جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این مقاله پس از شرح احوال ادهم خلخالی واعظ و شاعر صافی ضمیر سده یازدهم و معرفی تألیفات متعدد و متنوع وی در زمینه های اخلاق، تفسیر، کلام و عرفان، متن رساله "لوازم الدین" که ترجمه و توضیح باب یازدهم از کتاب منهاج الصلاح (مشهور به باب حادی عشر) علامه حلی است، به طور کامل آمده. در این رساله فارسی مسائل کلام و اصول عقاید امامیه بر وجهی که اکثر مردم از آن بهره گیرند مطرح شده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 129 تا 158

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

عدل الهی

نویسنده:

محمد بیابانی اسکویی

نوع منبع :

کتاب

منابع دیجیتالی :

متن نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: نباء,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عدل , اصول دین , جبر و اختیار(کلام) , عدل الهی , بداء , کتب کلام شیعه

کلیدواژه‌های فرعی :

جبر و تفویض , حسن و قبح , امر بین امرین , اعتقاد به بدا , آموزه بداء در شیعه , عدل ( قرآن ) , بطلان جبر و تفویض , عدل (روایات) ,

شماره ديويي:

297/42

چکیده :

عدل الهی به جهت پیوند با موضوع جبر و اختیار یکی از مباحث مهم اصولی در همه ادیان الهی بوده و در اسلام نیز جایگاهی ویژه دارد. اعتقاد به عدل الهی و اختیار انسان در افعال خویش، در میان ادیان الهی، اهمیتی بنیادین دارد. کتاب فوق در سه بخش نگاشته شده است: در بخش اول ـ عدل الهی شامل مباحثی چون جایگاه و معنای عدل الهی، عدل الهی در قرآن، عدل الهی در روایات، عدل الهی از نظر عالمان، تقدّم و عمومیت عدل الهی بر فضل و احسان الهی، سبب پیدایش اختلاف اشیا، مراتب و جایگاه های موجودات و امکان تغییر در آنها، عدل الهی اساس ادیان الهی، عدل الهی و حکمت و مالکیت، عدل الهی و حسن و قبح، عدل الهی و خیر و شر، عدل الهی و خلود، عدل الهی و شفاعت است. بخش دوم ـ بداء شامل معنای بداء، بداء در آیات قرآن کریم، بداء در روایات است. بخش سوم ـ جبر و تفویض و امر بین الامرین است که شامل مباحثی چون مفاهیم جبر و تفویض و امر بین الامرین است، ابطال جبر و تفویض، امر بین امرین نیز از دیگر درس های این بخش است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

إرشاد البشر فی شرح الباب الحادی عشر

نویسنده:

سليمان بن أحمد آل عبدالجبار القطيفی

نوع منبع :

کتاب , شرح اثر

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: موسسه طلیعه نور,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

امامت , معاد , نبوت , عدل , امکان واجب الوجود , معرفت اصول دین , صفات سلبیه ( الهی ) , واجب تعالی (اسماء ذات) , صفات ثبوتی(مقابل سلبی) , باب حادی عشر: علامه حلی , کتب کلام شیعه , کتب چاپی عربی (باب حادی عشر)

کلیدواژه‌های فرعی :

1- قاعدة التحسین و التقبیح: قاعده حسن و قبح , عصمت انبیاء (ع ) , قاعده حسن و قبح عقلی , مهدویت , امر به معروف و نهی از منکر , علم الهی , حیات واجب , اعجاز قرآن , اعجاز بیانی قرآن , بازگشت از سفر گناه با توبه , حقیقت کلام الهی ,

شابک (isbn):

978-964-2560-63-9

چکیده :

این شرح دارای ویژگی‎هایی است که از مهم‎ترین آنها موارد ذیل را می‎توان برشمرد: سادگی و وضوح عبارات که از بارزترین ویژگی‎های آن است؛ نویسنده در نوشتن این اثر از حالت اطناب مملّ و اختصار مخلّ دوری کرده و شرح را به شکل منسجم با طبیعت عبارت در اصل متن علامه حلی نگاشته است. نویسنده، به‎قدر امکانش سعی کرده متعرض آرای بعضی از علما و محققان بزرگ این فن در مسائلی که محل اختلاف است، گردد و سپس آنچه از نظر خودش حق و صحیح است را بیان نماید. ارائه مبانی و نظرات دیگر مکاتب کلامی مانند اشاعره و معتزله و... و همچنین آرای حکما و فیلسوفان که این امر باعث می‎شود پژوهش حاضر با ارائه مکاتب متعدد، عمیق‎تر و اثرگذارتر شود. استشهاد به آیات کریمه و روایات شریفه در میان ارائه مباحث؛ این امر بحث را از حالت محض عقلانی خارج می‎کند و برای نمونه می‎توان به مباحثی که در فصل امامت کتاب مطرح شده است، اشاره کرد. نظم در ارائه مباحث شرح و دوری از تشویش و تعقید، با قرار دادن عناوین فرعی در مقدمه و هفت فصل در محتوای مطالب کتاب و بحث از مسائل مربوط به هر عنوان با مسائلی که با عبارت متن علامه حلی منسجم باشد و دربردارنده مسائل مربوط به آن مباحث باشد. نویسنده شرحش را در هماهنگی با عبارت متن در یک مقدمه و هفت فصل نگاشته است؛ او در مقدمه از وجوب شناخت اصول دین، در فصل اول از اثبات واجب الوجود، در فصل دوم از صفات ثبوتیه، در فصل سوم از صفات سلبیه، در فصل چهارم از عدل، در فصل پنجم از نبوت، در فصل ششم از امامت و در فصل هفتم از معاد بحث کرده است.[۲]. فهرست موضوعات و فهارس عامه شامل فهرست‎های: آیات، احادیث و روایات، اشعار، اعلام، ادیان و فرق و مذاهب و طوایف، اماکن و مصادر تحقیق در آخر کتاب ذکر شده است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

ناصر خسرو و معتزله

نویسنده:

دزفولیان کاظم, تجلی اردکانی اطهر

نوع منبع :

کتابخانه عمومی , نمایه مقاله

کلیدواژه‌های اصلی :

جبر و اختیار , معتزله , آفرینش (اِبداع) , عدل , ناصر خسرو , صفات خدا

چکیده :

مکتب اعتزال از فرقه های کلامی عقل گرایی است که دیدگاه های متکلمانش به آرای شیعه و از جمله اسماعیله بسیار نزدیک است. از سوی دیگر آثار حکیم ناصر خسرو، متکلم برجسته اسماعیلی، عرصه بیان اندیشه های اسماعیلی است که از رهگذر مقایسه آثار او و معتزله می توان به شباهت ها و اختلاف های این دو نحله فکری دست یافت. بحث های مشترک میان اکثر متکلمان عبارت است از: صفات حق، رویت خداوند، کلام خدا، آفرینش، عدل، جبر و اختیار. در این مقاله سعی می شود ضمن بررسی دیدگاه های ناصر خسرو معتزله نقاط اختلاف و اشتراک دو مکتب اعتزال و اسماعیلی نمایانده شود.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 105 تا 128

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

اصول الدین

نویسنده:

محمدحسن آل یاسین

نوع منبع :

کتابشناسی(نمایه کتاب)

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: موسسه قائم آل محمد (عج),

زبان :

عربی

فهرست گزیده موضوعات :

توحید

کلیدواژه‌های اصلی :

توحید , عدل , اصول دین , جبر و اختیار(کلام) , امامت , معاد(کلام) , مهدویت , نبوت

کد کنگره:

‏BP‎‏ ‎‏211‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏آ‎‏79‎‏ ‎‏الف‎‏6

چکیده :

این اثر کلامی است که به مباحثی از قبیل توحيد، جبر و اختيار، نبوت، امامت و معاد می پردازد. مفصل ترین فصل این کتاب در مورد امامت و مهدویت می باشد. همچنین کتاب مذکور دارای 5 فصل است که به ترتیب به موضوعات توحید، عدل، نبوت، امامت و معاد می پردازد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

فمینیسم از دیدگاه قرآن

نویسنده:

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

چکیده

وضعیت نشر :

پایگاه اطلاع رسانی حوزه: ,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عدل , رهنمود عقل , غرب , ظلم , ذاتی , زن , هواهای نفسانی , مادّی , استثمار , فمینیسم , کرامت , جایگاه , ‌ارزش , قتل‌ , ‌ عقل , فمینیسم , اصطلاحنامه علوم قرآنی , رهنمود الهی , روح ستمگری در انسان

چکیده :

«انسان» طبق نگرش قرآن دارای کرامت ذاتی از طرفی و خصایص حیوانی، همچون ستمگری و استثمار از طرف دیگر است، به همین علت «عقل» انسان بدون رهنمودهای الهی از نجات انسان ناتوان است؛ بنابراین انسانی که فقط به «عقل» متکی است به دام خواسته های حیوانی و هوا های نفسانی گرفتار خواهد شد. از این رو خداوند رسولانی را برای رفع ظلم و بیدادگری و اقامه عدل و قسط به سوی جامعه بشری فرستاده؛ اما از آن جایی که انسان ها دعوت رسولان الهی را مخالف منافع مادی و خواسته های نفسانی خود یافتند، در مقابل آن ها قد علم کرده، آن ها را به قتل رساندند. این تحقیق با عنوان «فمینیسم از دیدگاه قرآن» در چهار بخش تنظیم شده است: بخش اول به جایگاه زن در گذر تاریخ پرداخته است. بخش دوم به تعریف، تاریخچه پیدایش، گرایش ها و نظریه های فمینیستی در غرب اختصاص دارد. بخش سوم، جایگاه انسانی، ارزشی و حقوقی زن را از دیدگاه قرآن مورد بررسی قرار داده است. در بخش چهارم، مقایسه ای بین دیدگاه قرآن و دیدگاه های فمینیستی صورت گرفته و مبانی فمینیستی مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

عدل و قسط در قرآن و نهج البلاغه

نویسنده:

محمد حسن زارع

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

چکیده

وضعیت نشر :

پایگاه اطلاع رسانی حوزه: ,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

جبر و اختیار , قضا و قدر , حسن و قبح , عدل , عدالت اجتماعی , قسط و عدل , اصطلاحنامه علوم قرآنی , جبر و اختیار در قرآن , عدل قرآن , عدالت در قرآن , ارزش عدالت , حسن و قبح در قرآن

چکیده :

این تحقیق در یک مقدمه و شش فصل نوشته شده است: مقدمه، ارزش عدالت در فرهنگ اسلامی؛ فصل اول، معنای لغوی و اصطلاحی عدل و پیشینه کلامی بحث عدل؛ فصل دوم، عدالت در قرآن؛ فصل سوم، عدل و قسط در نهج البلاغه: عدالت اجتماعی در نهج البلاغه، عدالت در حکومت از دیدگاه امام علی(ع)؛ فصل چهارم، نظریات فرق اسلامی در باب عدل و قسط: حسن و قبح، جبر و اختیار، محاسن و معایب خلقت؛ فصل پنجم، دلایل منکران عدل و پاسخ به آنها: دلایل منکران اصل عدالت و پاسخ به آنها، پاسخ به دلایل منکران اصل عدالت، حوادث ناگوار و پاسخ به آنها، مفهوم قضا و قدر؛ فصل ششم، عدل از اصول دین: چرا عدل را از اصول دین می نامیم؟ موقعیت خیر و شر در جهان هستی، فلسفه تفاوتها در جهان هستی.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

گستره معنایی حکمت الهی در کلام امامیه

نویسنده:

محمود موسوی، محمد رنجبرحسینی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

حکمت , متکلمان امامیه , عدل , حکیم

چکیده :

حکمت الهی و حکیم بودن خداوند یکی از مبانی فکری متکلمان امامیه و راهگشای مباحث مهم کلامی است. ردپای انگاره حکیم بودن خداوند را می توان در مباحثی چون قاعده حسن و قبح عقلی، قاعده لطف، ضرورت بعثت انبیا و نصب امام، هدفمندی افعال الهی، آلام، اعواض، انتصاف و سایر مباحث کلامی یافت.متکلمان امامیه گاهی از حکیم بودن خداوند «اجتناب او از هرگونه فعل قبیح و اخلال در امر واجب» را اراده نموده اند که این مهمترین لایه معنایی از حکمت الهی است و با مفهوم عدل الهی یکسان گرفته شده است. در این مقاله سعی شده با رویکردی کارکرد گرایانه به مفهوم شناسی حکمت الهی در اندیشه متکلمان امامیه پرداخته که تا حدودی به دلیل این یکسان انگاری اشاره شود. بر اساس این انگاره هر نوع امر و فعل قبیح مانند: ظالم بودن، عبث بودن، کذب، نقض غرض و امور دیگر از خداوند حکیم سلب می شود.گاهی متکلمان امامیه با توجه به ریشه لغوی این واژه از حکمت الهی، اتقان صنع و فعل الهی را اراده نموده و در مواردی نیز به معنای معرفت افضل و حقیقی به همه اشیا دانسته اند. با بررسی اندیشه های متکلمان امامیه مشخص می شود که حکمت الهی نسبت به معنایی که از آن اراده می شود می تواند از صفات ذاتی یا فعلی خداوند باشد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 23 تا 37

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بر اساس آیه«لا اِکْرَاهَ فِى الّدینِ»انسان آزاد است پس چگونه میتوان او را به پذیرفتن اسلام مجبور کرد؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

مهم‏ترين مفاهيم، در هر انديشه سياسى؛ چهار مفهوم آزادى، عدالت، حق و قدرت به شمار مى‏آيد. جذاب‏ترين اين مفاهيم آزادى است. آنچه در ادبيات دينى و عرفانى مسلمانان سابقه طولانى دارد، آزادى از نفس اماره و هواهاى نفسانى است؛ پس در اسلام، آزادى معنوى بيشتر بیشتر ...

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عدل , جبر و اختیار(کلام)

کلیدواژه‌های فرعی :

جبر و اختیار , جبر و اختیار در قرآن , جبر اختیار ,

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر