جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
آیا آزادی وجدان برتر از آزادی مذهب است؟ [مقاله انگلیسی]
نویسنده:
Rex Ahdar
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
این تصور که ادعاهای آزادی مذهبی ممکن است به عنوان ادعای حمایت مجدداً مطرح شود آزادی وجدان برای بسیاری از مدعیان جذابیت دارد. شانس موفقیت آنها ظاهر می شود روشن تر اگر به ایده به ظاهر خنثی تر و جهانی تر توجه شود وجدان این مقاله به بررسی این استدلال می پردازد. نتیجه می‌گیرم که وعده اولیه از آزادی وجدان برخی از ضعف های مهم را رد می کند. ادعاهای تغییر شکل برای تجلی بدون مانع عمیق ترین باورهای فرد با موانع جدی روبرو می شود. علت اصلی ممکن است تبدیل شدن وجدان به بیان فردی قطب‌نمای اخلاقی فرد باشد، مفهومی کوتاه‌شده که از گذشته جدا شده است. مفاهیمی که وجدان را به همدلی، قدردانی (و الزام به پاسخگویی به) قانون اخلاقی گره می‌زند. هنگامی که وجدان - همانطور که امروز است - به عنوان صرف تصور می شود اعمال اراده خودمختار صادقانه، وزنی که در تعادل معمول به آن داده می شود آزادی در برابر منافع فشار اجتماعی به ندرت به اندازه کافی برای پیروزی در روز ظاهر می شود. آزادی وجدان مکمل قدرتمندی برای آزادی مذهبی است، اما بسیار ضعیف است نی به تنهایی ایستادن.
عزت دینی بر مبنای لزوم تشکیل حکومت اسلامی در عصر غیبت
نویسنده:
محمدعلی معیل
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
هدف پژوهش حاضر بررسی عزّت دینی بر مبنای لزوم تشکیل حکومت اسلامی در عصر غیبت است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که دین کامل و تمدن‌ساز اسلام در مجموعه دستوراتش تحت عنوان فقه، برای تأمین و گسترش عزت فردی و اجتماعی مسلمین و جوامع اسلامی معارف عمیقی دارد که تاکنون از این دیدگاه به آن نگریسته نشده است؛ ازجمله لزوم تشکیل حکومت اسلامی بر این مبنا است. حکومت دینی، با شمول موضوعی گسترده، نقش تعیین‌کننده‌ای در صیانت از حیثیات‌ معنوی ایفا می‌کند و نیز در سطح کلان، باعث حفظ و ارتقای عزت و استقلال مسلمانان و جامعه اسلامی خواهد شد. مفهوم عزت دینی، این ظرفیت را دارد که به‌عنوان یک مبنا و دلیل فقهی جدید برای لزوم تشکیل حکومت اسلامی در عصر غیبت باشد.
صفحات :
از صفحه 19 تا 38
بررسي علل و عوامل شکل‌گيري و بسط سکولاريسم
نویسنده:
سيدحامد عنواني ، ميترا(زهرا) پورسينا ، مهدي مشکي
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
سکولاريسم به معناي دنيازدگي و جدايي دين از جنبه‌هاي مختلف زندگي اجتماعي بشر است. رشد جهان‌بيني سکولار به‌گونه‌اي است که برخي انديشمندان، سکولاريسم را معضل اول بشريت دانسته‌اند. سؤال اين تحقيق آن است که «چه علل و عواملي در شکل‌گيري و بسط سکولاريسم تأثير داشته‌اند»؟ شناخت صحيح علل و عوامل شکل‌گيري آن مي‌تواند به مواجهۀ منطقي و علمي با آن کمک شاياني کند. اين تحقيق به روش کتابخانه‌اي به بررسي مهم‌ترين وقايع تاريخي، معرفتي و اجتماعي شکل‌گيري و بسط سکولاريسم پرداخته است. يافته‌هاي اين پژوهش نشان مي‌دهد عواملي همچون فساد کليسا، تأثيرات بورژوازي، رفورم، انقلاب‌هاي علمي و صنعتي، رشد ليبراليسم، رشد عقلانيت سکولار، تحولات اجتماعي، زمينه‌ساز و تعدد نظريه‌پردازهاي مروج سکولاريسم به تثبيت و فراگيري سکولاريسم منجر شده‌است. اين اتفاق اگرچه در دنياي مسيحيت ظهور يافته؛ اما همين بسترها در جوامع مسلمان بخصوص کشورمان، قابل مشاهده و رديابي است و ازاين‌رو لازم است اين ريشه‌ها از لحاظ نظري و عملي در محيط‌هاي دانشگاهي يا فضاهاي مجازي پايش شود و پاسخي عيني و علمي به آنها داده شود.
صفحات :
از صفحه 87 تا 99
هستی‌شناسی عین‌القضات همدانی در نسبت میان حکمت، شریعت و عرفان
نویسنده:
سمیه امیری ، عباس احمدی سعدی ،محمدعلی اخگر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
عارفان در طول تاریخ، اغلب، رویکردهای متفاوت و گاه متعارضی با فلاسفه و متکلمین داشته‌اند. عین‌القضات همدانی با وجود شهرت بیشترش در عرفان، آراء فلسفی و کلامی عمیق و قابل توجهی دارد. هدف پژوهش حاضر، شناخت مبانی فلسفی، عرفانی و کلامی ایشان در حوزه‌های ‌هستی‌شناسی، با روش توصیفی- تحلیلی است. این پژوهش نشان می دهد که عین‌القضات همدانی توانسته است در دو ساحت فرایند ادراک شهودی و ساحت فرایند تبدیل شهود به گزاره، سخن بگوید و معرفت و دانشی را که مستقیماً و بی‌واسطه تجربه کرده، با دلیل و برهان قابل فهم کند. همچنین عین‌القضات در طرح اندیشه‌هایی نو، در حوزه مذکور پیش‌رو بوده است؛ مانند تجلّی واحد در ‌هستی‌ و وحدت وجود، رابطه بین جسم و جان در انسان‌شناسی، استفاده زیاد از تأویل در فهم آیات قرآن، نافرمانی ابلیس در سجده نکردن به انسان که او این را ناشی از عشق راستین به معشوق ازلی و نیز جریان قلم تقدیر الهی می‌داند. نگاه فلسفی و کلامی این عارف، در آثارش به خصوص تمهیدات، نامه‌ها و زبده الحقایق، مجال ظهور یافته است.
صفحات :
از صفحه 68 تا 87
اخلاق شوق در فلسفۀ ابن‌جبیرول
نویسنده:
حسین نیازبخش ، اصغر واعظی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
ارتباط بین اخلاق و مابعدالطبیعۀ ابن‌جبیرول که به نوعی ارتباط بین دو رسالۀ «ینبوع‌الحیاه» و «اصلاح‌الاخلاق» است، از طریق مفهوم «شوق» میسر می‌شود. جهان نوافلاطونی ابن‌جبیرول از دو قوس صعود و نزول یعنی تبدیل وحدت به کثرت و بازگشت کثرت به وحدت تشکیل شده است. شوق هم علت نزول و هم علت صعود است. انسان مرتبه‌ای است که از آن، صعود آغاز می‌شود. به همین دلیل، او باید شوق نزولی را به صعودی بدل کند. اخلاق آن چیزی است که به انسان کمک می‌کند تا با حاکم کردن شوق صعودی بر شوق نزولی، به سمت غایت یعنی امر نامتعین یا وحدت محض حرکت کند. اخلاق از طریق تنظیم طبایع حواس و تعادل خُلق‌ها انسان را در مسیر صعود قرار می‌دهد. در واقع، انسان به علت نفس حیوانی و شوق نزولی خود در تشخیص غایت خود اشتباه کرده و امور متعین و جزئی را متعلق شوق و غایت خود می‌داند. این امر سبب خروج نفس از تعادل و گرایش به خلق‌های متعدد می‌شود. این خلق‌ها خود، عامل دوری بیشتر انسان از غایتش یعنی امر نامتعین می‌شوند. اخلاق این خلق‌ها را به تعادل می‌رساند تا انسان بار دیگر به امر نامتعین شوق پیدا کرده و به صعود میل یابد.
صفحات :
از صفحه 99 تا 122
اعتبار معرفت‌شناختی نظریة"معرفت قدسی" سنت‌گرایان در محک صدق و توجیه
نویسنده:
زهرا حسینی ، فاطمه صحرایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
سنت‌گرایان با دیدگاهی سلبی نسبت به معرفت‌شناسی مدرن پسادکارتی، صحبت از معرفتی کرده‌اند که دارای صبغه‌ای مابعدالطبیعی و ناظر به مراتب مختلف وجود است. آنها با حکم به عدم کفایت تجربه و استدلال که محور معرفت‌شناسی پسارنسانس هستند، منبع اصلی معرفت و دست‌یابی به حقیقت را عقل شهودی می‌انگارند. شهودگرایی در سنت‌گرایی، در حد روش باقی نمی‌ماند و به نظر می‌رسد با نوعی تحول پارادایم مواجه‌ایم که می‌کوشد انگاره‌های دیگر را تغییر دهد. مسئلة این مقاله آن است معرفت قدسی چه نسبتی با معرفت و دو رکن جدایی‌ناپذیر آن، یعنی صدق و توجیه دارد؟ آیا اساساً امکان تحقق معرفت قدسی وجود دارد؟ در پاسخ به این پرسش‌ها، ابتدا به تحلیل ارکان معرفت قدسی و نسبت آن با معرفت پرداخت. اشتراک لفظ و خلط مفهوم و مصداق در کابرد واژة حق، محدودیت و انتقال‌ناپذیری شهود، نامتعارف بودن، تفسیرپذیری و عدم وحدت تجارب شهودی از انتقادات معرفت‌شناختی وارد بر معرفت قدسی هستند. همچنین تحقق‌پذیری این معرفت در جهان مدرن واقع‌گرایانه به‌نظر نمی‌رسد.
صفحات :
از صفحه 47 تا 70
«سلام» واژه‌اي اصيل
نویسنده:
محمد خسروي شكيب ، سيده‌ پروین جوادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
در متون ادب فارسي و از جمله در آثار فردوسي، ناصر خسرو، سعدي، بيهقي و... واژة «درود» معادل و هم ‌معناي با سلام نيست؛ بلکه هم‌تراز با «آفرين»، «تهنيت»، «تحيت» و «صلوات» است و صلوات را نمي‌توان همچون درود در جاي سلام و خطاب به هرکس به‌کار برد. چنين به‌نظر مي‌رسد که ادبا به اين نکته واقف بوده و به‌همين دليل نيز در آثار خود «درود» را تنها براي گرامي‌داشت انبياء و اولياي الهي به‌کار برده‌اند. در فرهنگ و زبان عربي نيز «اهلاً و سهلاً مرحباً» اصلاً معادل «سلام» نيست؛ و اعراب آن را در وقت خوش‌آمدگويي به مهمان ادا مي‌کنند. با اين توصيف، نگارنده مي‌پندارد که از همان روز نخست ورود اسلام به ايران زمين، مي‌بايست مرتبة «سلام» بالاتر و والاتر از «درود» قرار گيرد و ادباي برجسته نيز به‌جاي «درود» بر انبياء و اولياء «سلام» بفرستند، لذا در نوشتار حاضر به شيوة مطالعات کتابخانه‌اي و روش توصيفي ـ تحليلي به اثبات این نکات پرداخته مي‌شود: 1. زيبايي و برتري لفظ و معناي «سلام» بر واژگان ديگر؛ 2. به‌کار بردن معناي «سلمنا» براي «سلام» توسط اسلام‌ستيزان.
صفحات :
از صفحه 79 تا 85
اخلاق اجتماعي در سبک زندگي مؤمنانه در صحیفة سجادیه
نویسنده:
سيدحسين شرف‌الدين
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
دنياي اجتماعي عرصه رويارويي اعضا در چرخه‌هاي مختلف ارتباطي و تعاملي است. ارتباطات اجتماعي به‌مثابه يک نظام کنش، از عناصر متعددي ترکيب و تألیف يافته است. کنش‌گر (دست‌کم دو نفر)، موقعيت (مکاني ـ زماني)،‌ انگيزه، هدف، اراده، کنش، هنجار، تأثیر، بازخورد؛ از مهم‌ترين اين عناصر شمرده مي‌شوند. برجسته‌ترين عنصري که حضور ايجابي آن در همة چرخه‌هاي ارتباطي، انتظار مي‌رود، رعايت معيارهاي ارزشي و قواعد اخلاقي پذيرفته شده است. در هر جامعه معمولاً متناسب با گفتمان فرهنگي غالب، اقتضائات ساختاري، موقعيت‌ها و شرايط محيطي، دواعي و اهداف کنش‌گران؛ طيف وسيعي از بايدها و نبايدهاي ارزشي و قواعد اخلاقي مورد وفاق جهت سامان‌دهي به کنش‌هاي انساني در ساحت‌هاي مختلف زيستي تمهيد و تجويز شده است. در جامعه اسلامي، دين به‌مثابه يک فرانهاد اجتماعي، نقش محوري در توليد، تأييد، تجويز، ترغيب به رعايت ارزش‌هاي اخلاقي، اعم از الزامي و ترجيحي به‌عنوان يکي از مؤلفه‌هاي بنيادين «سبک زندگي» مؤمنانه دارد. اين نوشتار درصدد است تا با روش تحليل محتواي کيفي، بخشي از معارف اخلاقي اسلام را در حوزة روابط اجتماعي از کتاب شريف صحيفة سجاديه استخراج و در حد امکان توضيح و تفسير کند.
صفحات :
از صفحه 9 تا 20
بازخوانی دیدگاه فقهی علامه طهرانی نسبت به استعمال لفظ «امام» در غیر‌معصوم
نویسنده:
مهرداد حسن بیگی ، محمدحسن وکیلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
علامه طهرانی استعمال لفظ امام در غیر­معصوم را جایز ندانسته و بر حرمت چنین استعمالی حکم نموده است. ایشان قائل است واژه امام با کاربرد اسمی (نه وصفی) در فرهنگ شیعه منحصر در معصوم به‌کار می­رود و در شرع انور استعمال برخی القاب در غیر­معنای اصطلاحی خود، حکم حرمت دارد. هدف پژوهش حاضر واکاوی مستندات فقهی این دیدگاه است. مسئله اصلی پژوهش تبیین مستندات این حکم فقهی است. روش پژوهش توصیفی - تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که علامه با استناد به تحقق هتک حرمت فقهی، ترسیم ناحیه استعمال این لفظ را به دلایلی که این استعمال را جایز شمرده­اند، مردود می­داند. دلیل دیگر نیز وجود برخی روایات ناهی برخی واژگان اختصاصی است که در شرع بر غیرمعصومین مورد نهی واقع شده است. ایشان با طرح امکان خطا و عدم عصمت ولی فقیه، و با این مبنا که در زمان غیبت، امامت اختصاص به حضرت مهدی دارد و ولایت فقیه تحت ولایت حضرت مهدی است، معتقد است تنها می‌توان واژه «نائب الامام» را برای ولی فقیه بکار برد.
صفحات :
از صفحه 55 تا 66
نقد و بررسی دیدگاه ابوالحسن عامری پیرامون جبر و اختیار
نویسنده:
عین الله خادمی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
چکیده :
مسئله جبر و اختیار از مباحث دراز دامن و مهمی ‌است که از دیرباز اذهان انسان‌ها را به خود معطوف کرده‌است و اندیشمندان در ادیان و مکاتب مختلف در برابر این مسئلة حیاتی مواضعی اتخاذ کرده‌اند. مسئلة اصلی این مقاله آن است که عامری پیرامون این مسئله چه دیدگاهی اتخاذ کرده‌است؟ فرضیه این مقاله آن است که عامری از نظریة جبر یا اختیار مطلق دفاع نمی‌کند، بلکه راه بینابین آن را برمی‌گزیند. اهم یافته‌های این مقاله عبارت‌اند از : او برای پاسخ به این مسئلة پژوهشی ابتدا تحریر محل نزاع می‌کند و برای تحریر محل نزاع ابتدا میان دو حیثیت شیء به اعتبار ذاتش و به اعتبار غیراش تمایز قائل می‌شود و بیان اقسام افعال ـ طبیعی، قهری، فکری و شوقی ـ فرق می‌نهد و بر این باور است که دو قسم فعل طبیعی و قهری با جبر ارتباط دارند و افعال فکری و شوقی با اختیار مرتبط هستند و یادآور می‌شود که قوة فعاله قوه‌ای است که فعل از آن صادر می‌شود و قوة منفعله قوه‌ای است که فعل در آن تثبیت می‌شود به جبر و اختیار مربوط هستند و در بحث مواد ثلاث تنها واجب بالاضافه و امکان به بحث جبر و اختیار مرتبط هستند. او از نظریة خلق افعال دفاع می‌کند و دلایلی برای ابطال جبر و تفویض بیان می‌کند و پس‌از ابطال این دو نظریه یادآور می‌شود که نظریه‌ای که حد وسط میان این دو نظریة صواب است، او برای اثبات راه مسئله راه میانه از حکمت الهی بهره می‌گیرد. البته ما تأملاتی با عنوان ارزیابی نظریة عامری در بارة جبر و اختیار مطرح کردیم.
صفحات :
از صفحه 71 تا 98