جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

متکلّمان و محدّثان امامیه از آغاز تا کنون، امامت و امام را از زوایای مختلفی، هم‌چون ریاست‌‌عامه، خلافت و حجّت الهی تبیین کرده‌‌اند. اضافه بر این می‌‌توان امامت را از زوایای دیگری مانند مرجعیّت دینی تبیین کرد. در این نوشتار، بصائرالدرجات -که با محوریّت عالم ربّانی تدوین شده و امامت را این‌گونه معرّفی کرده است- بر پایه مرجعیّت دینی و وابستگی دین و مردم به مرجع دینی بازخوانی شده است. بر اساس روایات بصائر، بشر برای دست‌یابی به کمال در دنیا و آخرت، به شخصی که از اراده الهی آگاه بوده و نیازهای مخلوقات را به‌خوبی بشناسد، وابسته است. از این رو لازم است تا وی دارای صفات و جایگاه ویژه‌‌ای باشد. در تعریف دین و مرجع‌‌دین به این نیازها توجّه شده و برخی از نیازهای دین از جمله حفظ، تفسیر و تبیین، تأویل و نیازهای مردم مثل هدایت، رفع اختلاف، حجّت داشتن و ولایت، به کمک مرجع دینی برطرف می‌‌شود. بنابراین اوصاف و اختیاراتی در روایات بصائر مانند تعیین از جانب خدا، علم، قدرت، تفویض‌‌دین، روح القدس و اطاعت محض برای مرجع دینی بیان شده است.