جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

سنت های الهی قوانینی هستند که هیچ گونه تغییر و تحولی در آنها راه ندارد و براساس اراده الهی و در ارتباط با اعمال اختیاری انسان جاری می شوند. شناخت سنت های الهی بسیار مهم است، به ویژه آن گروه از سنت هایی که در مورد انحرافات اخلاقی انسان جاری هستند، زیرا جریان این گروه از سنت ها در کیفیت زندگی انسان و رسیدن او به سعادت واقعی، تأثیر بسیار زیادی دارند. قرآن به عنوان کتاب خدا و راهنمای واقعی انسان، این سنت ها را بیان کرده، جریان آنها را به گونه ای می داند که یک سنت الهی، ممکن است چند سنت دیگر را به همراه داشته باشد. در این پژوهش با استفاده از آیات الهی، نگرشی نو به جریان سنت های الهی ناظر به انحرافات اخلاقی شده است، به صورتی که جریان آنها را در سه مرحله شروع، تداوم و سرانجام انحرافات اخلاقی دنبال می کند. این سنت ها در هر یک از مقاطع سه گانه، ممکن است در زندگی فردی و یا اجتماعی انسان جاری شوند و او می تواند با استفاده از شناخت سنت های هر مرحله، از جریان سنت-هایی که دارای آثار سوء هستند، جلوگیری کند. در هنگام شروع انحرافات اخلاقی، سنت هایی مانند امداد و هدایت الهی و در تداوم انحرافات اخلاقی سنت هایی مانند گرفتاری تنبیهی و استدراج جاری هستند. در مورد سرانجام انحرافات اخلاقی نیز سنت های الهی مانند مؤاخذه و جایگزینی جاری می شود. در این پژوهش از منابع تفسیری شیعه و سنی استفاده شده ولی تأکید بیشتر بر تفسیر المیزان است.

اسلوب عربی نظریه شنقیطی است که به عنوان جایگزین مجاز در قرآن مطرح شده است. اسلوب در لغت به معنای راه و روش و در اصطلاح راه­هایی است که عرب زبانان در قالب آن، مقاصد خود را بیان می­کنند. شنقیطی دو خصوصیت حقیقی بودن و عدم نفی را در تعریف اسلوب عربی، بدون دلیل لحاظ کرده است. او این اصطلاح را از علمای بلاغت گرفته و در مقابل مجاز به کار برده است. وی اسلوب را به دو قسمِ بدون قرینه و نیازمند قرینه تقسیم کرده و استعمال عربی، ادعای نفی کنندگان مجاز و حقیقت عرفیه را به عنوان دلیل بر آن گرفته است. ادعای شنقیطی در مورد اسلوب، دارای نقدهای مختلفی است. عدم تعریف و بیان معیار برای تشخیص اسلوب و عدم دلیل، همچنین مصادره به مطلوب و نزاع لفظی از جمله اشکالات است. این نظریه در زمینه تفسیر قرآن، نمی­تواند تفسیر جامعی از همه آیات ارائه دهد و با بلاغت قرآن منافات دارد همچنین تبیین آیات الهی را در پایین­ترین سطح معنا قرار می­دهد.

سنت­های الهی، قوانینی است که به وسیله آنها جهان اداره می­شود. بخشی از این سنت­ها، سنت­های الهی دنیوی ناظر به سرانجام انحرافات اخلاقی است که در ارتباط با کجروی­های اخلاقی انسان بوده، در مورد آنها جاری می­شوند. قرآن کریم به این سنت­های الهی، اشاره کرده است و در مورد سرانجام انحرافات اخلاقی، تعبیر به عاقبت سوء دارد. با رجوع به آیات قرآن و تفسیر آنها، جریان این سنت­ها در زندگی انسان، به دو بخش فردی و اجتماعی تقسیم می­شود که در بخش فردی، مهمترین سنت جاری الهی، سنت مؤاخذه الهی است. این سنت، دارای مصادیق فراوانی است که برخی از آنها مقارن با هلاکت و برخی دیگر ملازم با هلاکت هستند. سنت بی­اثر شدن اعمال، سنت دیگری است که در مورد افراد جاری است. در مورد اجتماع نیز سنت‌های مختلفی مانند مؤاخذه اجتماعی و جایگزینی جاری می­شود.

سنت‌های الهی قوانینی هستند که هیچ‌گونه تغییری در آن‌ها راه ندارد و براساس اراده الهی و در ارتباط با اعمال اختیاری انسان جاری می‌شوند. در این پژوهش با استفاده از آیات الهی، نگرشی نو به جریان سنت‌های الهی ناظر بر انحرافات اخلاقی صورت پذیرفته است. به صورتی که جریان آن‌ها در سه مرحله: شروع، تداوم و سرانجام، انحرافات اخلاقی را تبیین می‌کند./ این‌ سنت‌ها در هر یک از مقاطع سه‌گانه، ممکن است در زندگی فردی و یا اجتماعی انسان جاری ‌شوند و او می‌تواند با استفاده از شناخت سنت‌های هر مرحله، از جریان سنت‌هایی که دارای آثار سوء هستند جلوگیری کند./ در این پژوهش شناخت سنت‌های الهی ناظر به انحرافات اخلاقی دنبال می‌شود که می‌توان با شناخت آن‌ها به رابطه میان انحرافات اخلاقی و سنت الهی پی برد، همچنین تقسیم‌بندی جدید در این سنت‌ها که شامل شروع و تداوم و سرانجام انحرافات است، ارائه می‌شود که آگاهی دقیق‌تری به انسان می‌دهد و از سویی دیگر، بازدارندگی علم به سنت ناظر به انحرافات اخلاقی موجب می‌شود برای جلوگیری از محقق شدن آن از انحرافات اخلاقی اجتناب ورزد./ نگارنده این کتاب را در یک پیشگفتار و چهاربخش با عنوان‌های: سنت الهی مفهوم، ویژگی‌ها و اقسام، سنت‌های الهی ناظر یه شروع انحرافات اخلاقی، سنت‌های الهی ناظر به تداوم انحراف اخلاقی، سنت‌های الهی ناظر به سرانجام انحرافات اخلاقی و نتیجه‌گیری تقسیم بندی کرده است./ در این کتاب به ویژگی‌های سنت‌های الهی پرداخته که می‌توان به مهم‌ترین آن‌ها، یعنی مطابق بودن با اصل علیت اشاره کرد که در این صورت دارای آثار گسترده خواهند بود و در مورد سنت‌های الهی، تقسیم‌بندی مختلفی بیان شده است که در میان آن‌ها سنت‌هایی مورد نظر است که ارتباط با اعمال اختیاری انسان دارند و به عبارتی دیگر؛ در حوزه اعمال اختیاری انسان هستند و انسان می‌تواند با اعمال خود جلوی جاری شدن آنها را بگیرد. برخی از این سنت‌ها در مورد شروع انحراف اخلاقی و برخی دیگر در تدوام انحراف اخلاقی و برخی دیگر در مورد سرانجام انحرافت اخلاقی هستند، همچنین جبران این سنت‌ها در هریک از مراحل ذکر شده، هر دو بخش زندگی فردی و اجتماعی را شامل می‌شوند./ جاری شدن سنت‌های الهی در دو بخش فردی و اجتماعی: سنت‌های الهی در مورد شروع انحرافات اخلاقی در دو بخش فردی و اجتماعی جاری هستند. در این مرحله برخی از سنت‌های الهی زمینه را برای انتخاب و اختیار انسان فراهم می‌کنند. مانند سنت امداد و اختیار و برخی راهی را که می‌خواهد در پیش بگیرد برای او روشن می‌کنند مانند سنت هدایت الهی، به شکلی که ضرر پیمودن چنین راهی را به او گوشزد می‌کنند./ در ادامه نویسنده این کتاب به برخی دیگر از سنت‌های الهی در مورد تداوم انحرافات اخلاقی اشاره می‌کند، این سنت الهی نیز در دو بخش فردی و اجتماعی زندگی انسان جاری هست با توجه به این که در این مرحله زندگی انسان ممکن است امید به بازگشت از انحراف وجود داشته باشد و یا اینکه دیگر امیدی به بازگشت آنها نیست، این مرحله نیز به دو دسته تقسیم می‌شوند: برخی از آن‌ها در زمانی جاری می‌شوند که امید به بازگشت هست، مانند سنت توبه، یا گرفتاری تنبیهی و بعضی از آنها در زمانی است که امیدی به بازگشت نیست، مانند سنت استدراج./ برخی سنت‌های الهی حالت بازگردانندگی دارند: سنت‌های الهی در این مرحله و در جایی که امید به بازگشت باشد، بیشتر حالت بازگردانندگی دارند و جاری شدن آنها برای به سختی افتادن انسان منحرف است تا از انحراف خود دست برداشته، به سوی خداوند برگردد، اما درجایی که دیگر امیدی به بازگشت آنها نباشد، در این مرحله بعضی از سنت‌های الهی در اجتماع جاری می‌شوند مانند سنت رهبران باطل./ برخی از سنت‌های الهی در مورد سرانجام انحراف اخلاقی هستند و سبب از بین رفتن زندگی انسان منحرف می‌شوند. این سنت‌ها نیز زندگی فردی و یا اجتماعی را شامل می‌شوند. سنت‌هایی که در مورد سرانجام است، هم در دنیا جای می‌شوند و هم در آخرت؛ بعضی از آنها در دنیا حالتی را برای انسان ایجاد می‌کنند که دارای عذاب است و به هلاکت منجر می‌شوند، مانند مسخ به ثبوتی که بین عذاب و هلاکت فاصله است، اما بعضی از آن‌ها جاری شدنشان همراه با هلاکت است، و بین عذاب و هلاکت آن‌ها فاصله نیست، مانند غرق شدن، یا نازل شدن عذاب آسمانی. جریان انها در اخرت به معنای این است که آخرت ظرف تحقق آنها است./ عذاب منحرفان در آخرت، فرد و اجتماع است و اجتماع در آخرت به معنای لغوی آن است، یعنی درکنار هم بودن بدون اینکه نسبت به یکدیگر تأثیر و تأثر اجتماعی داشته باشند و معنای عذاب اجتماعی اخروی این که فرد در مقابل انحراف اجتماع نیز معذب است، یعنی هر فرد دارای دو عذاب فردی و اجتماعی است./ کتاب «سنت‌های الهی و انحرافات اخلاقی» اثر سجاد عرفان در 375 صفحه، با شمارگان 500 نسخه و به قیمت 47 هزار تومان با همکاری انتشارات بوستان کتاب، منتشر و در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.