جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

سید عظیم شیروانی یکی از پیشگامان نوگرایی و رئالیسم در میان مسلمانان قفقاز بود که با باورهای اشتباه و سنت­گرایانه­ی جامعه­ی خویش به مبارزه پرداخت و با اشاعه­ی اندیشه­های نوگرایانه در ایجاد مدارس نوین، تدریس علوم جدید در مدارس، مبارزه با خرافات و تعالیم سنتی موجود در جامعه­ در تغییر وضعیت زندگی مسلمانان قفقاز نقش مهمی داشت. اندیشه های واقع­گرایانه­ی شیروانی در میان شاگردان و هم­عصران رئالیست وی مورد توجه قرار گرفت و در محتوای مطبوعات آن عصر از جمله نشریه­ی ملانصرالدین انعکاس یافت. این پژوهش برآن است تا با روش توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه­ای و آرشیوی به تأثیر اندیشه­های رئالیستی سید عظیم شیروانی در محتوای نشریه­ی ملانصرالدین بپردازد. یافته­های پژوهش حاکی از آن است که افکار و اندیشه­های رئالیستی سید عظیم شیروانی و اقدامات وی در راستای تبلیغ نوگرایی و رئالیسم در قفقاز نقش مهمی در توجه نشریه ملانصرالدین به واقع­گرایی و اصول جدید داشت و این نشریه با پشتوانه­ی نظری اندیشه­های رئالیستی شیروانی، تأثیر زیادی در مبارزه با خرافات و نیز حیات سیاسی، فرهنگی و اجتماعی مسلمانان قفقاز داشت.