جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کانت در یک حصر عقلی، احکام را به چهار دسته تقسیم می‌کند و سه دسته احکام «تحلیلی پیشینی»، «ترکیبی پیشینی» و «ترکیبی پسینی» را از بین آنها ممکن می‌شمارد. دراین‌میان احکام ترکیبی پیشینی احکامی هستند که امکان آنها نیازمند توجیه است؛ چراکه این احکام به عنوان احکام ضروری و کلی با صرف تحلیل مفاهیم - بر خلاف احکام تحلیلی پیشینی - یا رجوع به تجربه - بر خلاف احکام ترکیبی پسینی- موجه نمی شوند. کانت در نظام نقادی‌اش با طی فرایندی «حقوقی» با عنوان «استنتاج» می‌خواهد اعتبار این نوع از احکام را روشن کند و این کار را هم دربارۀ احکام ترکیبی پیشینی در ساحت نظر یعنی متافیزیک و علوم و هم دربارۀ احکام ترکیبی پیشینی در ساحت عمل یعنی ساحت اخلاق انجام دهد. او در نسبت با احکام ترکیبی پیشینی در ساحت اخلاق، آموزه‌ای تحت عنوان «واقعیت عقل» را به کار می‌گیرد که بر آگاهی بی‌واسطه از اصول اخلاقی و آگاهی اخلاقی به‌طورکلی دلالت دارد؛ اما بر سر نقش این آموزه در مقام توجیه احکام ترکیبی پیشینی، میان مفسران نزاع درگرفته است؛ به‌گونه‌ای‌که برخی طرح این آموزه از جانب کانت را به معنای عقب‌نشینی او از استنتاج اصول اخلاقی دانسته‌اند. این نوشتار درمقابل نشان می‌دهد این آموزه بخشی از فرایند «استنتاج» این احکام در مقام فرایندی حقوقی است و کانت به‌هیچ‌وجه از استنتاج اصل برین اخلاق دست نمی‌کشد.