جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

دگرگونی‌هایی که مدرنیته در سبک زندگی ایجاد نموده، شیوة اجرای بسیاری از آیین‌های دینی را نیز تحت تاثیر قرار داده و دچار تحول نموده است. میشائیل اشتاسبرگ به عنوان یک دین‌پژوه پدیدارشناس، الگویی برای تحولات احکام آیینی در میان زرتشتیان معاصر را در دایره المعارف ایرانیکا تعریف کرده که مبتنی بر موازینی چون: حذف، جایگزینی، فروکاهش، اصلاح و ابداع احکام است. تحقیق حاضر که به روش توصیفی- تحلیلی صورت پذیرفته، نشان می‌دهد که القاء بعضی الگوهای اشتاسبرگ بر تحولات جدید در آیین‌های معاصر زرتشتی، تا اندازه‌ای ناکارآمد بوده و این الگوها لزوما همة جوانب تحولات را نشان نمی‌دهند. برای نمونه، ایشان معتقد است که مواردی از احکام مربوط به پاکی و پاک‌سازی «آب»، به مرور زمان «حذف» شده‌اند، در حالی که به نظر می‌رسد انواعی از «جایگزینی» و حتی «تحکیم» احکام قبلی نیز روی داده است. در مورد پاک‌سازی «چوب» نیز به جز «تداوم» پاره‌ای از آیین‌های قبلی، شاهد مواردی از «جایگزینی» هستیم. البته در اموری همچون: آیین برشنوم، اشتاسبرگ به درستی نظر داده و ابعاد گوناگون تحولات را در قالب‌هایی چون: «حذف»، «فروکاهش» و «اصلاح» طبقه‌بندی کرده است.