جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ابراهیم­ ابوالعافیه و اسحاق ­لوریا، از عرفای بنام یهودی، قرائتی متفاوت و نو از فرآیند آفرینش و نجات ارائه داده‌اند که با سنت توراتی بسیار متفاوت است، البته هر دوی آنها تعالیمشان را در قالب تفسیر تورات مطرح کرد‌ه‌اند. ابوالعافیه همسو با سنت اولیه قبالایی، بر این باور است که آفرینش از طریق سلسله­ای از فیضانات الهی صورت گرفته است. نجات نیز به مثابۀ بالا رفتن از نردبان یا سیر معکوس فرآیند آفرینش است که در طی آن روح دوباره به عالم الوهیت می‌پیوندد و رستگار می‌شود. اما لوریا فرآیند آفرینش را با استفاده از مفهوم صیمصوم (عقب‌نشینی خداوند) توضیح می‌دهد و معتقد است که انسان‌ها گرفتار زادمرگ‌های مکررند. اما، با برخی اعمال، از جمله مناسک دینی، مراقبه و توبه می‌توان فرآیند طولانی تناسخ را کوتاه کرد. پس انسان در فرآیند نجات خود نقش مهمی دارد.

ابراهیم ابوالعافیه (متوفای حدود 1291 م.)، از عرفای یهودی، عقیده داشت هدف از زندگی عالی، دست‌یابی به کمال و فضیلت است و بهترین راه برای رسیدن به این هدف، تمرکز و تعمق درباره خداوند به واسطه بیان‌کردن حروف صامت و مصوتی است که تشکیل‌دهنده نام او است، چراکه نام الاهی همان ذات و حقیقت خدا است. از این‌رو، ابوالعافیه ابتکاراتی را در زمینه شیوه ترکیب حروف به وجود آورد. اما در میان تمام آموزه‌های عملی‌اش، عالی‌ترین و برجسته‌ترین آنها، تکنیک مربوط به بیان نام الاهی است. او ذکر نام الاهی را با شیوه‌های تنفسی خاص و حرکات سر و گردن همراه کرد. از سوی دیگر، می‌دانیم که در سنّت هندویی این اعمال از دیرباز رواج داشته است. با توجه به آشنایی ابوالعافیه با سنت هندویی برخی، از تأثیرپذیری او از سنت هندویی سخن گفته‌اند. در این مقاله این موضوع را بررسی می‌کنیم و می‌بینیم که مکتب ابوالعافیه از سه منظر با سنت هندویی مشابهت داشته است: تأکید بر وصف‌ناپذیری حقیقت متعالی، تأکید بر شیوه‌های خاص ذکرگویی، تأکید بر خلسه عرفانی.