جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی: موضوع و اهداف: این پرسش که آیا دین با علم سازگاری دارد یا خیر، جایگاه برجسته ای در بحث های قرن نوزدهم به خود اختصاص داده است و برخی از متفکران بر این عقیده اند که علم و دین با هم ناسازگار هستند. در مقابل اين ديدگاه، كساني كه معتقدند دين و علم قابل تقابل با يكديگر نيستند، معتقدند كه اين دو جنبه از حقايق زندگي هستند. یک جنبه روح را لمس می کند و دیگری نشان دهنده پیشرفت مادی است. روش و يافته ها: اين مقاله به طور توصيفي و تحليلي به رابطه علم و دين از ديدگاه هانس كنگ به عنوان يكي از متكلمان حاضر مي پردازد. با توجه به هدف اصلی ادیان، رابطه اخلاق و دین با علم مدرن سخت‌تر است. به عبارت دیگر، ادیان برای بهبود فعالیت های اخلاقی در زندگی انسان آمده اند و باید او را به سوی خیر و سعادت سوق دهند. زیرا علم نمی تواند برای انسان ارزش بیاورد اما دین می تواند. اخلاق دین می تواند بسیاری از مشکلات بشر را حل کند. مثلاً تطهیر برای کامل شدن خیر و افق های جدید کمال انسان. دین به جامعه پیشرفته و نگران علمی آرامش می بخشد. نتیجه گیری: از این رو در این مقاله سعی شده است تا نکات اصلی تطابق و همسویی دیدگاه هانس کونگ در رابطه علم و دین و سایر زمینه ها از جمله آغاز جهان هستی، آفرینش جهان مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. ، و غیره.

ترجمه ماشینی: جهان امروز جوامع بسیاری را در خود جای می دهد که از فرهنگ های متنوع با ویژگی های متمایز و مشابه خود تشکیل شده است. تصورات مختلفی از ماهیت انسان و جهان وجود دارد و ضرورت بازنگری همه جانبه مبانی فکری و فرهنگی مختلف به منظور جلوگیری از تضادهای روزافزون خود را بیش از پیش احساس می کند. ریشه‌یابی و ارائه تحلیل‌های فلسفی نظری از این تنش‌ها و نیز بازتاب‌های اجتماعی دیدگاه‌های فلسفی، زمینه‌ای را پیش روی ما قرار می‌دهد که در آن مسئله روشن می‌شود. رویکرد اجتماعی به نظریه دگرگونی داروینی یکی از این نظریه هاست که زمینه های فلسفی و اجتماعی را برای بیزاری از دیگری فراهم می کند. در این مقاله با استفاده از روش تحلیلی-توصیفی به جمع آوری داده ها و اسناد می پردازیم تا به بررسی جنبه های فلسفی و کلامی و سپس جنبه های اجتماعی این رویکرد بپردازیم. نتیجه می گیریم که داروینیسم اجتماعی نه تنها تهدیدی برای روابط متقابل فرهنگی و همزیستی مسالمت آمیز اقوام، مذاهب و نژادها است، بلکه با تشویق نژادپرستی، ناسیونالیسم رادیکال و برتری قومی و مذهبی و ارائه توجیه علمی برای چنین رفتارهایی، تهدیدی برای جهان است. و عادت ها

ادیان برخلاف آنچه که برخی ماده¬گرایان پنداشته¬اند، دربردارنده تأثیرات و کارامدی¬های مختلف هستند. یکی از نمونه¬های این کارامدی در مکتب شیعه، فتوای فقهای آن است. با مراجعه به تاریخ موارد متعددی از نفوذ فتوا و تأثیرات آن را می¬توان ملاحظه کرد؛ در این میان فتوای تحریم تنباکو از جانب میرزای شیرازی امروزه بمثابه یک نماد برای تبلور قدرت فتوای فقهای شیعه قلمداد می¬شود. با بررسی این فتوا می¬توان به آثار و پیامدهای گسترده¬ای که یک فتوا می¬تواند در اقشار مختلف جامعه برای زمان¬ها و حتی ملل مختلف ایجاد کند پی برد. فتوای کوتاه و قاطعی که چون آیات آسمانی در قلب¬ها نفوذ کرد و شکوهمندترین نهضت مردمی را پدید آورد که تا آن زمان در تاریخ بی¬مانند بود و یک سده پس از آن به انقلاب اسلامی منتهی شد. روش تحقیق در این نوشتار، تحلیلی – توصیفی و جمع¬آوری داده¬ها نیز اسنادی است. یافته¬های پژوهشی: 1- فتوای فقها و از جمله میرزای شیرازی یکی از موارد تبلور قدرت دین است 2- دین، ضمن نفوذ در لایه¬ها و سطوح متنوع اجتماعی حتماً در زیست جهانِ مردم، بیشترین نقش را دارد و قدرتمند‌ترین شاکله حیات اعتقادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی است. 3- نفوذ و مقبولیت فتوا در بین مردم، نشانه¬ی پیوند جامعه ودین و تبلور دین اجتماعی است.4- مقبولیت فتوا در اجتماع به مثابه حکم الهی، حکایت از تعبد جامعه در ابعاد احکام دینداری است.5- فتوا ضمن بیان حکم الهی، سبک زندگی و فرهنگ عامه را نیز متأثر می¬سازد.6- هنجارهای جامعه می‌توانند متأثر از فتوا شکل بگیرند.

زمینه و هدف: رویارویی و مواجهه مسلمانان با علوم‌جدید که منشأ آن در غرب می‌باشد در دیدگاه اندیشمندان‌اسلامی اشکال متفاوتی به خود گرفته است. زیرا بعضی از مسلمانان بر این باورند که یکی از راه‌های ترقی و بالندگی جوامع‌اسلامی سازگاری با علوم‌جدید می‌باشد. در این میان رویکرد سیدجمال در مواجهه اسلام با علوم‌ به معنای ساینس حائز اهمیت بوده و نشان‌دهنده سابقه‌ و پیامد علم‌خواهی و رونق علمی دوباره مسلمانان می‌باشد. در این نوشتار با شیوه ی تحقیق، توصیفی - تحلیلی و جمع آوری داده ها واسناد و نمونه های پژوهشی که نوشته های موجود سیدجمال و مطالب پیرامون ایشان بوده است، تلاش شده تا ابتدا به ابعاد فلسفی و نقدی اجمالی از منظر عقلی و در ادامه فلسفه علم، این رویکرد مورد واکاوی قرار گیرد . نتایج پژوهش نشان می‌دهد که از نظر سیدجمال علوم غربی پیراسته شده ا‌ی که فرهنگ، باور و سلطه بیگانه را همراه خود نداشته باشد، هیچ تضادی با دین‌اسلام ندارد. همچنین می توان مواجهه جهان‌اسلام با علوم جدیده را به در سه عنوان تقسیم کرد : سنتی نگری و علم گریزی ، تقلید مظاهر و علوم غربی و سازگاری دین و دانش.

پیدایش منازعه ای بی پایان بین طرفداران علم و دین پس از دوران رنسانس ، سبب شکل گیری نحله های مختلف در موافقت یا مخالفت با امکان علم دینی گردید. پدیده ای که هر چند جرقه های اولیه ی آن در مسیحیت زده شد اما متفکران مسلمان پرچمدار توسعه ی آن شدند. استاد جوادی آملی و دکتر سید حسین نصر را باید از طرفداران امکان علم دینی دانست که علی رغم اشتراکات فراوان، هر کدام طریقی متفاوت را برای دستیابی به آن برگزیده اند. علامه جوادی با تمسک به مبانی فلسفه ی الهی و برجسته سازی نقش عقل در معرفت دینی، علوم جدید را در تعارض با دین تلقی نمی نماید و رویکرد وحدت علم و دین از طریق شمولیت بخشی و توسیع دائره حقیقت دین را راهکار دستیابی به علم دینی می داند. اما در دیدگاه دکتر نصر علوم مدرن در تعارض با مبانی جهان بینی دینی است و احیای سنت و عناصر اساسی آن چون حکمت خالده که میراث تمدن کهن دینی است تنها راه احیای علم دینی است. بنابراین دکتر نصر مسیر احیاء علم دینی را در مقابل طریق انحلال استاد جوادی آملی بر می گزیند. شیوه پژوهش در این نوشتار اسنادی- تحلیلی و بهره وری از منابع کتابخانه ای بوده و بر اساس یافته های پژوهشی به نظر می رسد عناصر بکار گرفته شده در مبانی حکمت متعالیه توسط استاد جوادی آملی نویدی بر یافتن راهکاری قابل بررسی در بازنگری درمبانی شاخه های مختلف علوم انسانی و بومی و اسلامی سازی آنها است.

تبیین رابطه علم و دین نزد بسیاری از اندیشمندان از اهمیت خاصی برخوردار است؛ گرچه بسیاری از نزاع‌ها فقط دامنگیر مسیحیت است، ولی پاره‌ای از دستاوردهای علمی باورهای مشترک سایر ادیان را نیز به چالش خوانده است. مانند مدعیات داروین درباره خلقت انسان که منشأ او را نه از خاک، بلکه از حیوان انسان‌نما می‌داند و تقریباً فرایند خلقت را کاملاً به شکلی دیگر تقسیر می‌نماید می‌تواند چالشی برای ادیان آسمانی محسوب گردد. متأسفانه تا کنون تحقیق جامعی درباره نظر قرآن نسبت به نحوه خلقت موجودات زنده نشده است؛ تا معلوم شود که آیا قرآن، خلقت را دفعی می‌داند یا تدریجی و تکاملی؟ در این مقاله- به فراخور مجال- به تبیین فرضیه تکامل انواع و نقد اصول و تعارضاتی که بین علم و دین از فرضیه داروین و پیروانش گمان شده است و راه حل ارائه شده برای رفع تعارض آن با تکیه بر دیدگاه صاحبنظران پرداخته شده است به هر شکل مسأله تعارض علم و دین با پیدایش داروینیسم صور مختلفی گرفت که پژوهشگران در آن تأملات گوناگونی دارند در این میان مدعای این نوشتار آن است که اثبات یا عدم اثبات آن را نمی‌توان با قاطعیت به قرآن نسبت داد.

آیا قرآن کریم گزارشی متعارض با مفاد نظریۀ تکامل از آفرینش انسان طرح می‌کند؟ در پاسخ به این سؤال، پروفسور جیمز کلارک به عدم تعارض گزارش قرآن از آفرینش انسان با نظریۀ تکامل باور دارد. به باور وی آیات قرآن در مقام بیان چگونگی آفرینش نیست؛ از این رو، نمی‌توان نفی یا اثبات نظریۀ تکامل را از آن استنتاج کرد. این مقاله می‌کوشد این دیدگاه را گزارش کرده، آن را بر اساس دیدگاه‌های تفسیری علامه طباطبایی و آیت‌الله جوادی آملی از آیات خلقت انسان و با استفاده از روش تفسیر اجتهادی قرآن به قرآن، ارزیابی و نقد کند. نتیجه‌ای که مقاله به آن دست یافته، این است که با توجه به دلالت روشن برخی آیات قرآن بر چگونگی آفرینش انسان نخستین، نظریۀ اجمال آیات آفرینش انسان در قرآن (نظریۀ پروفسور کلارک) رد می‌شود و قرآن به‌روشنی بر نفی آفرینش تکاملی انسان دلالت دارد.

مواجهه جوامع با ویروس سرکش کووید 19 در ایام اخیر خود می‌تواند بستری برای تأملات و جستجوهای پژوهشی باشد. اما رویارویی مردمانی با دغدغه دین نیز دارای ویژگی‌های مخصوص به خود است. از سویی زمامداران عرصه پزشکی که خود را عهده‌دار سلامتی مردم می‌دانند مدام در فراخوان‌ها و هشدارهایشان نسبت به رعایت نکات بهداشتی اصرار می‌ورزند و تأکید بر دقت بیشتر ملاحظه و اصلاح رفتارهای اجتماعی و سبک زندگی می‌ورزند و از سویی هم گروهی باانگیزه‌هایی دیگر هنوز مقاومت می‌ورزند و خود را مدافع دین قلمداد می‌کنند.