جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در دنیای کنونی همواره معاندان از هیچ ظلمی علیه آیین حق و مسلمانان دریغ نمی کنند و مسلمین می بایست از بهترین روش ها که در شأن اسلام و اخلاق اسلامی باشد، در جهت برخورد با این معاندان بهره گیرند. در این شرایط، بهترین راهکار اقتدا به سیره پیشوایان معصوم می باشد؛ زیرا در طول تاریخ انبیای الهی دارای معاندان بسیاری بوده و با توجه به شرایط متفاوت، از بهترین روش های اخلاقی در برخورد با آن ها بهره برده اند. پایان نامه ها و مقالات نزدیک به این موضوع، ما را از نگاشتن این پایان نامه بی نیاز نمی کنند، زیرا یا بسیار مختصر بوده و یا به بخشی از موضوع مورد بحث پرداخته اند. روش های اخلاقی پیامبران در برخورد با این معاندان به دو بخش روش های ارشادی و تنبیهی تقسیم شده است. منظور از روش های ارشادی این است که پیامبران الهی تا حد امکان سعی بر مدارا با معاندان داشته اند؛ اما اگر این مدارا تأثیری بر خنثی سازی و یا کاهش عناد دشمنان نداشت، ناگزیر در برخورد با معاندان به اجرای روش های تنبیهی رو می آوردند. نکته مهم این است که پیامبران الهی در اجرای هر کدام از این دو روش، لحظه ای اخلاق را فراموش نکرده اند و همواره از روش های اخلاقی برای کسب بهترین نتایج بهره می بردند. با بررسی آثار و نتایج حاصل از این روش ها به این واقعیت می رسیم که اخلاق همواره مؤثر بوده و چه بسیار از معاندانی که یا مورد هدایت قرار گرفته و یا حداقل دست از عداوت خود کشیده اند. البته همواره بوده اند معاندانی که آنچنان در منجلاب گمراهی فرورفته بودند که لحظه ای دست از عداوت خود برنداشته و سرانجام نیز با همان حالت کفر و عناد به هلاکت رسیده اند. روش تحقیق در این پایان نامه، از نوع توصیفی - تحلیلی با مطالعه ی کتابخانه ای و ابزار فیش برداری می باشد.

لهو و لعب يكي از مهم ترين تحذيراتي است كه در آموزه هاي قرآن و روايات به آن اشاره شده است. در آموزه هاي ديني به پرهيز از لهو و لعب تاكيد شده است چرا كه اين امر باعث ضلالت انسان و دور شدن او از خداوند مي شود. لهو و لعب مصاديق متعددي دارد كه در هر عصري به شكل هاي مختلف ظهور مي نمايد. در عصر حاضر نيز اين پديده در قالب هاي جديد از جمله بازهاي رايانه اي و.. بروز نموده است. بنابراين پرداخت به اين مهم و راهكارهاي مقابله با آن حائز اهميّت است. بر همين اساس پايان نامه حاضر با روش توصيفي تحليلي با تكيه بر آموزه هاي ديني به بررسي اين مهم پرداخته است. در اين پژوهش ضمن واكاوي مفهوم لهو و لعب و انطباق مصداقي آن با بازي هاي رايانه اي، به اقسام لهو و لعب پرداخته شده است و ضمن تبيين اين ديدگاه كه تفريحات و بازي هاي سالم كه منجر به سلامت جسماني و روحاني انسان مي شود در زمره لهو و لعبي كه در آموزه هاي ديني از آن بر حذر شده است نمي باشد. در نهايت اين پژوهش به مضرات بازي هاي رايانه اي و اثرات سوء آن پرداخته است. نتيجه پژوهش آن كه با توجه به دو رويكرد اعتقادي و عملي مي توان از مضرات و آسيب هاي بازي هاي رايانه اي جلوگيري نمود. در رويكرد اعتقادي با تبيين هدف غائي نظام آفرينش و هدف خلقت انسان و رد رويكرد عملي با معرفي بازي ها و سرگرمي هاي مورد تائيد اسلام و همچنين مضرات دنيوي و اخروي بازهاي لهو و لعب رايانه اي به غايت اين مهم يعني تقليل آسيب هاي بازي هاي رايانه اي دست يافت.

یکی از بیماری های فکری و اخلاقی که در جوامع مختلف به چشم می خورد و از آفت های بندگی است، بهانه‏ گیری می‏باشد. این خصلت بهانه‏ گیری سابقه ی دیرینه ای در امت های انبیاء پیشین دارد. بر طبق آیات شریفه در قرآن کریم، بهانه‏ جوئی عوامل و علت های بسیاری دارد که از میان آن ها تعصب بی جا، تکبر، جهل و تقلید های ناصواب از اهمیت بیشتری برخوردارند و باعث هلاکت و نابود شدن اقوام گذشته شده اند. در میان پژوهش های انجام شده در زمینه بهانه‏جوئی به موضوع بهانه ‏جوئی به شکل عام، به صورت بهانه‏جوئی های کودکان و نیز همسران در مقابل یکدیگر و یا بهانه ‏جوئی های فرزندان نسبت به والدین پرداخته شده است اما به طور خاص، بهانه ‏جوئی در برابر خداوند و دستورات و فرامین الهی مورد پژوهش قرار نگرفته است. با توجه به آیات ذکر شده در این نوشتار، آثار زیانبار این رذیله اخلاقی روشن می گردد. این آثار مخرب باعث کشیده شدن انسان ها به سوی کفر و شرک و همچنین اقتدای به شیطان شده و در نهایت به محرومیت از درک حقیقت می انجامد که اگر انسان ها نخواهند به این عوارض دچار شوند باید از این رذیله دوری کرده و ریشه آن را در خود بخشکاند. در این پژوهش سعی شده تا علل، انگیزه، مصادیق و پیامدهای بهانه‏ جوئی را در آیات قرآن مورد بررسی قرار دهد و در پایان راهکارهای مقابله و درمان این بیماری اخلاقی بیان می گردد. در ابتدا در فصلی جداگانه به علل بهانه‏ جوئی پرداخته شده و علل آن را در چهار بعد شناختی، رفتاری، اخلاقی و زمینه های فرهنگی اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته و در فصل دوم به انگیزه ها و مصادیق بهانه‏ جوئی پرداخته شده، این که به علت فرار از مسئولیت، فرار از آسیب ها و فرار از آشکار شدن اغراض شوم به بهانه‏ جوئی پرداخته و به صورت های مختلفی چون، مماثلت پیامبر با مردم و یا کیفیت نزول قرآن مصداق پیدا کرده است و در فصل آخر به پیامد هایی چون مهر شدن قلب و عدم درک حقایق پرداخته شده و راهکارهایی در زمینه های علمی و عملی در بعد شناختی، رفتاری و اخلاقی ارائه شده است. روش تحقیق در این پژوهش به شیوه توصیفی-تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانه ای با اولویت تفاسیر می باشد.

کلام اهل بیت عصمت و طهارت به عنوان عالمان و معلّمان قرآن و عِدل آن، برترین و مُتقن ترین راهنمای بشر در مسیر سعادت است، لکن انسان در این مسیر اصیل، ناگزیر از بهره‌مندی و به کارگیری رهنمودهای الهی انبیاء، اوصیاء و معصومین بوده، با استعانت از آن دستورالعمل‌های راهگشا، طیّ طریق بندگی نموده، به مراتب والای انسانی و اخلاقی نائل می‌گردد.از آن میان، ادعیه ماثور از ائمه هدی از جمله دعاهای منسوب به امام سجّاد(ع) در صحیفه سجّادیه، از جایگاهی ویژه در این منظومه تعالی بخش برخوردار بوده، تامّل و تدقیق در آن، مستمسکی مطمئن و حبل‌ُالمتینی موثّق در این مسیر است؛ لذا جهت کشف رهنمودهای الهی آن امام همام در ادعیه مذکور در باب "روابط چهارگانه انسانی"(رابطه انسان با خدا، خود، خلق و خلقت)، به بررسی کمّی و کیفی آنها با روش تحقیقی "تحلیل محتوای کمّی و کیفی" به عنوان یکی از بهترین شیوه های متن پژوهی و مطالعات میان‌رشته‌ای پرداخته و پس از احصاء آمارها و دسته‌بندی یافته‌ها و داده‌ها، به تحلیل محتوایی آن کلمات روح‌بخش رسیده، با تبیین ارتباطات مذکور، به میزان ارج و اهمّیت هر یک از آن عوامل اصیل و اثرگذار در کمال و تعالی انسانی و نسخه‌ای کارآ و کامل در تعیین سرنوشت ابدی نوع بشر دست یافته‌ایم.

ولایت یکی از اساسی‌ترین مفاهیم قرآنی است که از جنبه ها و با رویکردهای مختلف در طول تاریخ اسلام بدان پرداخته شده است. یکی از این رویکردها، رویکرد تنزیلی است که چگونگیِ سمت و سو و جهت‌گیریِ مفاهیم را منعکس می‌کند. این جستار با هدف دریافتِ سیر مفهوم ولایت در قرآن از سوره‌های مکی به سوره‌های مدنی انجام شده است. بدلیل آراء متفاوت در معنای ولایت، ابتدا به کمک ریشه شناختیِ فقه اللغوی - تاریخی در زبان‌های سامی، بررسی معاجم عربیِ پس از عصر نزول، کاربرد قرآنی و تفاسیر، مفهوم ولایت، حاکی از معنای مستعملِ درزمانی و مشکک همراهی، استخراج شده و بر اساس آن، تحلیل دربارة آیات، مبتنی بر محتوای سوره، سیاق، ماده و هیئت الفاظ و معنای همراهیِ مشکک، ارائه شد. بدین منظور، دامنة تحقیق به تمام مشتقات (و ل ی) و نیز برخی مولفه‌های معناییِ دیگر که به همراه سیاقِ آیات، دارای مفهوم ولایت بود، گسترانیده شد. در این تحلیل که رویکردی ساختارگرایانه داشته و از روش تحلیل مولفه ای بهره برده است، سیر مفهوم ولایت در ترتیب تنزیلی قرآن مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس این تحقیق، سیر مفهوم ولایت، انسان سازی بر مبنای مولویتِ الهی در دوره مکّی و تحوّل و سوقِ آن بسوی اولویتِ الهی (نه اولویت خویشاوندی) و مولویتِ انسانِ کامل، جهت تحقّق جامعة الهیِ توحیدی در دوره مدنی است. همچنین مشخص می‌گردد که ولایت از مفاهیم محوری قرآن است که انسان، راه و هدف او را تحت الشعاع قرار می‌دهد و از این رو با بسیاری از شبکه‌های مفهومی دیگر مانند ربوبیت، عبودیت (عبادت، اطاعت، تبعیت، تسلیم)، صراط، نبوت - رسالت - امامت و توحید درهم تنیده است.

خواتیم آیات قرآن کریم عباراتی هستند که در پایان آیات آمده اند و ظاهرا مستقل به نظر می رسند اما با متن آیه مرتبط هستند و بررسی آنها ما را در فهم معارف آیات کمک شایان می کند. اینکه چرا خداوند در پایان آیاتی گوناگون، از خاتمه ای یکسان استفاده کرده است؟ و ارتباط این آیات با یکدیگر و همچنین با خواتیم آیات دیگر چیست؟ چرا و درانتهای چه آیاتی از واژگان معرفتی استفاده کرده است؟ و ارتباط آنها با هم چیست؟ چه مشترکات و متفاوت هایی میان آیات مختوم به واژگان معرفتی وجود دارد؟ این پژوهش در صدد آن است تا با استفاده از روش تحلیل کمّی و کیفی محتوای آیات مختوم به شش واژه معرفتی (ذکر، عقل، شعر، فکر، فقه و لُبّ) و نیز مقایسه آنان با یکدیگر با روش کتابخانه¬ای و با ابزار فیش برداری، به فهم مراد خداوند نسبت به استفاده از این واژگان در انتهای آیات متعدد، نزدیک شود و به مقصود خداوند از اصرار بر استفاده از واژگان معرفتی در انتهای برخی آیات دست پیدا کند. با روش کیفی محتوای آیات کنار هم قرار خواهد گرفت و نتیجه گیری هایی صورت می گیرد و با کمک روش کمّی از طریق رسم نمودار، تعداد آیات مشخص می گردد. طبق بررسی های انجام گرفته مشخص شد که ارتباطی میان هر واژه معرفتی با آیات مختوم به آن وجود دارد و همچنین ارتباطی میان هر دسته از آیات معرفتی با دسته دیگر وجود دارد. برخی محتواها مشترک بوده و برخی ممتاز هستند. در قرآن کریم، محتوای آیاتی که انسان نباید نسبت به آنها دچار غفلت شود، به ماده ذکر ختم شده است، محتوای آیاتی که انسان آن را به وسیله عقل خود درک می‌کند و فهم آن نیازی به جهد و تلاش ندارد با ماده عقل خاتمه یافته است. آیاتی که محتوای آنها با حواس انسان در ارتباط است با ماده شعر خاتمه پیدا کرده است. آیاتی که نیاز به دقت و تامل ویژه داشته است با ماده فکر به پایان رسیده است. محتوای آیاتی که نیاز به فهم عمیق دارد با ماده فقه خاتمه یافته است و آیاتی که تنها صاحبان خرد آن را درک می کنند، با ماده لُب خاتمه پیدا کرده است.

خدای متعال انسان را آفرید و او را از نعمت های گوناگون مادی و معنوی بهره مند ساخت تا با بهره گیری از این امکانات به سمت سعادت و پیشرفت حرکت کند. انسان در مسیر رشد و تعالی خود نیازهایی دارد که باید برای تأمین آن ها بکوشد. یکی از این نیازها امنیت است که دارای ابعاد مختلفی از جمله امنیت اجتماعی می باشد. بر اساس تعالیم حیات بخش اسلام اولاً، منشاء امنیت از ذات اقدس الهی است، به بیان دیگر امنیت، نعمتی الهی است که فقط با ورود به محدوده ایمان به خدا، اعطا می شود و دارای مراتب و صورت هایی از جمله نداشتن ترس و اندوه و سکینه و اطمینان قلبی می باشد، بنابراین هرگونه ناامنى ریشه اش به بى ایمانى و شرک و کفر باز مى گردد. ثانیاً بر همین اساس، انسان موجودى اجتماعی است که برای ساختن جامعه امن و مطلوب نیازمند تعاون و مشارکت همه اعضای جامعه است.بنابراین امنیت در گفتمان اسلامی دارای بنیادی اجتماعی است و فرامین الهی عامل برقراری امنیت می باشد، لذا برقراری امنیت اجتماعی بر پایه عواملی مانند نماز و امر به معروف و نهی از منکر نشان دهنده غلبه بعد نرم افزاری امنیت در مقام ایجاد و مبارزه با عوامل ناامنی مانند برخورد با مفسدان نشان دهنده غلبه بعد سخت افزاری امنیت در مقام مدیریت امنیت اجتماعی می باشد.

آموزش و پرورش از ارکان اصلی هر کشور و بلکه هر مجموعه انسانی است. مهم‌ترین رکن آموزش و پرورش، مدیریت آموزشی است. مدیر بنابر چشم‌انداز گذشته و حال و آینده‌ای که برای مجموعه خود متصور است. به هدف‌گذاری پرداخته و برنامه‌های دست‌یابی به هدف را با توجه به امکانات و تجهیزات مجموعه خود به پیش می‌برد. این پایان نامه به دنبال یافتن الگوهای مدیریت آموزشی، که از سوی پیشوایان ما مورد استفاده بوده است، می باشد. از آنجا که صادقین (ع) بیش از سایر ائمه هدی رویکرد آموزشی داشته‌اند، برای یافتن چنین الگوهایی سیره آموزشی ایشان مورد مطالعه قرار گرفته است. تا دانسته شود امام باقر و امام صادق (ع) برای اداره امور علمی و آموزشی مکتب خود از چه روشی استفاده کرده اند، این روش را با عنایت به کدام هدف ها برگزیده اند، در این مسیر چطور نیروهای خود را سازماندهی کردند و از چه امکاناتی بهره بردند و نیز چه تدابیری برای آینده مدرسه خود اندیشیدند. از آنجا که آنچه امروز به عنوان علم مدیریت و به طور خاص مدیریت آموزشی به آن پرداخته می‌شود، برگرفته از فرهنگ‌های غربی و لااقل غیر اسلامی است، لازم است الگوی مناسبی برای این امر با اتکا به فرهنگ اسلام و سیره رهبران دینی یافته شود. این تحقیق با مطالعه زندگی نامه ها و سیره این دو امام و راویان و شاگردان نزدیک ایشان و روایات وارده از آنها، همچنین مطالعه مبانی و اصول مدیریت آموزشی و تطبیق و تحلیل وقایع در پی یافتن سیره آموزشی صادقین(ع) است. صادقین (ع) در راستای اهداف الهی و با توجه به ویژگی های دورانی که در آن واقع شده بودند، به تعلیم و تربیت پرداخته و موفق به تربیت شاگردان و اساتید گرانقدری شدند و از این رهگذر به حفظ، ترویج و انتقال معارف ناب نبوی و علوی به نسل های آینده پرداختند. پایان نامه به هدف‌گذاری آموزشی، مدیریت نیروی انسانی و امکانات و ابزار و نیز گام‌هایی که صادقین (ع) برای آینده برداشته‌اند، می‌پردازد.

مبحث امامت و امام شناسی یکی از مباحث مهم علوم اسلامی است و این بحث به سرانجام نخواهد رسید مگر از طریق خود امامان (علیهم السلام) و شناحتی که خود ایشان به شیعیان و پیروان مسیرشان خواهند داد. در این پژوهش سعی شده تا این معرفت وشناخت از نگاه امام علی النقی (علیه السلام) بررسی گردد که البته این بررسی با تکیه بر زیارت جامعه کبیره انجام گرفته است. این پایان نامه درصدد بررسی موضوعات و مباحثی است که پیرامون امام شناسی و ایجاد معرفت و شناخت عمیق تر از اهل بیت (علیهم السلام)، در زیارت جامعه کبیره مطرح شده است. در این پایان نامه سعی شده ابتدا مباحث مطرح شده در مورد امامت مطالعه شود و سپس با رجوع به زیارت جامعه کبیره این مباحث جست و جو شود و این مهم بررسی شود که در زیارت جامعه کبیره به چه مباحثی پیرامون مسئله امامت اشاره شده است. هدف از بررسی مباحث مطرح شده پیرامون امامت در زیارت جامعه کبیره شناخت و فهم درست و عمیق از امامان (علیهم السلام) و پی بردن به صحت و یا عدم صحت ادعای کسانی است که می گویند: کلمات و عبارت های مطرح شده در زیارت جامعه برگرفته از اندیشه های غالی گرایانه است؛ و هم چنین پی بردن به عاقبت و سرانجام پیوستگان و جدا شدگان از امامان (علیهم السلام) می باشد.

در قرن حاضر نویسندگان فراوانی در مورد علم موفقیت و رسیدن به خواسته ها، کتابهایی را نوشته و راهکارهایی را ارائه نموده اند؛ ولی مسئله ای که وجود دارد این است که چون بیشتر نویسندگان این کتب غربی بوده اند، بیشتر به اهداف مادی از جمله راههای جذب ثروت و افزایش درآمد و مسائلی از این قبیل پرداخته اند. اما در فرهنگ اسلامی، اهداف یک مسلمان، تنها به اهداف مادی ختم نمی شود و معنویات و اهداف معنوی هم برای او در زندگی مطرح است. از این رو انسان مسلمان نمی تواند برای دستیابی به اهدافش تنها به الگوهای بشری، که از نقص های علمی نسبی و مطلق برخوردارند اکتفا کند، بلکه بایستی الگوی لازم برای دستیابی به اهداف خود را از منبعی بگیرد که آنمنبع،به تمام ابعاد وجودی انسان احاطه داشته باشد و ضمناً منبعی کامل و بدون نقص باشد.در پژوهش حاضر به منابع دست اول، در بردارندۀ آیات و روایات معصومین علیهم السلام مراجعه شده است و از تفاسیر قرآن، آثار اسلام شناسان برجسته و آثار روانشناسان برای تحلیل و تبیین دقیق تر استفاده شده است.