جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در ارزیابی معرفت از منظر معرفت‌شناسی از یک سو نظریه‌هایی مانند مبناگرایی، انسجام گرایی و اعتمادگرایی و از سوی دیگر درون‌گرایی و برون‌گرایی مطرح شده است. معرفت‌شناسی فضیلت ناب، نظریه‌ای است که توسط لیندا زگزبسکی ارائه گردیده است. به نظر ایشان نظریه‌های معرفت‌شناسی هر دوره‌ای از نظریه‌های اخلاقی همان دوره متأثر است وی با الگوگیری از فضائل اخلاقی و کاربرد آن در معرفت‌شناسی از فضایل عقلانی به‌ویژه فهم و حکمت سخن می‌گوید. از نگاه وی از یک سو معرفت‌شناسی با مشکلاتی ازجمله به فراموشی سپردن فهم و حکمت و تأکید بر یقین، انحصار معرفت به معرفت گزاره‌ای، آشفتگی در معنای توجیه، بی‌توجهی به نقش اراده و مسئولیت معرفتی فاعل شناسا، به‌حساب نیاوردن احساسات و عواطف در معرفت‌جویی مواجه است؛ از دیگر سو برخود نظریه معرفت‌شناسی فضیلت ناب نیز نقدهایی وارد است. این نقدها را می‌توان در سه گروه جای داد که عبارت‌اند از: 1. نقدهای درونی برآمده از خود معرفت‌شناسی. 2. نقدهای برآمده از فلسفه ذهن. 3. نقدهای برآمده از فلسفه اخلاق. در این پژوهش به این مسئله پرداخته می‌شود که آیا نظریه معرفت‌شناسی فضیلت ناب، توان پاسخ‌گویی به این نقدها را دارد یا خیر، به‌عبارت‌دیگر آیا این نظریه دارای سازواری درونی و بیرونی هست یا نه. زگزبسکی با چرخش ارزیابی معرفت از باور، به فاعل باورمند و ویژگی‌های منشی و شخصیتی او راهی به گشایش می‌جوید و به نظر می‌رسد در این زمینه موفق بوده است. در این پژوهش از روش تحقیقی برنامه پژوهشی لاکاتوش با توجه به هسته مرکزی و کمربندهای ایمنی و راهبردهای ایجابی و سلبی بهره گرفته شده است.

موضوع تحقیقی که در پیش رو دارید « جایگاه صبر در قرآن و سنت، ریشه ها، آثار و پیامدهای فردی و اجتماعی آن» می باشد. صبر به معنای خویشتن داری و بازداشتن نفس بر چیزی است که عقل و شرع آن را شایسته و سزاوار بدانند یا از چیزی که شرع و عقل آن را نهی کند. همچنین صبر را خویشتن داری در ضرر جانی و مالی می گویند و ضد آن بی تابی و جزع و فزع است. بردباری، اهرمی است که بزرگ ترین مشکلات را به آسانی و با نتیجه گیری صد در صد مثبت بر طرف می سازد و تنها راه ثمر بخش برای شناخت مفهوم صبر، مراجعه به قرآن کریم و احادیث شریفه می باشد. برای پیشرفت و پیروزی بر مشکلات، دو رکن اساسی؛ پایگاه نیرومند درونی و تکیه گاه محکم برونی لازم است که در قرآن به این دو رکن با تعبیر « صبر» و « صلوه» اشاره شده است. صبر، آن حالت استقامت و شکیبایی در جبهه ی مشکلات است و نماز پیوندی است با خدا و وسیله ی ارتباطی با این تکیه گاه محکم است. صبوری هر چند بسیار مشکل است،لیکن با معجونی از علم و عمل دست یافتنی است؛ در مرحله ی علم، انگیزه ی دین تقویت می شود و در مرحله ی عمل، علاوه بر تقویت انگیزه ی دین، انگیزه ی هوی نیز تضعیف می شود و به این ترتیب انسان به مقام صبر دست می یابد.

تحقیقی که در پیش رو دارید، « شکر نعمت از دیدگاه قرآن و سنت و تأثیر فردی و اجتماعی آن» می باشد. یکی از مهم ترین واجبات فراموش شده، شکر نعمت است. کمتر کسی وجود دارد که این مقوله را بر خود فرض بداند و نسبت به عدم انجامش خود را مقصر شمارد. در صورتی که یکی از راه های مهم تحصیل رضای خداوند، دارا بودن روحیه قدردانی و شکرگزاری از نعمت های الهی است. شکر فقط، گفن الحمدلله نیست، بلکه این یکی از مراحل سه گانه شکر است. شکر قلبی ( که همان توجه و شناخت منعم است) و شکر عملی ( یعنی استفاده از نعمت ها در همان مسیری که به خاطر آن آفریده شده اند.) مراحل بعدی شکر می باشند که اگر این سه مرحله با هم محقق شود ، شکر حقیقی صورت گرفته است. کسانی در زندگی موفق هستند و احساس خوشبختی می کنند که به طور قلبی، انسان های راضی و شاکر باشند و با زبان ، هم معترف به این نعمت های بی شمار الهی باشند؛ ولی کسانی که نعمت های ارزشمند خداوند را نمی بینند و یا آن را انکار می کنند؛ دچار کفران نعمت شده اند، نه تنها در زندگی موفق نیستند و احساس خوشبختی نمی کنند، بلکه پیوسته احساس کمبود و نداشتن امکانات می کنند که این، حالت بسیار آزار دهنده ای برای انسان ها است.

شب موعد دیدار با معبود است. از هر طریقی می شود به قرب الهی راه پیدا کرد چه با ذکر و تفکر و چه با شب زنده داری، ما با دعا و مناجات در این زمان می توانیم توشه ی اعمالمان را سنگین تر کرده و قدم به ملک ملکوت بگذاریم. در قرآن مجید هفت بار به شب سوگند یاد شده است و این خود نشانه ی اهمیت شب است در آیات قرآن، کمتر عمل مستحبی را می توان یافت که همچون نماز شب، آیات متعددی درباره ی آن نازل شده باشد. بیش از ده آیه ی قرآن به طور صریح یا ضمنی پیرامون این امر مستحب است. سحرها بهترین زمان برای پیدا کردن خود است و بهترین وقت برای فکر کردن و خواستن از خداوند و قوی کردن توکل ها، از طرفی دیگر، سجده های شبانه یکی از نشانه های بندگان صالح خداست و سحرخیزی و مناجات در شب در سیره ی معصومین وجود داشته چنان که امام علی ( ع) نسبت به شب و تاریکی وحشت انگیز آن دلبستگی و انس و علاقه ای بس شدید اظهار می داشت. همچنین اغلب افراد سحرخیز با نشاط هستند و روحیه ای قوی دارند. پس یاد خدا یکی از سرچشمه های آرامش دل است و این آرامش جز با شب زنده داری و سحرخیزی به دست نمی آید.

عربستان در جنوب غربی قاره ی آسیا قرار دارد و سرزمین خشک و بی آب و علفی است. حضرت محمّد(ص) که نسب شریف ایشان به حضرت اسماعیل فرزند ابراهیم می رسد در این سرزمین متولّد شدند. ایشان در سال عام الفیل متولّد شدند و دوران کودکی خود را در کنار دایه ی مهربان خود حلیمه گذراندند و پس از آن در کنار عبدالمطلب و ابوطالب زندگی کردند، دوران جوانی ایشان نیز به سرعت سپری شد تا این که در سن 23 سالگی با خدیجه ازدواج کردند. پیامبر اکرم(ص) در سن چهل سالگی در غار حرا به رسالت مبعوث شدند و پس از آن وظیفه خطیر رسالت و راهنمایی مردم به عهده ایشان قرار گرفت با مبعوث شدن پیامبر(ص) به رسالت و قرار گرفتن ایشان در مقابل کفار و ثروتمندان قریش، آن ها نیز دست به کار شدند و با حربه هایی چون محاصره اقتصادی، تطمیع و تهدید، آزار و اذّیت، شکنجه خواستند جلوی تبلیغ پیامبر(ص) را بگیرند ؛ اما با هجرت پیامبر از مکّه به مدینه تا حدّ زیادی جلوی آن ها گرفته شد و فرصتی مناسب برای گسترش دین اسلام و جهانی کردن این دین مقدس پدید آمد گرچه ایشان در تمامی مدّتی که در شهر مدینه بودند لحظه ای آرامش نداشتند و همواره از طرف دشمنان مورد تهدید قرار می گرفتند و جنگ های خارجی و اختلافات داخلی مانع از بوجود آمدن فضای امن و آرام جهت ترویج دین اسلام می شد، امّا با عنایت خاص خداوند و تلاش های شبانه روزی و بی وقفه پیامبراکرم ( ص) دین اسلام جهانی شد. کلید واژه های این تحقیق عبارتند از: سیره، بعثت، هجرت، معراج، پیغمبر،وحی.