جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 12
تحلیل و نقد نظریه سهروردی در علم النفس
نویسنده:
زینب درویشی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
دراین‌ مقاله‌ سعی شده ‌است‌ علـم‌الـنفس‌ سهروردی تحلیل و نقد گردد. سهروردی در تبیین‌ رابطه‌ بین نفس‌ و بدن، تلاش های بسیار خوبی داشته است ایشان نظریه علم حضوری را برای اولین بار مطرح نموده ودرمورد ماهیت نفس از این مبنای خود سود برده است ،وی در این مسیر به درستی حرکت نمود و راه خود را از مشاء که بدن را فرع برنفس دانسته و بین آن دو تباین قائل بودند جدا کرد ‌. اما در نظـام نـوری ایشان، این‌ ثنویت‌ همچنان باقی است‌؛ اگرچـه‌ از شدت آن کاسـته‌ شد، به‌ همین دلیل‌ ایشان به‌ روح بخاری ‌، قائل‌ شد تا آن دو را از طریق‌ روح بخاری به‌ هم‌ پیوند دهد. به‌ حسـب‌ ایـن‌ دوگـانگی‌، نفـس‌ متمایز از بدن است‌؛ جوهری مجرد و نورانی‌ که‌ نفس‌ است‌ و جوهری مادی و ظلمانی‌ کـه‌ همـان بـدن است‌. امر روشن‌ اینکه‌: اگرچه‌ شیخ‌ اشراق از آن تباین‌ نفس‌ و بدن در فلسفه‌ مشائی‌ فاصله‌ گرفتـه‌‌ و همه‌ صفات و احکام بدن را تجلیات و افاضات نفـس‌ و صـفات آن برشـمرد، امـا توفیق‌ تبیین‌ فلسفی‌ آن را پیدا نکرد.
صفحات :
از صفحه 169 تا 190
نقد و بررسی تفسیر شیخ اشراق از مفاهیم فلسفی
نویسنده:
زینب درویشی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
تحلیل و بررسی مفاهیم فلسفی از گذشته دور در میان فیلسوفان مطرح بوده است. پرسش اصلی این پژوهش این است که آیا تفسیر شیخ اشراق از مفاهیم فلسفی درست است؟از رهگذر این جستار با روش تحلیلی توصیفی معلوم میگردد از دیدگاه سهروردی نه تنها معقولات ثانی منطقی و فلسفی فاقد وجود خارجی مغایر هستند بلکه به نفی مطلق تحقق خارجی آنها پرداخته و آنها را امور ذهنی صرف دانسته است و در سایه آن نظریه اصالت ماهیت و اعتباریت وجود را مطرح نموده است. منشأ اشتباه شیخ اشراق در این نکته نهفته که تحقق خارجی مفاهیم را مساوی با تحقق انضمامی پنداشته و از تحقق اندماجی غفلت نموده چنانچه مطابق دیدگاه مشهور فلاسفه نیز می توان گفت سهروردی از تحقق انتزاعی غفلت نموده و از تحقق انضمامی بر نفی مطلق تحقق خارجی استدلال نموده است. در حالی که این استدلال مبتنی بر تساوی انگاری مذکور است و با انکار این تساوی انگاری، قاعده فوق در مفاهیم فلسفی جاری نگشته و در عین متانت قاعده مذکور، مفاهیم فلسفی نیز دارای تحقق خارجی خواهند بود چه تحقق خارجی انتزاعی بنابر دیدگاه مشهور فلاسفه و چه تحقق اندماجی که مورد پذیرش صدرالمتألهین است.
صفحات :
از صفحه 133 تا 154
بررسی مقایسه‌ای حیات طیبه از منظر علامه طباطبایی و آیت الله مصباح یزدی
نویسنده:
محمد فولادی وندا ، زینب درویشی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
یﮑﯽ از مهم‌ترین دﻏﺪﻏﻪ‌ﻫﺎی ﺑﺸﺮ، چگونگی داشتن حیاتی پاک، آرام و بی‌آلایش با کم­ترین رنج و سختی و حیاتی جاودانه است. این ﭘﮋوﻫﺶ، با روش تحلیلی و مطالعه اسنادی، در پی پاسخ به این ﺳﺆال اﺳﺖ ﮐﻪ »ﺣﯿﺎت ﻃﯿﺒﻪ از دیﺪﮔﺎه ﻋﻼﻣﻪ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎیﯽ و آیت‌الله مصباح به چه معنا است و راه­های وصول به آن کدامند؟ یافته‌های پژوهش حاکی از این است که از منظر علامه، حیات طیبه در همین دنیا و حیاتی جدید و مختص مردم مؤمن دارای عمل صالح است. اما از نظر آیت‌الله مصباح، نفس طیبه دارای حیات طیبه، درجاتی دارد که اگر کسی انسان بالفعل شد و به مرحله بالاتر از حیات معقول رسید، دارای حیات طیبه خواهد شد. از نظر ﻋﻼﻣﻪ، یﮑﯽ از عوامل نیل انسان به حیات طیبه، عبادت و بندگی اوست که از خودشناسی وی نشات می‌گیرد، اما استاد مصباح علاوه بر خودشناسی، بر نقش کلیدی میل و گرایش فطری انسان و محبت و کشش به خداشناسی نیز تاکید دارد. همچنین هر دو استاد ترک لذت‌های زودگذر دنیایی و نقش بندگی و پذیرش ولایت ائمه(ع) و ایمان قرین با عمل صالح را در وصول انسان به حیات طیبه مؤثر می‌دانند. از منظر استاد مصباح، آنچه مطلوب بالذّات است، «ارزش ذاتی» است، که مصداق آن «کمال انسان» و مصداق کمال انسان هم «تقرّب به خدا» است که اوج کمال و سیر انسان و فلسفه اصلی خلقت انسان است.
صفحات :
از صفحه 283 تا 316
مقايسه تطبيقي ديدگاه علامه طباطبائي و آيت‌الله مصباح يزدي در نظريۀ مطابقت
نویسنده:
فرشته نورعليزاده ، زينب درويشي
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
يکي از مباحث مطرح در حوزۀ ادراکات، ارزش معرفتي آنهاست. معرفت حقيقي معرفتي است که مطابق با واقع باشد. فلاسفه احراز صدق گزاره‌هاي نظري را با ارجاع آنها به گزاره‌هاي پايه و بديهي ممكن مي‌دانند. هر معلوم نظري به‌واسطۀ استدلالی كه در نهايت به بديهيات مي‌رسد، ثابت، يعني احراز صدق مي‌شود. اکثر فلاسفه معتقدند وجه صدق قضاياي اوّلي را، به‌عنوان يكي از انواع بديهيات تصديقي، در ويژگي مفهومي آنها مي‌دانند؛ به اين معنا که صرف تصور موضوع و محمول و نسبت ميان آنها براي جزم به صدق آنها کافي است. ولي آيت‌الله مصباح يزدي تلاش کرده‌اند تا صدق برخي آنها را براساس ارجاع آنها به علم حضوري تبيين کنند. ايشان انتزاع مفاهيم فلسفي گزاره‌هاي اوّلي از علوم حضوري را زمينه‌ساز شکل‌گيري قضاياي اوّلي از آن مفاهيم و نيز نحوۀ حکم بر اتحاد موضوع و محمول براساس علم حضوري را ضامن صدق آن قضايا مي‌دانند؛ و بالاخره شرط رعايت اصول و قواعد منطقي در استنتاج تصديقات نظري از آنها را ضامن صدق تصديقات نظري و مطابقت آنها با واقع مي‌دانند. به‌نظر مي‌رسد ايشان در اين ديدگاهِ خود، متأثر از آموزۀ علامه طباطبائي است که هر علم حصولي برخاسته از علم حضوري است. اين نوشتار به روش توصيفي ـ تحليلي به بررسي اين مسئله مي‌پردازد که ديدگاه آيت‌الله مصباح يزدي در ارجاع قضايا به علم حضوري متأثر از علامه طباطبائي است.
صفحات :
از صفحه 85 تا 92
بررسی تحلیلی امکان تغییر در ذات الهی از منظر ملاصدرا و برومر
نویسنده:
مروه دولت آبادی ، عین الله خادمی ، امیرحسین منصوری نوری ، زینب درویشی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
امکان یا عدم امکان تغییر در ذات الهی یکی از مباحث مشترک متون اسلامی با مسیحیت است. مقالۀ حاضر با روش توصیفی‌ـ تحلیلی به دنبال یافتن پاسخ و ارزیابی سؤال «نظر ملاصدرا و برومر دربارۀ امکان تغییر یا عدم تغییر ذات الهی چیست؟» شکل گرفته است و اهم داده‌های آن عبارت است از اینکه صدرا اگرچه قائل به عدم تغییر در ذات الهی است، این بحث را به طور مستقل مطرح نکرده است که به نظر می‌رسد این مسئله جزء مسلمات فکری ایشان به عنوان نواقص امکانی مفروض قرار گرفته است که از ذات کامل واجب تعالی سلب می‌شود. ایشان ذیل قاعدۀ «بسیط الحقیقه» و تبیین مسئلۀ «بداء» عدم ورود تغییر و انفعال در اراده و علم الهی را مطرح می‌کند. صدرا با تفکیک مراتب علم الهی و تمایز مراتب علم ذاتی و فعلی (عدم تغییر علم ذاتی و امکان تغییر در علم فعلی) همچنین ورود تشکیک در ارادۀ الهی معمای تغییر در ذات حق تعالی را به‌راحتی حل کرده است. این در حالی است که در مقابل صدرا در نظر برومر ذات حق تعالی تغییرپذیر است. ایشان مبتنی بر مبانی فکری الهیات گشوده به تغییرپذیری ذات حق تعالی را نه‌تنها نقص نمی‌داند بلکه نوعی کمال برای ذات و معناداری ارتباط با ذات تبیین می‌کند که به نظر می‌رسد علاوه بر غفلت از تبعات منفی این تغییرپذیری دچار دوگانگی‌های منطقی شده است. زیرا لازم می‌شود ذات الهی در عین تغییرپذیری تغییرناپذیر نیز باشد.
صفحات :
از صفحه 119 تا 131
تحلیل ترابط شرور ارزشی و کمال اخلاقی از منظراستاد مصباح یزدی
نویسنده:
زینب درویشی، عین الله خادمی، امیرحسین منصوری نوری، مروه دولت آبادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
استاد مصباح یزدی به نقش‌آفرینی شرور ارزشی در کمال اخلاقی انسان تصریح می‌نماید. پژوهش حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی به دنبال پاسخگویی به سؤال «بین شرور ارزشی و کمال اخلاقی انسان چه رابطه‌ای وجود دارد؟» می‌باشد و یافته‌های تحقیق عبارتند از: در ایضاح مفهومی ایشان، معیار سنجش کمال و مصلحت، از ملاک فردی باید به ملاک عرفی و نوعی تغییر یافته و عرف بشری سنجه خیر یا شر قرار گیرد. وجود شرور ارزشی سبب می‌شود که در پرتو آزمایش‌های گوناگون دنیایی، ارزش‌ها، کارکرد خود را داشته و از این رهگذر انسان را در آگاهی یافتن از ارزش‌های خود، رسیدن به قرب الهی، بهره‌مندی از وحی، انتخاب درست، آزمایش و قطع وابستگیِ مذموم به دنیا یاری رسانند. این موارد همگی در قالب لطف الهی به بنده برای رسیدن به کمال اخلاقی که همان درک فقر مطلق موجودات در پیشگاه الهی، رفع حجب بین عبد و رب و قرب الهی است، تحلیل می‌شود.
صفحات :
از صفحه 149 تا 166
تأملي بر همسان‌انگاري اجتهاد فقهي و هرمنوتيک فلسفي
نویسنده:
زينب درويشي ، هادی خشنودی ، سيدابوالقاسم حسيني كمارعليا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
طرفداران هرمنوتيک فلسفي، تفاوت احکام در فقه و اجتهاد فقهي را مؤيدي بر انديشه مذکور برشمردند. تأمل در فرايند اجتهاد فقهي و مباني، آموزه‌‌ها و پيامدهاي هرمنوتيک فلسفي، شباهت‌ها و تمايزهايي را نشان مي‌دهد. ازاين‌رو پرسشی در ذهن پديدار خواهد گشت که رابطه بين اجتهاد فقهي و هرمنوتيک چگونه ارزيابي مي‌شود: همساني يا تغاير؟ پژوهش پيش‌رو با روشي تحليلي و توصيفي به نتايج زير رهنمون شد: همسان‌انگاري اجتهاد فقهي و هرمنوتيک فلسفي سخني خلاف واقع است؛ چه، از جهت هستي‌شناختي هرمنوتيک فلسفي مفسر‌محور و گريزان از جست‌وجوي مراد مؤلف است؛ درحالي‌که اجتهاد فقهي مؤلف‌محور است و در پي کشف مراد مؤلف مي‌باشد و اختلاف رويکرد بيانگر تقابل است. از نظر معرفت‌شناختي هرمنوتيک فلسفي همه ‌فهم‌ها و تفاسير را بدون ترجيح يکي بر ديگري در عرض هم قرار مي‌دهد، درصورتي‌که در اجتهاد فقهي چنين ادعايي پذيرفته نيست و صرفاً يکي از فهم‌ها مطابق با واقع است. از نظر روش‌شناسي نيز اجتهاد فقهي برخلاف هرمنوتيک فلسفي که پيش‌داوري را شرط تحقق فهم مي‌انگارد، به ‌تفصيل باورمند است و با دسته‌بندي پيش‌داوري به بايسته، نبايسته و شايسته، تحقق فهم و تفسير را متوقف بر پيش‌داوري‌ها يا به بيان بهتر پيش‌فهم‌هاي بايسته و شايسته مي‌داند.
صفحات :
از صفحه 75 تا 84
نقد و بررسی ابعاد انسان‌‌شناختی دعا از دیدگاه وینسنت برومر
نویسنده:
مروه دولت آبادی ، عین الله خادمی ، امیرحسین منصوری نوری ، زینب درویشی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
این پژوهش با روش تحلیلی و استنادی در پی تبیین اهم ابعاد انسان‌‌شناختی دعا از نظر وینسنت برومر است. انسان مستقل یکی از مؤلفه­های اصلی دعا از نظر برومر است. اگرچه ایشان مباحث انسان‌‌شناختی دعا را از سایر مباحث متمایز نکرده است، با توجه به پیش فرض‌ها و مبانی معرفتی ایشان نسبت به انسان می‌توان گفت؛ ایمان، عشق، اختیار حداکثری انسان، آزادی و فردیت اهم ابعاد انسان‌‌شناختی دعا از نظر برومر هستند. ایشان در تبیین این مسائل انسان‌‌شناختی دعا متأثر از اگزیستانسیالیسم و الهیات گشوده است. از نظر برومر ایمان شرط لازم و مقدم دعا و ذاتی رابطه انسان با خداوند است. ایشان با رویکرد اعتدالی به مسأله ایمان، هر سه عنصر معرفت، عمل و عشق را در حقیقت ایمان مؤثر می­داند. در نگرش او غایت ایمان و دعا عشق به خداوند است. برومر در پرتو اعتقاد به اختیار حداکثری انسان و فردیت او، دعا را رابطه بیناشخصی انسان با خداوند تفسیر می‌نماید.
صفحات :
از صفحه 81 تا 96
تحلیل و نقد نظریه ی «عدم امکان شناخت ذات الهی از منظر فخر رازی
نویسنده:
امیرحسین منصوری نوری ، عین الله خادمی ، مروه دولت آبادی ، زینب درویشی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
پژوهش حاضر به دنبال پاسخ­گویی به دو سؤال «امتناع شناخت ذات الهی به چه معنا است؟» و «این امتناع چه دلایلی دارد؟» شکل گرفته و در فرآیند پژوهش داده­های زیر به دست آمده است، دلایل فخر مبنی بر شناخت­ناپذیری ذات مخدوش به نظر می­رسد چرا که: مبنای غیریت ذات و صفات و وجود ماهیت در خدای متعال قابل خدشه است، اعتقاد بر عدم شناخت کنه ذات مساوی با تعطیل شناخت در مورد موجود بسیط است، تصورناپذیری خدای متعال صحیح است اما ممکن است راه­های دیگری برای شناخت وجود داشته باشد، برخی از دلایل نیز مبنی بر مقایسه است و بیش­تر جنبه­ی مثال دارد تا دلیلی مستقل، بنابراین داده­ها و نتایج به نظر می­رسد فخر رازی در مسئله سیری خطی نداشته و در برخی موارد متمایل به امکان شناخت ذات الهی نیز هست. فخر رازی با سامان­دهی نظام شناخت بر مبنی فنا و به دلیل مشکلات موجود در اعتقاد به عدم امکان شناخت ذات، از عدم امکان دست برمی­دارد که موضوع پژوهشی دیگر از نگارندگان خواهد بود.
صفحات :
از صفحه 167 تا 183
بایسته‌های تحقیق در مفاهیم فلسفی
نویسنده:
فرج‌اله براتي ، زينب درويشي
نوع منبع :
نمایه مقاله
چکیده :
مفاهیم فلسفی که از اقسام مفاهیم عام و کلی می‌باشند؛ جزء مهم‌ترین مباحث فلسفی به‌شمار می‌روند، به‌گونه‌اي‌که بسیاری از حکما آن را کلید شناخت و رمز کشف واقع و تطابق صورت‌های علمی با اشیاء عینی می‌دانند. اصطلاح مفاهیم فلسفی از اصطلاحات رایج در فلسفه اسلامی است و در غرب بی‌توجهی به این سنخ مفاهیم، موجب پاره‌ای کج‌روی‌ها و... در فلسفه غرب و بخصوص مباحث معرفت‌شناسی شده است. ولی در اسلام به‌ویژه نزد صدرالمتألهين توجه شایسته‌ای به این موضوع شد و ایشان تلاش کرد اختلاف آراء حکما را به تصالح کشاند؛ اما در دوران معاصر انتقاداتی به دیدگاه صدرالمتألهین وارد شده که، علی‌رغم اهمیت فراوان مفاهیم فلسفی، شایسته است بیش از پیش مورد توجه محققان قرار گیرد و زوایای مختلفی که تاکنون مورد غفلت یا توجه کمتر واقع شده است با شفافیت بیشتری عرضه گردد. در این مقاله تلاش می‌شود با بهره‌گیری از روش تحلیلی تاریخی برخی از مهم‌ترین بایسته‌های تحقیق در مفاهیم فلسفی با هدف تبیین واقع‌نمایی آنها جهت تحکیم فلسفه و معرفت‌شناسی اسلامی ارائه شود.
  • تعداد رکورد ها : 12