جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تفسیر صحیح آیات قرآن بویژه آیات دارای معانی متشابه، متوقف بر بکارگیری فنون و دانش‌های گوناگونی است که در این میان توجه به بلاغت همواره مد نظر مفسران بوده و هست. حال سوال اساسی آن است که تفاوت دو رویکرد تاویلی و ظاهرگرایی در نقش‌دهی به دانش بلاغت و فنون آن در فهم مراد خداوند به ویژه در آیات موهم جسمانیت چیست و تحلیل آن کدام است؟ رهیافت این پژوهش که بر پایه مطالعات کتابخانه‌ای به توصیف وتحلیل رویکرد مفسران در آیات موهم تجسیم و حرکت پرداخته، این است که در تببین این دسته از آیات، مفسران تاویلی و ظاهرگرا به دو گونه عمل کرده و هریک در راستای توجیه دیدگاه خود در تفسیر آیات، به ویژه آیات موهم جسمانیت، به بلاغت و به ویژه مجاز نقش‌سپاری کرده‌اند و در ادامه؛ توجه یا عدم توجه به فنّ مجاز بعنوان رکنی از اصول و قواعد بلاغی، منتهی به دو رویکرد تأویلی و ظاهرگرایی در تفسسیر آیات شده است. دیگرآنکه تعدّد نظرات ادبی مفسران موافق تاویل، ناشی از برداشت متفاوت تفسیری آنان از این آیات نیست؛ بلکه تنوّع اصول و قواعد بلاغی حاصل از آراء ادبی مفسران، یکی از مباحثی است که برای دوری از جسمانیت خداوند به آن استدلال شده‌است.