جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

حدوث و قدم یکی از اصطلاحات و مسائل فلسفه ی اسلامی است و مربوط به آغاز پیدایش جهان است . حکما برای حدوث اقسامی ذکر کرده اند از جمله : حدوث ذاتی ، حدوث زمانی ، حدوث بالحق، حدوث دهری . متکلمان و فلاسفه در مسأله ی حدوث عالم اختلافات زیادی با همدیگر داشتند و لذا تحقیق در این موضوع با دشواریهای گوناگونی روبرو بود. حکیم الهی علامه میرداماد از جمله کسانی است که در این عرصه قدم گذاشت تا مشکل را حل کند؛ وی در این زمینه قائل به نظریه «حدوث دهری شد .میرداماد این نظریه را برای حل اختلافات بین حکما و فیلسوفان در مسأله ی مهم ربط حادث با قدیم طراحی کرده است.» این نظریه،نظریه ای است کارساز و همساز با دیگر اصول معروف فلسفی است. «حدوث دهری» زائد بر «حدوث ذاتی» نیست بلکه میرداماد میخواهد مسبوقیت عالم به عدم دهری (عدم به معنای قدم دهری نه مقابل کلمه وجود زمانی) را ثابت کند. جایگاه حدوث دهری در حکمت متعالیه به دلایلی از جمله نظام فلسفی ملاصدرا بر اصالت وجود مبتنی است و حدوث دهری بر اصالت ماهیت مبتنی است؛از این رو ملاصدرا این نظریه را در حکمت متعالیه مسکوت گذاشته است.