جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

بیان مسئله:«کشف المحجوب»رساله ای است فارسی از ابویعقوب اسحاق بن احمد سجستانی که موضوع آن حکمت در مذاق اسماعیلیان است .سوالات و مبهماتی از این دست که آیا این کتاب به زبان عربی نگاشته شده یا فارسی و در صورت ترجمه بودن ،مترجم آن ناصرخسرو است یا دیگری و آیا در فرایند ترجمه اصل عربی آن دستخوش حذف شده یا نه،از دیرباز معرکه آراء و نظریات پژوهشگرانی چند بوده است. روش: این جستار با روش تحلیلی – آماری و با تکیه بر سنجش آثار بازمانده از سجستانی و ناصرخسرو و بر اساس مؤلفه‌های سبک‌ شناختی، انجام گرفته است. یافته ها و نتایج: در این پژوهش اثبات کرده ایم که سجستانی رساله کشف‌المحجوب را به زبان عربی نگاشته و بعدها به خامه یکی از همکیشان او به فارسی گزارش شده، شیوه ترجمه و ساختار و سبک نوشتار کتاب نشان می‌دهد که زمان ترجمه نباید از قرن چهارم و ابتدای قرن پنجم فراتر برود. دیگر آنکه کتاب در فرایند ترجمه دستخوش کاستی و تحریف نشده است و مهمتر از همه اثبات کردیم که خلاف نظر پاره‌ای از محققان نامدار غربی و شرقی مترجم این رساله ناصرخسرو قبادیانی نیست.

کشف‌ المحجوب هجویری یکی از قدیمی‌ترین کتاب‌های عرفانی فارسی است که همواره از جنبه‌های مختلف به‌ویژه تعلیم مبانی عرفانی اهمیت داشته و دارد؛ توجه به این اثر تا اندازۀ بسیاری تحت‌تأثیر قدرت نویسنده در اقناع مخاطب است. مقالۀ حاضر با هدف بررسی روش‌های اقناع مخاطب در کشف‌ المحجوب هجویری با تکیه بر نقد رتوریکی و به روش کیفی و با کاربست شیوۀ توصیفی‌تحلیلی نوشته شده و به‌دنبال پاسخ به این پرسش‌ است که هجویری از کدام شیوه‌ها برای اقناع مخاطب استفاده کرده و کدام‌یک از عناصر موجود در کشف‌ المحجوب بر پذیرش خواننده اثرگذار بوده است؟ نتیجۀ تحقیق نشان می‌دهد که هجویری با به‌کارگیری روش‌هایی مانند ارائۀ مطالب اخلاقی و انسانی، استفاده از زبانی آشنا، سبکی دوسویه و تعاملی، استدلال، استشهاد و استناد، استفاده از داستان و حکایت و نیز استفاده از صنایع ادبی مانند تمثیل، تشبیه، کنایه و استعاره، برای اقناع مخاطب خود بهره برده است.