جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

گفتمان حکمرانی خوب، از چند دهه پیش توسط سازمان­ها و نهادهای بین المللی و بعضی از اندیشمندان و نظریه‌پردازان غربی مطرح شده است. با توجه به طرح ابتدایی موضوع این موضوع در غرب و با استناد به نظریات پیشینی اندیشمندانی مانند: سید جواد طباطبایی مبنی بر انحطاط و زوال فلسفه و اندیشه سیاسی در ایران پسا ابن سینا و سید احمد طباطبایی دال بر تعارض اسناد بین المللی با مفاهیم اسلامی، این نظریه نشر یافته است که با توجه به زوال و تعارض فلسفه و اندیشه سیاسی در ایران، جهت مطالعه و تحقیق در زمینه حکمرانی خوب به منابع ایرانی و اسلامی با دیده تردید نگریست و به ضرورت با مراجعه به ادبیات منتشره غربی به موضوع پرداخته شود. در این پژوهش با هدف اعتبار سنجی نظریات مذکور با فیش برداری کتابخانه­ای و بهره­گیری از روش توصیفی و تحلیلی با استناد به آرای موسس فلسفه و اندیشه سیاسی در ایرانِ پسا اسلام، فارابی و مقام معظم رهبری(مدظله) در جایگاه رهبر انقلاب اسلامی ایران، به دنبال یافتن پاسخی برای سئوال هستیم که آیا با توجه به عناصر و ویژگی­های مطرح شده غربی، از حکمرانی خوب در آرای فارابی و مقام معظم رهبری(مدظله) بحثی شده است؟ با مطالعات انجام شده به این گزاره دست یافتیم که مبانی معرفتی، هستی‌شناسانه و انسان‌شناسانه دو ساحتیِ فلسفه و اندیشه سیاسی در ایران، نه تنها اعم از نظریات تک ساحتی امروزه غربی بوده، بلکه فلسفه و اندیشه سیاسی در ایران منحنی زوال را طی نکرده و مغایرتی نیز ندارد و اعم از نظریه‌های تک ساحتی غربی است.

نوسلفیه یکی از جریانات کلامی دوران معاصر است که ضمن تحفظ بر اصول سلفی­گری، با نقد سلفیه، به دنبال جرح و تعدیل برخی از مبانی آن است. نوسلفی­ها با عبور از باورهای جزمی سلفی­گری و ارائه برداشت­های نو و متفاوت از جریان­های درون پارادایمیِ اسلامیِ اهل‌سنت، دیدگاه­های معتدل­تری از اسلام بنیادگرا را به نمایش گذاشتند. آنها در برابر سلفیان جدید (جهادی-تکفیری) درپی آنند تا با احیای توحید و از روش­های اعتدال­گرایانه­تری همچون دعوت و کادرسازی و تعلیم و تربیت جامعه، به حکومت اسلامی برسند. بر اساس دیدگاه افرادی چون مرحوم فیرحی، بابی سعید، سمیر امقر، کَری گِلین و ... از نوسلفیه به جریانی غیرعقلانی و متمایل به خشونت افراطی و نظامی­گری تعبیر می­شود؛ اما این پژوهش با تأکید بر نظرات مودودی و قرضاوی، داعیه­داران گفتمان نوسلفی، تلاش دارد تا نشان دهد بر خلاف تعبیرات رایج از نوسلفیه، این جریان از گفتمانی عقلانی­تر و اعتدالی­تر نسبت به دیگر جریانات سلفی برخوردار است. براین اساس باید به این پرسش اساسی پاسخ داد که چه شاخصه­هایی موجب تمایز جریان نوسلفیه از دیگر سلفیان معاصر می­شود؟ برای دست‌یابی به این مهم از روش تحلیلی-توصیفی متن‌محور بهره گرفته شده و گردآوری داده‌ها بر اساس شیوه کتابخانه­ای و از طریق فیش‌برداری از کتب مرجع و مقالات علمی-پژوهشی صورت گرفته است.

گفتمان سلفی علمی، بر اساس باور به وجود نارسایی در جامعه که برخاسته از انحراف عقیدتی و عبادی است شکل می­گیرد و به همین جهت، مهم­ترین هدف خود را دست­یابی دوباره به زیست فراگیر اسلامی تعریف می­نماید، با اعتقاد به این راهبرد که تغییر در ساحت سیاست منوط به بازسازی ساحت اجتماع است. بر اساس نظر رهبر این جنبش، این راهبرد در آینده به اصلاح جامعه و بعدتر به تشکیل حکومت اسلامی منجر خواهد شد. این جریان با استفاده از سه انگاره «توحید»، «تبعیت» و «پالایش» تلاش می­نماید، تا با نگاهی مبتنی بر واگرایی سیاسی، به بازسازی ساحت اجتماعی با هدف ایجاد تغییر در ساحت سیاست اقدام نماید و با تربیت افراد جامعه، زمینه را برای تشکیل حکومت اسلامی فراهم نماید. هدف پژوهش، بررسی انگاره­هایی مورد استفاده جریان شیخ آلبانی است، انگاره­هایی که آلبانی از صدر اسلام وام گرفته است و با بازتعریف­شان، به آن­ها کارویژه خاص اختصاص داده است. پژوهش حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که: شیخ آلبانی جهت بازگشت به زیست فراگیر اسلامی، بنیان­های فکری و معرفتی خود را چگونه تبیین نموده­ است؟ و چنین مفروض گرفته­ایم که: آلبانی، در تلاش است تا با استفاده از این انگاره­ها، به ایجاد حوزه مشروعیت­سازی جهت تشکیل حکومت اسلامی اقدام نماید. ما در این پژوهش از روش توصیفی تحلیلی استفاده نموده­ایم. ابزارگردآوری داده­ها، کتابخانه­ای و شامل‌ بررسی‌ کتاب­ها، مجلات، مقالات، منابع اینترنتی‌ و چندرسانه‌­ای است‌.