جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

طرفداران هرمنوتيک فلسفي، تفاوت احکام در فقه و اجتهاد فقهي را مؤيدي بر انديشه مذکور برشمردند. تأمل در فرايند اجتهاد فقهي و مباني، آموزه‌‌ها و پيامدهاي هرمنوتيک فلسفي، شباهت‌ها و تمايزهايي را نشان مي‌دهد. ازاين‌رو پرسشی در ذهن پديدار خواهد گشت که رابطه بين اجتهاد فقهي و هرمنوتيک چگونه ارزيابي مي‌شود: همساني يا تغاير؟ پژوهش پيش‌رو با روشي تحليلي و توصيفي به نتايج زير رهنمون شد: همسان‌انگاري اجتهاد فقهي و هرمنوتيک فلسفي سخني خلاف واقع است؛ چه، از جهت هستي‌شناختي هرمنوتيک فلسفي مفسر‌محور و گريزان از جست‌وجوي مراد مؤلف است؛ درحالي‌که اجتهاد فقهي مؤلف‌محور است و در پي کشف مراد مؤلف مي‌باشد و اختلاف رويکرد بيانگر تقابل است. از نظر معرفت‌شناختي هرمنوتيک فلسفي همه ‌فهم‌ها و تفاسير را بدون ترجيح يکي بر ديگري در عرض هم قرار مي‌دهد، درصورتي‌که در اجتهاد فقهي چنين ادعايي پذيرفته نيست و صرفاً يکي از فهم‌ها مطابق با واقع است. از نظر روش‌شناسي نيز اجتهاد فقهي برخلاف هرمنوتيک فلسفي که پيش‌داوري را شرط تحقق فهم مي‌انگارد، به ‌تفصيل باورمند است و با دسته‌بندي پيش‌داوري به بايسته، نبايسته و شايسته، تحقق فهم و تفسير را متوقف بر پيش‌داوري‌ها يا به بيان بهتر پيش‌فهم‌هاي بايسته و شايسته مي‌داند.