جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

موقعیت ویژه استان لرستان در غرب ایران و نقش آن در پیوند دادن جنوب ایران به غرب، شمال‌غرب و مرکز ایران در ادوار مختلف، سبب عبور راه‌های ارتباطی مهم و پرترددی از آن شده است. یکی از راه‌هایی که در دوران اسلامی از لرستان عبور می‌کرد، راه ارتباطی شاپورخواست به نهاوند و همدان است. این راه ارتباطی، تاکنون به‌خوبی مورد مطالعه قرار نگرفته است و از مسیرهای عبور آن، شمار و کیفیت آثار و شواهد باستان‌شناسی مسیر آن اطلاعات دقیقی در دست نیست. این کمبود، ضرورت انجام پژوهشی مستقل را به‌منظور شناسایی و معرفی شواهد باستان‌شناسی این مسیر ارتباطی فراهم کرده است. پژوهش حاضر با طرح دو پرسش به بررسی این محور ارتباطی پرداخته است: 1- چه شواهد باستان‌شناسی از راه ارتباطی شاپورخواست به نهاوند در دوران اسلامی باقی مانده است؟ 2- روند تکوین این راه در دوران اسلامی چگونه بوده است و چه جابه‌جایی‌هایی در این دوران در مسیر آن رخ داده است؟ رویکرد پژوهش، تاریخی است و یافته‌ها با استفاده از بازدیدهای میدانی و مطالعات کتابخانه‌ای به‌دست آمده است. در بررسی مسیر این راه، مجموعه‌ای از آثار معماری شامل قلعه، پل، کاروانسرا، محوطه‌های استقراری و کتیبه‌ شناسایی شد که با توجه به‌الگوی پراکنش این آثار، مسیرهای عبور راه قابل شناسایی است. شواهد نشان داده که این راه از یک الگوی تاریخی پیروی کرده و بر یک مسیر باستانی منطبق است که تغییرات و جابه‌جایی‌های آن در دوران اسلامی جزئی بوده و منازل و ایستگاه‌های آن با کمترین تغییری تا دوران معاصر استفاده می‌شده‌اند.

«زبان بدن» بازیگر، یکی از مهم‌ترین ابزارهای جان‌بخشی به شخصیت‌های نمایشی است که می‌تواند نشان‌دهنده جغرافیا، تاریخ، فرهنگ و جامعه محل رخداد متن نمایشی نیز باشد. «فرهنگ عرفانی ایران»، به‌ویژه بخشی که در طول قرون سوم تا نهم هجری در بستر اسلام شکوفا شد، بر حالات بدنی خاصی تأکید می‌کند. بازیگر با کاربرد این حالات بدنی ضمن به‌کارگیری کلام، می‌تواند نوعی سلوک روحانی را تجلی بخشد. پژوهش‌های معاصر در زمینه‌های «ارتباط غیرکلامی» و «فرهنگ بصری» نیز همین موضوع را از زاویه روان‌شناختی و جامعه‌شناسانه بررسی کرده‌اند. «سیستم بازیگری استانیسلاوسکی» که نوعی نظام به‌نسبت تازه آموزش بازیگری در صد سال اخیر است، ریشه‌های درونی اعمال بدنی را بررسی کرده است. این مقاله به روش مقایسه‌ای‌تحلیلی زبان بدن را در سه ‌زمینه مذکور در مقایسه با تصوف و عرفان اسلامی می‌کاود و نشان می‌دهد با آموزش کیفیت زبان بدن عارفان مسلمان، از طریق داستان‌ها و متون عرفانی به بازیگر، او قادر خواهد بود بدنش ‌را به ‌عنوان رسانه هنری پیراسته کند و به ‌تجسمی خلاقانه‌تر، بومی‌تر و اصیل‌تر از نقشش دست یابد.

عرفان یک‌ جریان معرفتی مبتنی بر شهود و برخاسته از تهذیب نفس است که مبانی نظری آن در متون دینی و آثـارعرفانی و ادبی تجلی یافته است.مسئلۀ طی الارض در عرفان به عنوان یکی از اقتضائات برخاسته از مراتب کشف صوری در راستای تجلی اسماء و صفات الهی تحلیل و ارزیابی شده است. مراحل کمال آدمی از نگاه مولوی براساس تحول و تبدیل وجود انسان‌ از نقص به سوی کمال نامنتاهی شکل می گیرد. ایـن تبدیل و تحول، افزون بر تأثیر باطنی ، در کالبد جـسم مادیّ او نیز اثر گذار است. ازاین‌رو از دید مولوی کیفیت طی‌الارض در این حوزه قابل‌تبیین می باشد. بر این اساس، باطن انبیاء و اولیاء الهی دارای صفات و قابلیت‌های خاصی است که جسم آنان را از دیگر افراد متمایز می‌کند و با توجه به تکامل و تعالی جسم در اثر سیر و سلوک، زمینۀ لازم بـرای‌ پذیـرش کراماتی همچون طی‌الارض را فراهم مـی‌کند. در این جستار پس از بررسی مفهوم طی‌الارض و مبانی طرح این مسئله در نگاه مولوی، به تشریح و تبین کیفیت تحقق آن می‌پردازیم.

بیان ضرورت وجود دین با تکیه بر وجه عملگرایانه ی آن از جمله شیوه های ایجاد ارتباط میان فلسفه و دین است. کانت به عنوان یکی از برجسته ترین فیلسوفان مدرن در مقابل نگاه نظری به دین با تاکید بر وجه عملی آن، دین را در امتداد اخلاق بررسی و با برشمردن وجوه مختلف ادیان آنها را تفکیک نموده و در نهایت با تکیه بر غیرشناختی، اعتدالی و عملی بودن دین معتقد است دین واقعی در رفتار، عمل و اجرای قوانین اخلاقی است . ابن سینا نیز به عنوان یکی از برجسته ترین فیلسوفان مسلمان در بسیاری از آثارش با تاکید بر جنبه ی عملیاتی دین در جامعه آن را به عنوان عنصری اساسی در حفظ عدالت ، انسجام و هماهنگی در جامعه و روابط اجتماعی تلقی و آن را تحقق عینی فیضی می داند که از جانب خداوند به نبی رسیده و ایشان آن را بر مردم ابلاغ نموده تا بدان وسیله هم سعادت دنیوی و هم سعادت اخروی را برای آنان تضمین کند جستار پیش رو در نظر دارد با نگاهی تحلیلی- توصیفی با تکیه بر وجوه برجسته ی عملی دین در تفکر کانت و ابن سینا به تبیین دیدگاه آنان در این حوزه پرداخته و وجوه اشتراک و افتراق آنان را در این حوزه معرفی نماید.

کاشی زرین‌فام یکی از زیباترین و در عین حال پرهزینه‌ترین کاشی تولیدی ایران در دوران اسلامی است. اوج این هنر کاشی‌کاری در ایران به قرون 7-8 ه.ق. و بازهٔ زمانی‌ای حدوداً 150 ساله برمی‌گردد. در این زمان بسیاری از بناهای تاریخی ایران، به‌ویژه بناهای آرامگاهی مرتبط با شیعیان همچون حرم امام رضا j، با این کاشی‌ها آراسته شد. متأسفانه با گذشت زمان و به‌ویژه یک سدهٔ اخیر، بسیاری از تزئینات کاشی‌کاری این ابنیه بنا به دلایل گوناگون همچون حفاظت یا حتی سودجویی، تخریب یا از بدنه جدا شده و مستقیم یا باواسطه وارد موزه‌های داخلی یا خارجی شد که این روند نیز همچنان ادامه دارد. بدین‌ سبب مطالعه و شناخت بیشتر این کاشی‌ها از جنبه‌های مختلف اهمیت دارد. یکی از جنبه‌هایی که تاکنون کمتر درباره این کاشی‌ها بدان پرداخته شده، نوشته‌های مذهبی موجود در برخی از آنها است؛ نوشته‌هایی که حتی تا حدودی بازگوکنندهٔ بخشی از اعتقادات مذهبی مردمان آن روزگار است. از این‌رو هدف اصلی پژوهش حاضر مطالعهٔ تحلیلی این کتیبه‌ها است. با توجه به این پژوهش مشخص شد که بیشتر کتیبه‌های مذهبی این کاشی را برخی از آیات قرآنی تشکیل می‌دهد که عمدتاً درباره موضوعاتی مرتبط با ستایش و پرستش پروردگار یکتا، آفرینش و روز قیامت است.