جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ولایت اهل‌البیت: تاکنون با ادله نقلی فراوانی اثبات شده است؛ اما چیزی که جای خالی آن احساس می‌شود اثبات ولایت اهل‌البیت از طریق عقل است. به این صورت که براساس قاعده الواحد اولین صادر از حق تعالی وجود منبسط می‌باشد؛ وجود منبسط دارای مراتبی است و شامل تمام موجودات از عالم عقل تا عالم ماده می‌شود. و اولین مرتبه آن نیز براساس قاعده الواحد عقل اول می‌باشد که واسطه بین حق و خلق یا به عبارت دیگر واسطه فیض بین حق تعالی و دیگر مراتب وجود منبسط می‌باشد. از آن‌جایی که حقیقت ولایت به معنای سرپرستی امور می‌باشد و خداوند امر تدبیر عالم را به واسطه اسم جامع الله به انجام می‌رساند و انسان کامل مظهر اسم جامع الله می‌باشد در واقع انسان کامل، تدبیرکننده عالم به اذن الله می‌باشد؛ در نتیجه یکی از شئون انسان کامل، ولایت بر تمام ما سوی الله است. این مقاله در پی آن است که از طریق قاعده الواحد، ضرورت واسطه فیض و ولایت او بر تمام هستی را اثبات کند.

مقدس اردبیلی، از علمای به نام شیعه است که علاوه بر مقام شامخ علمی، در زهد و ورع و تقوی ضرب المثل است. ایشان، در کنار مباحث و تحقیقات فقهی، به مباحث اعتقادی نیز اهتمام داشته و کتاب «الحاشیه علی الهیات الشرح الجدید للتجرید» مهم‌ترین اثر کلامی او است. وی در مباحث کلامی روش عقلی- نقلی داشته و بسیاری از مباحث را با براهین عقلی اثبات کرده و در ناسازگاری بین عقل و نقل، از روش تأویل استفاده می‌کند، و در عین حال در جاهای مختلف از روایات بهره می‌گیرد. او در پژوهش های کلامی خود از علوم مختلف و مرتبط استفاده کرده و در مواجهه با آراء دیگران جانب انصاف را فرو نمی‌گذارد.