جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

نفس آدمی به گونه ای است که همواره تلاش می کند جهت دست یابی به خواسته های خود تمام اصول و مقررات را نادیده بگیرد. از طرف دیگر سعادت حقیقی انسان در آن است که اعمال و رفتار خود را به گونه ای تنظیم کند که در چهارچوب احکام و مقررات الهی واقع شود و پرواضح است که این کار جز از طریق مهار و اصلاح نفس امکان پذیر نیست. اصلاح نفس همان عبور از نفس اماره به‏ سوى نفس لوامه و از آنجا به‏ سوى نفس مطمئنه و رسیدن به مقام پرافتخار راضیة مرضیه است. عبورى كه در نهایت به مكاشفاتى منتهى مى ‏شود و پرده ‏ها از برابر چشم انسان برداشته مى ‏گردد. بر این اساس، اثر حاضر در بیان محور های اساسی اصلاحِ نفس و تهذیب آن و همچنین شیوه ها و شرایط آن در غالب کتاب درسی، تدوین شده است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

فضائل و رذائل اخلاقی در قرآن

نویسنده:

فرشید حاجی محمّدی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

چکیده

وضعیت نشر :

پایگاه اطلاع رسانی حوزه: ,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

ایمان , تبعیت از پیامبر , عمل صالح , تقوی , توبه , پیروی از هوای نفس , کسب حلال , فسق , احسان , کفر , فساد , تکبر , توکل , حسد , نفاق , حرص و بخل , کفران نعمت , خلوص نیت , تهذیب , اخلاق , نیکوکاری , ریا , وفای به عهد , زیان , تمهید , اصطلاحنامه علوم قرآنی , احسان , صبر و استقامت , تعریف اخلاق , اطاعت از خدا , نفاق در قرآن , عمل صالح در قرآن , فسق در قران , شکرگذاری , خوش اخلاقی , صله رحم در قرآن , تهذیب نفس

چکیده :

این پایان نامه از سه بخش با این عنوان ها تشکیل یافته است: بخش اول، کلیات: تعریف اخلاق، تقسیمات اخلاق؛ بخش دوم، فضائل اخلاقی: تمهید، خلوص نیت، ایمان، توکل، صبر و استقامت، تقوی، تهذیب و تزکیه ی نفس، توبه، اطاعت از خدا و رسول، عمل صالح، شکرگزاری، مهربانی، احسان و نیکوکاری، انصاف، خوش خلقی، صله ی رحم، وفای به عهد، قناعت، کسب حلال؛ بخش سوم، رذائل اخلاقی: تمهید، کفر، پیروی از هوای نفس و شیطان، ناسپاسی و کفران نعمت، فسق و فساد، نفاق، تکبر، حسد، ریا، دنیادوستی، زبان، بخل و حرص

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بزرگ‌ترین وسوسه شیطان چه کاری است؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

وسوسه شیطان , رذایل اخلاقی , دارای لینک , عرفان عملی و اخلاق

کلیدواژه‌های فرعی :

نفس اماره , پیروی از هوای نفس , غلبه بر نفس , مقام نفس اماره ,

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی و تحلیل بزرگ‌ترین موانع رشد و کمال انسان در نهج البلاغه و مثنوی

نویسنده:

زهرا حسینی، نجف جوکار

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

شیراز: دانشگاه شیراز,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اصطلاحنامه اخلاق اسلامی , تربیت اخلاق از نظر امام علی (ع) , تربیت اخلاق از نظر مولوی

کلیدواژه‌های فرعی :

تقوا , نفس ناطقه , کمال انسان , هوای نفس , شیطان (ابلیس) , مال پرستی و تکاثر , از خود بیگانگی , نفس اماره , پیروی از هوای نفس , غرور , انتظار مرگ , عزت , شک , غلبه بر نفس , حب دنیا , قرآن , تفرقه , شهوت , عزت نفس , تبدیل مزاج , محکمات وجودی نفس , متشابهات وجودی نفس , بی توجهی به دنیا , جلوه دادان دنیا , شباهت شیطان و نفس , توجه به آخرت , نابینایی انسان , آرزوپروری ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , عبدالله جوادی آملی , علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی

شاپا (issn):

2251-6123

چکیده :

نوشتار حاضر موانع راه کمال انسان را از دیدگاه نهج‌البلاغه و مثنوی بررسی کرده و از میان رهزنان بیشماری که در این مسیر بر سر راه انسان قد علم کرده‌اند، به نفس اماره و شیطان و حب دنیا پرداخته است؛ زیرا این عوامل سهگانه خود مانعزاست؛ یعنی ریشه‌ی آفتهای بسیار دیگری نیز به شمار میروند. در کلام حضرت علی(ع)، دشمنانگی شیطان در مقایسه با نفس بیشتر است؛ زیرا نفس آن‌گاه که تبدیل مزاج می‌یابد، دیگر بر سر راه انسان قرار نمیگیرد؛ اما در کلام مولوی، نفس غالبا به معنی نفس اماره است، بنابراین خطر او از شیطان بیشتر است. دنیا در کلام امیرمؤمنان و مولوی، دو چهره دارد: چهرهای فریبا و چهرهای پنددهنده؛ آن‌گاه فریباست که نفس و شیطان از آن سوء استفاده کنند و به همین دلیل جزء موانع بزرگ راه کمال انسان قلمداد می‌گردد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 81 تا 110

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

رابطه شیطان با قوه وهم در حکمت متعالیه

نویسنده:

محمدکاظم فرقانى، جواد رضائى

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

وضعیت نشر :

قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

شیطان (ابلیس) , غریزه شهوت , غضب , قوه واهمه (وهم) , اصطلاحنامه فلسفه , اصطلاحنامه اخلاق اسلامی

کلیدواژه‌های فرعی :

انسان شناسی ملاصدرا , صورت های نفسانی , ضلالت , پیروی از هوای نفس , معرفت حقیقی , جن , جهل مرکب , جنود عقل و جهل , فلسفه وجودی شیطان , کمال معرفت انسان , رابطه تجرد و معرفت , ادراکات شیطان , تسلط وهم بر عقل , لطافت جسم شیطان , سیمیا , جهل شیطان , نزاع وهم و عقل , انواع کثیر انسان , عوامل نفوذ شیطان ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

میان قوه وهم و شیطان شباهت هاى بسیارى وجود دارد؛ تا جایى که مى توان وهم را در مملکت وجود انسان که عالم صغیر است به شیطان تشبیه کرد و شیطان را وهم عالم کبیر دانست. لذا شناخت هریک از واهمه و شیطان مى تواند ما را در شناخت دیگرى یارى رساند؛ همان طور که صدرالمتألهین در آثار خود این کار را انجام داده است. نقش وهم در وجود شیطان، نقشى اساسى است و از نظر صدرالمتألهین سقف ادراکات شیطان و نهایت علمى که او مى تواند بدان دست یابد ادراکات وهمى است و او قدرت رسیدن به ادراکات ناب عقلى را ندارد؛ بنابراین شیطان در نهایت جهل مرکب است. از سوى دیگر تنها راه نفوذ شیطان به نفس انسان، قوه وهم است و او براى اضلال انسان راه نفوذ دیگرى ندارد. از این جهات و نیز جهات دیگر، رابطه شیطان و قوه وهم بسیار مستحکم است و هرچه یکى بیشتر شناخته شود، دیگرى نیز بهتر شناخته شده است. این مقاله به دنبال شناخت و تصویر صحیح تر از واهمه و شیطان به وسیله مقایسه آنها و بیان رابطه آنها با یکدیگر است که نتیجه عملى آن انگیزش به سوى طلب معرفت و جلوگیرى از نفوذ شیطان و حرکت به سمت کمال انسانى است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 59 تا 79

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی عوامل ضعف خودکنترلی از منظر قرآن کریم

نویسنده:

سمیه دریساوی، علی نقی فقیهی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

ضعف نفس , عوامل ضعف نفس , تربیت , اصطلاحنامه علوم قرآنی , اصطلاحنامه اخلاق اسلامی

کلیدواژه‌های فرعی :

از خود بیگانگی , ضلالت , شکوفایی شخصیت , مسئولیت شخصی , هویت شخصی , نفس اماره , پیروی از هوای نفس , ذکر خداوند , آثار ذکر خدا , غرور , تواضع , تکبر الهی , زینت دنیا , فریب دنیا , وسوسه شیطان ,

شاپا (issn):

چکیده :

این مقاله به بررسی و شناسایی عوامل ضعف خودکنترلی از دیدگاه قرآن کریم می پردازد. روش تحقیق، توصیف و تحلیل آیات قرآن کریم، درباره خودکنترلی است. از یافته‌های این پژوهش تقسیم عوامل ضعف خودکنترلی به مستقیم و غیرمستقیم است. در قرآن بر عواملی مانند پیروی از هوای نفس، غفلت از خود، کبر و غرور، خودستایی، وابستگی به دنیا و وسوسه شیطان، به‌مثابه عوامل مستقیم ضعف خودکنترلی در انسان، تأکید شده است. همچنین ضعف نفس و اراده از عوامل غیرمستقیم‌اند که برای زدودن عوامل غیرمستقیم نیز باید نخست به تقویت نفس و اراده پرداخت. در این مقاله برای هریک از عوامل راهکاری نیز عرضه شده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 75 تا 92

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

چه عواملی کرامت انسانی را تهدید می کند؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

کرامت انسانی یکی از مهم ترین شاخصه های حقیقت انسان به شمار می رود و به همین دلیل است که خداوند به فرشتگان امر فرمود تا در مقابلش به خاک بیفتند. انسان موجودی است که خلقتش در زیباترین شکل و هیئت صورت پذیرفت؛ و به همین جهت تاج کرامت بر سر وی نهاده شد و بیشتر ...

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

کرامت انسان , کرامت انسانی , آسیب شناسی کرامت انسانی , 03. انسان شناسی Human nature

کلیدواژه‌های فرعی :

از خود بیگانگی , پیروی از هوای نفس , سقوط معنویات , فقر , طمع , شخصیت انسانی , جایگاه شناسی انسان (مسائل جدید کلامی) , خود فراموشی , دنیاپرستی ,

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

منظور از «نفس اماره» و «نفس مطمئنه» چیست؟ آیا ممکن است انسان داراى چند نفس باشد؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , کتابخانه عمومی

پاسخ تفصیلی:

پاسخ : باید دانست انسان داراى یک روح و یک نفس است. البته نفس داراى مراتب و درجات متفاوت است. آن گاه که روح انسان در مرتبه سستى قرار مى گیرد و به بدى ها فرمان مى دهد به آن «نفس اماره» مى گویند و آن گاه که در برابر زشتى ها واکنش نشان مى دهد و سرزنش مى بیشتر ...

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

03. انسان شناسی Human nature , علم نفس , نفس انسان

کلیدواژه‌های فرعی :

بعد معنوی انسان , پیروی از هوای نفس , غلبه بر نفس , نفس مطمئنه , مقام نفس اماره ,

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

راه‌های مقابله با نفس اماره و شیطان چیست؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی

پاسخ تفصیلی:

تا نيرو و اراده جواني هست مي توان هواهاي نفساني را از خود دور ساخته و به جنگي سخت با نفس و شيطان رفت؛ چرا كه قلب جوان لطيف و ملكوتي است و انگيزه هاي فساد در آن ضعيف مي باشد. ولی هر چه سن بالاتر رود ريشه گناه در قلب قوي تر و محكم تر گردد تا جايي كه كن بیشتر ...

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

تهذیب نفس

کلیدواژه‌های فرعی :

نفس اماره , پیروی از هوای نفس , غلبه بر نفس , مبارزه با نفس , قربانی کردن نفس اماره , مجاهده , مقام نفس اماره ,

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر