جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از آثار استاد مطهری در خصوص نیازهای جامعه اسلامی، اسلام و مقتضیات زمان است. مساله عمده در این مقام توان اداره جامعه مدرن امروز با تعالیم اسلام است. تحول نیازها و شرایط بشر را چگونه می توان با آموزه ها روحی سازگار دانست. آموزه های وحی سه قسم عقاید، اخلاق و احکام و قوانین عملی است و تحول بشر درخصوص دو قسم اول مشکلی را به میان نمی آورد و لذا محور اصلی بحث در قسم سوم است. امامت و نیز اجتهاد دو امری است که سازگاری احکام اسلام با مقتضیات زمان را تامین می کند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 177 تا 188

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی تحلیلی اهداف و ویژگی‌های معنویّت در اندیشه فلسفی و عرفانی متفکران مسلمان : پژوهش نامه عرفان

نویسنده:

احمد غفاری قره باغ

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

معنویت , بحران معنویت , عرفان اسلامی , فلسفه اسلامی , اصطلاحنامه عرفان , معنویت اسلامی

کلیدواژه‌های فرعی :

مقتضیات زمان , 03. انسان شناسی Human nature , 10. شریعت/ Šarīʿa , شریعت توحیدی , توحید عملی , عرفان مثبت , حیا , تأثیر نیت بر عمل , تعلیم و تربیت اسلامی , فلسفه اخلاق (عام) , عرفان و شریعت , اخلاق و معنویت , خودمتعالی , نقش نیت در ارزش اخلاقی , معنویت توحیدی , عرفان منفی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , عبدالله جوادی آملی , امام خمینی , حسن حسن زاده آملی

چکیده :

اهتمام به معنویّت در جهان امروز، ناشی از احساس خلأ در دنیای صنعتی است. در این میان، اهتمام به معنویّت اسلامی، ضروری است. در این نوشتار، به بررسی اهداف و ویژگی‌های معنویّت در منظر حکیمان و عرفای مسلمان پرداخته شده است. معیار و منشأ برای معنویت فعل عبارت است از نیّت و معرفت به فعل و جهت‌گیری اخلاقی آن. هدف زندگی معنوی از دیدگاه آن‌ها عبارتند از: ارتقای شناخت توحیدی در مراتب مختلف توحید و ارتقای گرایشات عبادی و ارتقای انگیزه برای حرکت به‌سوی حقیقت اصیل. ویژگی‌های معنویّت اسلامی نیز عبارتند از: هماهنگی با هدف خلقت، هماهنگی با ویژگی‏های روانی انسان، هماهنگی با توان انسان، هماهنگی با شریعت، فراگیری نسبت به ابعاد فردی و اجتماعی و زمانی و مکانی، فراگیری طولی، تنوّع در برنامـه معنوی، حفظ واسطه انسانی، همراهی و هماهنگی رشد و تعدیل در ابعاد انسانی، هماهنگی مؤلّفه‌های معنوی، توجّه به تأثیر دوسویه بین رفتار انسان و سنت ‏های عالم هستی، جامعیّت نسبت به جمیع شئونات و احوال حیات.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 131 تا 151

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

قرآن و فرهنگ زمانه

نویسنده:

حیدرعلی رستمی

نوع منبع :

رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

چکیده

وضعیت نشر :

پایگاه اطلاع رسانی حوزه: ,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

زمان , مقتضیات زمان , فرهنگ جاهلی , فرهنگ زمانه , قرآن و فرهنگ زمانه , ‌ قرآن , اصطلاحنامه علوم قرآنی

چکیده :

قرآن مجید اگر تنها کتاب آسمانی نباشد از آن جمله کتابهای آسمانی است که آموزه هایش با فرهنگ زمانش بیگانه نیست به گونه ای که آیات فراوانی از قرآن به بازتاب مؤلفه هایی از فرهنگ معاصران پیامبر(ص) با هدف خاص می پردازد، و همین امر دستاویز طرح فرضیه اثرپذیری قرآن از آن فرهنگ شده است. نوشتار حاضر به منظور تحقیق درباره این فرضیه، سامان یافته است. پس از مفهوم شناسی واژه های کلیدی، و بیان تاریخچه بحث، فرهنگ زمانه معرفی می شود و ویژگی های برجسته آن به تفصیل مورد بحث قرار می گیرد. در ادامه، دیدگاه کلی قرآن درباره این فرهنگ که حاکی از نارضایتی این کتاب مقدس از آن فرهنگ است، بیان می شود، نیز هدف از بازتاب فرهنگ جاهلی در قرآن ذکر می گردد. علاوه بر اینها، مشابهت فراوان قرآن با بخش دینی فرهنگ زمانه، جداگانه به بحث گذاشته می شود و این مشابهت، نه اثرپذیری از آن بخش، بلکه سرچشمه گیری قرآن و ادیان سابق از منبع واحد ارزیابی می گردد. مشابهت قرآن با فرهنگ محاوره وگفتگوی عصر جاهلی، ضرورتی عقلایی و گریز ناپذیر است، نیز مشابهت قرآن با مؤلفه هایی از فرهنگ زمانه که برخاسته از عقل سالم یا فطرت بیدار معاصران نزول قرآن بوده، بی ایراد است و قرآن از مؤلفه های جاهلانه فرهنگ زمانه اثر ناپذیر است. اینها هم نتایج برخی مباحثی است که در فصل جداگانه مطرح می شود. نقل و نقد خاستگاه طرح فرضیه اثرپذیری قرآن از فرهنگ زمانه و چگونگی سازگاری میان جاودانگی قرآن از یک سو و پرداختن این کتاب آسمانی به فرهنگ جاهلی از سوی دیگر نیز از مباحث این تحقیق است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

سازگاری مفاهیم فرهنگی اسلامی با توسعه اقتصادی

نویسنده:

علی اکبر عرب مازار,محمدجمال خلیلیان

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

مقتضیات زمان , دین و اقتصاد , آموزه‌های دین اسلام (آموزه‌ها‌ی ادیان) , اسلام و توسعه اقتصادی

کلیدواژه‌های فرعی :

اجتهاد , جایگاه کار در اسلام , توسعه , مصرف در تعالیم اقتصادی اسلام , اجتهاد , اسلام و توسعه , دنیاپرستی در روایات , دنیا در روایات , قناعت در اسلام , عزت در قرآن , عزت جامعه اسلامی , علم در اسلام , آثار اعتقاد به قضا و قدر , توکل از منظر اسلام , احکام ثابت اسلام ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

مرتضی مطهری

چکیده :

یکی از مقولاتی که در نیم قرن اخیر و بعد از جنگ جهانی دوم در ادبیات اقتصادی ملتها، به ویژه کشورهای جهان سوم، رواج گسترده تری داشته و گاهی به عنوان یکی از آمال و آرزوهای آنان قلمداد گردیده است، دستیابی به توسعه ای همه جانبه خصوصا توسعه اقتصادی می باشد. توسعه به معنی جامع آن، به عنوان فرآیندی پیچیده که رشد کمی و کیفی تولیدات و خدمات همراه با بهبود سطح زندگی، تعدیل درآمد، زدودن فقر و محرومیت و بیکاری، تامین رفاه همگانی، رشد فرهنگی و علمی و تکنولوژی درون زا را در یک جامعه مد نظر دارد، امری است که همه جوامع برای رسیدن به آن برنامه ریزی و تلاش می نمایند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 9 تا 25

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

ذاتی و عرضی دین و دین داری از نگاه علامه طباطبایی

نویسنده:

محمدجواد هاشمی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

وضعیت نشر :

قم: دانشکده الهیات و معارف اسلامی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

ذاتی و عرضی دین , تدین , دین , وحی , درباره علامه طباطبایی

کلیدواژه‌های فرعی :

پدیدارشناسی دین , شریعت و طریقت , تدین , مستحب , مقتضیات زمان , وحی , مکروهات , ذاتی باب برهان , ذاتی باب ایساغوجی , روح اخلاقی دین , طریق زندگی , عرضی لازم , عرضی مفارق , دین حقیقی , دین مرسل , دین نهادی , دین نمادی , تسلیم در برابر حق , عرضی بودن مستحبات , عرضی بودن مکروهات ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

خواجه نصیرالدین طوسی , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی

چکیده :

تحلیل ذاتی و عرضی در دین از مباحث مهم فلسفه دین و کلام جدید است که پیامدها و نتایج بسیاری دارد. از زمان طرح این مسئله، همواره موافقان و مخالفانی بوده اند که به تبیین زوایای گوناگون آن پرداخته اند. در این مقاله به امکان سنجی تقسیم دین و دین داری به ذاتی و عرضی از نگاه علامه طباطبایی می پردازیم. ایشان از جهتی وجود ذاتی و عرضی دین را تأیید و از جهتی دیگر، آن را رد می کند. وی با ارائه تعریفی از «دین» و «ذاتی و عرضی» بر آن است که دین دارای ذاتیات و عرضیات می باشد؛ ذاتی دین، طلبِ تسلیم در برابر پروردگار و عرضی آن، دستورات و شرایعی است که تسلیم در قالب آنها محقق می گردد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 103 تا 120

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

خاتمیت و عقل در آثار شهید مطهّری

نویسنده:

عصمت همتى

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه متنی

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

تواتر , مقتضیات زمان , دین خاتم , کلام , حسن و قبح عقلی , نبوت عامه , درباره مرتضی مطهری

چکیده :

استاد مطهّری فیلسوف و متکلّمی آگاه به زمان بود که با احساس مسئولیت الهی، هر جا نیاز بود سؤالی پاسخ داده شود و حقیقتی از حقایق دین تبیین گردد، با سلاح تفکر و اندیشه پای در میدان می‌نهاد و به حق، با سرفرازی از آن بیرون می‌آمد. یکی از مباحثی که به عنوان یک موضوع جدید کلامی در زمان حیات ایشان مورد تحلیل قرار گرفت، بحث «خاتمیت و جاودانگی دین اسلام» بود. این بحث در واقع، پاسخی است در مقابل این سؤال، که با تغییر شرایط و مقتضیات زمان، چگونه می‌توان به اعتقاد و عمل به قوانین ثابت اسلام در طول ادوار و زمان‌های کاملاً متفاوت، دعوت کرد؟ اسلام چه ویژگی‌هایی دارد که شریعت خاتم تلقّی می‌گردد و چه تفاوتی بین ختم نبوّت وجود دارد؟ تغییر چهره زندگی بشر به دلیل اختراع ماشین و گسترش این تحوّلات به تمام شئون فردی و اجتماعی انسان، نزد عده‌ای به منزله نیاز به تغییر یا بی‌اعتنایی به دین تلقّی می‌گردد. اما استاد مطهّری در تبیین خاتمیت، با عنایت به تمایز نیازهای ثابت و متغیّر بشر، اساس جاودانگی اسلام را بر تطابق تام اسلام با فطرت انسان و امور ذیل می‌داند: توانایی انسان در دریافت و حفظ برنامه کلی حیات، حجیّت داشتن عقل در کشف و درک مصالح و مفاسد؛ و به رسمیت شناختن اجتهاد به منزله موتور محرّک اسلام که امکان تطبیق شرایط جدید را با اصول کلی فراهم می‌سازد. در این مقاله، تلاش شده است این خطوط مورد بررسی قرار گیرد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

در مورد تأثیر زمان در اخلاق، عقاید و فقه لیست منابع اصلی آن را معرفی کنید؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ , مدخل آثار(دانشنامه آثار)

پاسخ تفصیلی:

در باب تأثير زمان در اخلاق و عقايد و فقه منابعي معرفي شده كه بطور مستقيم به اين مسأله پرداخته انديا بخشي از آنها به اين مسأله پرداخته اند بدون شك تحقيق در محورهاي مختلف اين موضوع داراي منابع مختص بهر محور است كه لازم است براي مطالعة بيشتر به آنها مرا بیشتر ...

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

کلام جدید , مقتضیات زمان , جامعیت و کمال دین خاتم , تاثیر زمان

کلیدواژه‌های فرعی :

رهبری و مقتضیات زمان , مقتضیات زمان و مکان , احکام و مقتضیات زمان , سازگاری الگوی دینی با مقتضیات زمان , تاریخمندی احکام اسلام ,

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر