جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در عصر آشوب‌های سیاسی پس از سقوط حکومت صفویه، به سبب ضدیت افغان‌ها و نادرشاه افشار با نقش آفرینی مؤثر علماء، بسیاری از آنان به قتل‌ آمدند یا به سرزمین‌های دیگر تبعید شدند، ولی آنان همچنان پیوندهای آموزشی و اجتماعی خود را حفظ کردند. بر این مبنا، پژوهش حاضر درصدد یافتن پاسخ به این پرسش است: علماء در دورۀ فترت افغان و پادشاهی افشاریه چه نقش و جایگاهی داشتند؟ چنین به نظر می‌رسد که آشوب‌های جامعۀ ایران تأثیر دوگانه‌ای بر قشر علماء داشت: از یکسو به ضعف وجهۀ آموزشی و بنیۀ مالی آنان انجامید و از سوی دیگر به سبب مشارکت علماء در مذاکرات سیاسی ـ مذهبی، موجب نقش‌آفرینی فعال ایشان گردید. در پژوهش حاضر، با استفاده از روش تحقیق تاریخی و داده‌های کتابخانه‌ای از منابع دست‌اول تاریخی پس از توصیف و طبقه‌بندی جنبه‌های گوناگون وضعیت اجتماعی علماء، این ویژگی‌ها و تأثیرات مختلف آن بررسی می‌شود.