جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

بعد ان بسط العرب نفوذ هم السیاسی علی ایران بدافع نشر الاسلام، اخذت اللغة العربیة تنتشر بین مختلف شرائح المجتمع الایرانی لا سیما من انشغف بتعالیم القران والاسلام، تلک التعالیم التی تنادی بالواحدة و المساواة و العدالة، بنحو انه قلما عثر علی اثر علمی او تاریخی او دینی او اخلاقی طیلة القرون الخمسة الاولی لصدر الاسلام لم یولف باللغة العربیة اولم تؤثر اللغة و الادب العربی فیه، و من بین الاصقاع التی کانت للغة العربیة حضور فعال و مؤثر فیها هی خراسان الکبری. و قد بذل الجهد فی هذا المقال علی بیان کیفیة ورود اللغة العربیة و الاسباب المؤثرة فی بقائها و استمرارها فی تلک الدیار المترامیة الاطراف.

ظهور و گسترش طریقه ها و سلسله های صوفیه در دامان تصوف اسلامی، این پرسش را رقم زد که چگونه روح تصوف اسلامی که زهدورزی فردی و سلوک باطنی است، با حقیقت طریقه ها و سلسله های صوفیه، که پدیده ای اجتماعی است، سازگاری دارد؟ این ناسازگاری ظاهری سبب شد برخی محققان پیدایی و ظهور اجتماعی طریقه های صوفیانه را معلول عواملی خارجی و بیگانه با ظرفیت های تصوف و عرفان اسلامی، همچون ارتباط صوفیان با گروه های معنویت گرای دیگر ادیان و مکاتب و مذاهب بدانند. بررسی شواهد تاریخی نشان می دهد که مهم ترین دلیل زمینه ساز بروز و ظهور طریقه ها و سلسله های صوفیه، ویژگی های نهفته در بُعد تربیتی تصوف، به ویژه رابطۀ ارادت میان مرید و مراد است؛ در واقع، لوازم و ویژگی های نهفته در نهاد این بُعد، در بستر تکامل خود، تصوف را که جریانی فردی بود و بر محور زهد می چرخید، به پدیده ای اجتماعی و گروهی، که آداب و رسوم فراوانی داشت، تبدیل ساخت و سبب ایجاد نخستین گروه های جمعی صوفیان شد. در گذر زمان، این گروه ها و فرقه های نخستین، متأثر از چند عامل مهم دیگر، از جمله گرایش عامه به سوی تصوف و وضع آداب و رسوم خانقاهی، به قوارۀ طریقت ها و سلسله های امروزی درآمدند.