطانی ، محمد معینی فر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
توحید و مباحث مربوط بدان، مانند اسما و صفات، از جمله مسائل بحث‌برانگیز میان مذاهب اسلامی است. صفات خبری که در لسان آیات و روایات به آن اشاره شده، میان فرق مختلف اسلامی جایگاه خاصی را به خود اختصاص داده و باعث شده است بعضاً مقوله مشبهه یا مجسمه، حربه‌ای برای بیرون‌راندن از میدان اسلام باشد. فارغ از مذاهب مختلف اسلامی که در صفات خبری اختلاف نظر دارند، برخی از مکتب‌ها نیز، مانند دو مکتب متکلمان و فلاسفه، علی‌رغم همسوبودن برخی از مبانی فکری و اعتقادی‌شان، دیدگاه‌‌های مختلفی مطرح کرده‌اند. در این میان، از شیعه یک متکلم (سید مرتضی) و یک فیلسوف (نصیرالدین طوسی) و از اهل سنت نیز یک متکلم (قاضی عبدالجبار معتزلی) انتخاب کرده‌ایم تا بهره‌وری‌شان از عقل فلسفی و عقل کلامی در بحث صفات خبری بررسی شود و اختلافات ایشان مقایسه‌ای برای مبحث مد نظر باشد. هرچند این اندیشمندان، صفات خبری را قبول داشته و قائل به تأویل آنها هستند، اما روش هر کدام در ورود، خروج، استدلال و چگونگی تأویل، متفاوت بوده و اختلافات بسیار ظریفی دارند که در نوشتار حاضر بررسی می‌شود. روش به‌کاررفته در این نوشتار توصیفی و تحلیلی است.
صفحات :
از صفحه 78 تا 98
بررسی معناشناسی صفات خبری ذاتی از دیدگاه ماتریدیه با تأکید بر اندیشه ابومنصور ماتریدی
نویسنده:
علی محمدی ، سیدلطف الله جلالی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
از مباحث چالشی میان متکلمان مسلمان بحث صفات خبری ذاتی خداوند و اندیشه‌های متفاوت آنان در این مسأله است. نوشتار حاضر می‌کوشد با روش کتابخانه‌ای و شیوه توصیفی تحلیلی اندیشه‌‌ی ابومنصور ماتریدی را با استفاده از دو اثر قطعی به جای مانده از وی و نیز تفکر پیروان مکتب ماتریدیه پیرامون معناشناسی این مسأله بررسی و تحلیل نماید. ابومنصور ماتریدی و سایر ماتریدیان صفات خبری ذاتی خداوند را از متشابهات و یا دارای کاربرد مجازی دانسته، تمسک به ظاهر این دسته از الفاظ و عبارات را، به دلیل اینکه، منجر به تشبیه و تجسیم خداوند می‌شود جایز نمی‌دانند. ماتریدی گرچه در التوحید به جهت فضای فکری فرهنگی ماوراءالنهر که متأثر از جریان حدیث‌گرایی بود از اندیشه تفویض جانبداری کرده‌، اما در تأویلات اهل‌السنة به سبب رویکرد عقل‌گرایی و تمایل حنفیان به رأی و قیاس ، ظواهر الفاظ حاوی صفات خبری ذاتی خداوند را، بر اساس داده‌های عقلی، آیات محکم قرآنی و نظریات اهل لغت، تأویل نموده و از هر صفتی معنایی متناسب با توحید و یگانگی خداوند، اراده کرده‌ است. ضمن آن‌که با تضعیف دقت نظر ماتریدی در التوحید، رویکرد تأویل نزد وی تقویت می‌شود.
صفحات :
از صفحه 8 تا 35
بررسی تطبیقی صفات خبری از دیدگاه علامه جوادی آملی و قاضی عبدالجبارمعتزلی
نویسنده:
مریم رستگار , محمدعلی اخویان , علی پیرهادی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
صفات خبری پردامنه‌ترين بحث صفات الهی است که ضرورت تبیین و تصویر صحیح آن، غور در دیدگاه‌ها و بررسی تطبیقی آراء متفکران را می‌طلبد، در این راستا، پژوهش پیش رو با روش توصیفی تحلیلی، به تطبیق آراء دو اندیشمند کلامی امامیه و معتزله؛ علامه جوادی‌آملی و قاضی عبدالجبار معتزلی پرداخته است که پس از مروری کوتاه بر دیدگاه‌های مشهور، به مقایسة آن پرداخته است که وجه اشتراک آنان در مبانی‌ای چون؛ عینیت ذات و صفات، نظریة تنزیه، تنافی صفات انسان‌گونه با تجرد ذات خداوند، تأویل این صفات، عدم اعتقاد به تجسیم خداوند و بهره‌گیری از منهج واحدی چون تأویل، مجاز و لغت در رفع اشکال و توجیه صفات خبری است که به نتیجة واحد می‌انجامد و وجه اختلاف، در کمیت ابزار و کیفیت تبیین است که عبدالجبار در مسألة صفات خبری با نگاه "پاسخ به شبهه" و "رفع تعارض" با تکیه بر عقل؛ به عنوان محور و از نظر رتبی، اولین منبع معرفتی، به تبیین آن می‌پردازد در حالی که علامه جوادی با سیستمی اعتقادی، که در آن، عقل به عنوان یکی از منابع معرفتی، مستفاد از معارف و هدایت عقل معصومان به تأویل آیات صفات خبری می‌پردازد و با حذف لوازم، در پی دستیابی اصل معنا، معنای نهایی و جدّی کلام الهی در آیات، با در نظر گرفتن تمام قرائن، از جمله آیات تنزیه و مسائل عقلی است که به همراه بیان عرفانی به تبیین صفات خبری پرداخته که دارای عمق و کیفیت قابل تأملی است.
صفحات :
از صفحه 111 تا 132
تحلیلی بر رویکرد شناسی مکتب سلفی ابن‌تیمیه درباره صفات خبری
نویسنده:
حمزه علی بهرامی
نوع منبع :
نمایه مقاله
چکیده :
ازجمله اسباب تفرقه در جامعه اسلامی چگونگی تبیین صفات خبری خداوند در قرآن است. جریان سلفی از فرقه‌هایی است که تفسیر آنان متفاوت‌تر از دیگر فرق می باشد. این جریان در طیفی از افراط‌ و تفریط به گروها و زیرشاخه‌های متعددی تقسیم می‌شود. وجه مشترک گروهای سلفی تأثیرپذیری آنان از باورهای ابن­تیمیه است. تحلیل اندیشه‌های ایشان از روش‌های فهم مکتب عام سلفی است. نظر به‌ضرورت شناختن مبانی فکری این فرقه و اهمیت شناخت اسباب تفرقه در جهان اسلام، این پژوهش با روشی اسنادی و تحلیلی به این سؤال پاسخ می دهد که کیفیت دیدگاه مکتب سلفی ابن‌تیمیه در تبیین صفات خبری خداوند چگونه است؟ دیدگاه آن­ها از چه میزان استحکام برخوردار است؟ از یافته‌های مقاله حاضر این است که جریان فوق نگاه واحدی در تبیین صفات خبری ندارند. آنان به انکار حجیت عقل در فهم این صفات، و مخالفت با تأویل و مجاز در این صفات می‌پردازند. گاهی فهم این صفات را به خداوند تفویض و گاهی با حجیت دانستن ظواهر آیات سر از تشبیه درمیاورند.
صفات خبری در عرصه کلام و تفسیر
نویسنده:
جعفر سبحانی تبریزی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
  • تعداد رکورد ها : 11