جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

نگارنده جملۀ «أنا اصغر من ربّی بسنتین» را، ابتدا از جهت گویندۀ آن، و آنگاه از جهت تأویل معنای آن بررسی می کند. از نظر گوینده منابع موجود، گاهی آن را به غیر معصومان که غالباً سران صوفیه اند، و گاه به معصومان، یعنی رسول خدا صلی الله علیه و آله و امیرالمؤمنین علیه السلام نسبت داده اند. البته تمام این نسبت ها مرسل است و سند ندارد. در مقام توضیح و توجیه این جمله، به فرض قبول آن به عنوان حدیث، در برخی از منابع شیعی نظریاتی ارائه شده که در این مقاله به ترتیب زمانی منابع، بررسی و نقد می شود.

شبکه معنایی واژ گان خلود 79 بار درقرآن آمده که 38 بار در مورد دوزخیان که 28 بار آن ( کفارمعاند ) و10بار آن (مؤمنین عاصی) است. این پژوهش با کمک دانش معناشناسی و ادبیات عرب و سیاق آیات همنشین و جانشین با آیات خلود به این نتیجه می رسد که نخست خلود یک مفهوم فرازمانی است چون مربوط به جهان آخرت است وزمان مربوط به دنیا می باشد..دوم خلود در ادب عربی به دو معنای واقعی(ابدیت وجاودانگی) و لغوی یا نسبی (طول اللبث ومدت طولانی( کاربرد دارد..سوم با بررسی های به عمل آمده اکثریت گنهکاران خلودشان لغوی یا نسبی است وبعداز پاکسازی از جهنم و عذاب نجات می یابند اما اقلیتی از کفار معاند که سیاه وعین گناه شده اند،خلودشان در جهنم واقعی وجاودانه است. .چهارم روش این پژوهش اثبات معنای واقعی یا لغوی خلود در جهنم است.پنجم پرسش اصلی این پژوهش جاودان یا زمان داربودن در دوزخ است.

یکی از مسائلی که همواره در فلسفه اخلاق مطرح بوده است ، مسئله وجدان اخلاقی است . در این زمینه اندیشمندان فراوانی به تفکر پرداخته اند ؛ برای نمونه کانت ،علامه جعفری ، روسو، فروید و ... با توجه به عنوان پژوهش که به دنبال مقایسه وجدان از دیدگاه قرآن و ایمانوئل کانت است .محقق در این پژوهش به بررسی هر دو دیدگاه پرداخته است .این نوشتار ، ضمن بیان مبانی نظری وجدان از منظر آن دو ، تلاش نموده تا به بیان ریشه های وجدان و پیامدهای آن از نگاه قرآن و کانت بپردازد .و تفاوت ها و شباهت های این دو دیدگاه را ذکر نماید نتایج پژوهش نشان داد که فرضیه های تحقیق درباره وجدان در این پژوهش به طور کیفی قابل تایید است و تفاوت ها در مفاهیمی چون نیت ، اخلاق مطلق و رابطه وجدان و خدا است .همچنین ، در این پژوهش ریشه های وجدان اخلاقی از دیدگاه کانت بر سه قاعده کلی بنا شده : 1) قاعده قانون کلی ، 2) قاعده انسانیت ، 3) قاعده خود مختاری در حالیکه در این زمینه ریشه وجدان اخلاقی بر اساس قرآن در خود شناسی است .

دراین نوشتار، سخن درباب عرفان نظری و عملی درنهج البلاغه واشتراکات آن با ممد الهمم فی شرح فصوص الحکم استاد حسن زاده می باشد. هدف اصلی این نوشتار بررسی میزان مطابقت مبانی نظری و عملی عرفان کتاب ممد الهمم با کتاب نهج البلاغه است. این پایان نامه ابتدا به بیان تعاریف وانواع مبانی اولیه عرفانی می پردازد، سپس پیرامون اصول عرفان اصیل شیعی، مبانی وشاخصه های آن را بیان نموده سپس با مراجعه به کتاب ممدالهمم، نمونه های عرفان عملی و نظری را درذیل فص های آن طبقه بندی می کند وازخطبه ها، نامه ها وحکمت هاب نهج البلاغه، نمونه های عرفان نظری دردوشاخه (اصول و فروع دین) ونیز نمونه عرفان عملی جمع آوری کرده وبه شرح آن می پردازد. نتایج نشان می دهدکه در عرفان نظری تأکید حضرت علی(ع) به ترتیب برنمازو امر به معروف و نهی ازمنکر، عدل و زکات، معاد و امامت و روزه، نبوت و نهایتاٌ حج و خمس می باشد.و درعرفان عملی تآکید ایشان به ترتیب برصبر، زهد، توبه، ورع و رضا، توکل، فقر، اشفاق، رجاء و در نهایت یقظه می باشد. و در پایان به این نتیجه می رسد که مبانی عرفان نظری و عملی درممدالهمم در بسیاری موارد با اصول عرفان علوی، مشترک می باشند و کتاب نهج البلاغه در چندین موضوع نظیر: روزه، خمس و زکات در شاخه عرفان نظری و خوف و رجاء در شاخه عرفان عملی شامل مطالب جامع تری می باشد و کتاب عرفانی ممدالهمم رامی توان شرحی عرفانی برنهج البلاغه برشمرد.

مقدمه: "نقد قرآن کریم" موضوعی است که پیشینه طولانی داشته و دشمنان دین مبین اسلام در جهت تضعیف اعتقادات مسلمانان، بسیار به آن تمسک جسته‌اند. یکی از شبهه‌افکنان معاصر، شخصی با عنوان "دکتر سها" است که کتاب "نقد قرآن" را منتشر کرده و به ادعای مخالفان، یکی از کامل‌ترین کتب در زمینه نقد قرآن است. تلاش نویسنده در آن، اثبات وجود خطا و ضعف در قرآن کریم است. تعدادی از شبهات این کتاب، به نقد آیات و روایات مربوط به علم پزشکی می‌پردازد. پاسخ به این شبهات، نیازمند بررسی و مطالعه دقیق تفاسیر، کتب لغت و مفردات قرآن و منابع و مقالات پزشکی مرتبط با موضوع بحث است. لذا با توجه به پیچیدگی آن، کمتر از سوی محققان بدان پرداخته شده یا به‌صورت سطحی مورد بحث قرار گرفته است. پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی با گرایش انتقادی و براساس منابع کتابخانه‌ای انجام شد و هدف آن دفاع از نظریه وحیانی و حق‌بودن همه داده‌های قرآن، از جمله داده‌های علمی آن بود.

یکى از روش‌های مقابله با اسلام که امروزه توسط دشمنان شدت گرفته، ترویج شبهات است. در همین زمینه اخیراً کتابی با عنوان «نقد قرآن» نوشته شخصی به نام سها، منتشر گردیده که تلاش نویسنده در آن، اثبات وجود خطا و ضعف در قرآن کریم می‌باشد. نویسنده در بخش شبهات علمی، به نقد آیات مربوط به خلقت کوه‌ها پرداخته و آن را برگرفته از اشعار جاهلی عرب و اشتباه علمی دانسته‌است. این شبهات با برخی از خطبه‌های نهج البلاغه (1، 91، 171 و 211) نیز در ارتباط است. با عنایت به اهمیت موضوع، پژوهش حاضر که باگرایش انتقادی و بر اساس منابع کتابخانه‌ای انجام شده، به نقد و بررسی ادعای مطرح شده با دو روش حلی و نقضی می‌پردازد. حاصل پژوهش این که اشتباه ناقد قرآن، ترجمه ناصحیح آیات و عدم آگاهی از مباحث علمی مربوطه بوده و آنچه در آیات قرآن کریم و خطبه‌های نهج‌البلاغه در رابطه با خلقت کوه‌ها آمده مطابق با یافته‌های علمی است و می‌توان آن را از جلوه‌های اعجاز علمی قرآن کریم برشمرد. همچنین بررسی سندی منقولات و روایات مورد استناد دکتر سها در خصوص ادعای تأثیرپذیری قرآن از اشعار جاهلی، نشان می‌دهد که این روایات موضوع و از حیث اعتبار ساقط‌اند.

اخیراً کتابی با عنوان «نقد قرآن»، نوشتۀ شخصی به نام سها منتشر گردیده که به ادعای مخالفین، کامل­‌ترین کتاب در زمینۀ نقد قرآن بوده که تلاش نویسنده در آن، اثبات وجود خطا و ضعف در قرآن است. تعدادی از شبهات این کتاب، به نقد مراحل تکامل جنین و نیز زمان تعیین جنسیت آن از دیدگاه قرآن و سنت پرداخته و آن­را خطای علمی می­پندارد. این تحقیق که به روش توصیفی ـ تحلیلی و با گرایش انتقادی انجام گرفته، قصد دارد با نقد و بررسی دقیق شبهات مطرح شده، به این شبهات پاسخ قاطع و علمی ارائه نموده و حقانیت قرآن کریم را آشکار نماید. حاصل پژوهش این است که مراحل شرح داده شدۀ تکامل جنین و همچنین زمان­های تعیین شده در خصوص خلق، جعل و عامل تعیین جنسیت جنین در قرآن و سنت در عین اختصار، دقیقاً مطابق با یافته­های پزشکی بوده و توسط این علوم مورد تأیید قرار می­گیرد.

معناشناسی بخشی از دانش زبان شناسی یا شاخه‌ای مستقل از آن است که از رهگذر آن می‌توان به تحلیل معنای واژه‌ها و جمله‌های یک متن پرداخت و جایگاه دقیق کلمه‌ها و ترکیب‌های آن را با توجه به نظام معنایی که در آن قرار دارد، به دست آورد. این نوشتار به معناشناسی واژه توبه در قرآن کریم می‌پردازد.توبه در لغت به معنای بازگشتن است و از جمله الفاظ مشترک بین انسان و خداوند است.آن هنگام که در قرآن برای انسان بکار می رود به معنای بازگشتن به سوی خدا از گناه و معصیت و وقتی برای خداوند بکار می رود، به معنای بازگشتن به سوی عبد از روی رحمت و بخشایش است، جهت اعطای توفیق توبه یا پذیرش توبه عبد می باشد.گاه در قرآن کلماتی بکار می رود که در ظاهر، اتحاد معنایی با توبه دارند و می تواند به عنوان جانشین توبه مطرح گردند، مانند استغفار، انابه و ندامت. اما با توجه به معنای لغوی و اصطلاحی آنان می توان متوجه افتراق و تعدد معنایی آنها گردید.برخی از واژگان با واژه توبه بر محور جانشینی پیوندی ندارند، اما کاربردشان همواره با توبه بوده است و علاوه بر هم نشینی در ساختار وحیانی آیات، از باهم آیی و هم نشینی با آن بهره مند هستند. برخی از این واژگان به لحاظ مفهومی، نقش مقدمی برای توبه دارند و در تحقق هدف آن کارسازند برخی نیز با هم نشینی با واژه توبه به توصیف آن می پردازند و در شناخت ماهیت توبه یا ویژگی های آن نقش اساسی ایفا می کنند و هر یک بُعدی از ابعاد توبه را روشن می کنند. کلماتی چون ذنب، عفو، عقوبت.این نوشتار به توضیحی تفصیلی پیرامون معناشناسی توبه با کمک نظریه لغویان و مفسران و محققین این فن می پردازد.

مهمترین اصل در حوزۀ معرفت وشناخت، تبیین کمال انسان است. حکمت وجودی در انسان، ژرف تر از حکمت خلقت در سایر موجودات است، چرا که انسان وجود جامع وفرا گیری است نسبت به آن چه در عالم ملک وملکوت میگذرد. انسان عصاره لوح محفوظ وصراط مستقیم بین بهشت ودوزخ است.، بعد ملکوتی انسان سرّی است از اسرار الهی. و ظهوری است از خلافت الهی، که به حکم مظهریت«الظاهروالباطن»، می تواند درعالم ملک وملکوت، تصرف نماید. در این نوشتار، درصدد برآمدیم تاکمال انسان رااز منظرصدرالمتالهین بررسی نموده ومیزان هماهنگی دیدگاه ایشان را، با قرآن کریم مورد ارزیابی قرار دهیم. طبیعی است که با بررسی اجمالی دامنۀ کمال انسان ،خواننده انگیزش بیشتری یافته ودر کمال وسعادت خویشتن، گام های استوارتری بر خواهد داشت.